http://www.wikijp2.pl/api.php?action=feedcontributions&user=Lukaszekob&feedformat=atomCentrum Myśli Jana Pawła II - WIKIJP2 - Wkład użytkownika [pl]2024-03-29T06:40:41ZWkład użytkownikaMediaWiki 1.33.0http://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11553Rosja2014-12-15T15:33:16Z<p>Lukaszekob: /* Katolicyzm */</p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. Federacja Rosyjska, ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Rosyjskiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>http://rpsc.ru/,</ref> <ref>http://ancient-orthodoxy.narod.ru/</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego [dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>http://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kondrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp Paolo Pezzi. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Rosja od samego początku pontyfikatu zajmowała ważne miejsce w myśleniu i nauczaniu Jana Pawła II. Jednakże, ze względu na sytuację geopolityczną panującą do końca lat 80. XX wieku, zarówno relacje papieża z czołowymi osobistościami rosyjskiego (radzieckiego) życia publicznego, jak i bezpośrednie nawiązania w wystąpieniach papieża do rzeczywistości panującej w tym kraju miały stosunkowo ograniczony charakter. Dynamiczny rozwój relacji Jana Pawła II z Rosją można datować od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. <br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Już dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II otrzymał listowne gratulacje od najwyższego kierownictwa ZSRR, sygnowane nie przez ówczesnego przewodniczącego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa, lecz niższego w hierarchii politycznej szefa dyplomacji [[Andriej Gromyko|Andrieja Gromykę]]. Moskwa i Watykan nie utrzymywały formalnych stosunków dyplomatycznych, ludzie wierzący, zarówno katolicy, jak i prawosławni byli poddawani przez radzieckie władze licznym szykanom. Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka na terenie ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej była od 1946 roku pozbawiona możliwości legalnego działania, a jej świątynie i majątek przejęła na mocy decyzji stalinowskich władz Rosyjska Cerkiew Prawosławna, a metropolita Lwowa i Galicji kardynał [[Josyf Slipyj]] znajdował się na emigracji w Rzymie. Pewne nadzieje wiązano z oficjalną wizytą Gromyki w Watykanie 24 stycznia 1979 roku, podczas której Jan Paweł II poruszył problem nominacji biskupich na Litwie i Łotwie. Również drugie spotkanie z Gromyką w lutym 1985 roku nie przyniosło jednak zasadniczego przełomu w relacjach pomiędzy Watykanem a Kremlem<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Do wyraźnego ocieplenia wzajemnych relacji doszło po dojściu do władzy w KPZR reformatorsko nastawionego [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] w 1985 roku. Okres "pierestrojki" zbiegł się w czasie z uroczystościami millennium chrztu Rusi w 1988 roku, podczas których nastąpiło wyraźne otwarcie Moskwy w stosunku do życia religijnego. W czerwcu 1988 roku, pierwszy raz od czasów rewolucji październikowej, ZSRR odwiedziła liczna delegacja hierarchów katolickich, na czele z kard. [[Agostino Casaroli|Agostino Casarolim]], ówczesnym watykańskim Sekretarzem Stanu. Wśród członków delegacji, przyjętej na Kremlu przez Michaiła Gorbaczowa i patriarchę Moskwy i Wszzechrusi Pimena znalazł się również prymas Polski, kardynał [[Józef Glemp]]<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/ tamże]</ref>.<br />
<br />
1 grudnia 1989 roku doszło do pierwszej w historii wizyty przywódcy ZSRR w Watykanie. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas zaproszenie władz radzieckich do odwiedzenia ZSRR przez Jana Pawła II. Według oficjalnych relacji, podczas rozmowy Gorbaczow miał podkreślać wspólne, słowiańskie korzenie kulturowe obydwu liderów i zachęcać papieża do wspierania procesu jednoczenia Europy<ref>John O`Sullivan, ''Oni zmienili świat. Prezydent, papież, premier'' http://www.amfplus.com.pl/PPPFragmenty4.htm</ref>.<br />
<br />
15 marca 1990 roku ZSRR i Watykan nawiązały stosdunki dyplomatyczne, chociaż nie w pełnej randze, lecz na poziomie przedstawicieli ''ad personam'' - nuncjusza apostolskiego i ambasadora nadzwyczajnego. W tym samym czasie, Rada Najwyżsża ZSRR zniosła istniejące jeszcze w kontsytucji ZSRR zapisy o wspieraniu przez państwo światopoglądu materialistycznego i przywróciła pełną wolność religijną na obszarze całego ZSRR<ref>W. Roszkowski, ''Półwiecze. Historia polityczna świata od 1945 roku'', PWN, Warszawa 1997, s. </ref><br />
<br />
Po raz drugi Gorbaczow odwiedził Watykan w listopadzie 1990 roku, pełniąc wówczas funkcję prezydenta ZSRR. W kilka dni po upadku tzw. puczu moskiewskiego (19-21 sierpnia 1991 roku), Watykan uznał suwerenność i niepodległość Federacji Rosyjskiej, co stało się na trzy miesiące przed formalnym rozwiązaniem ZSRR 31 grudnia 1991 roku<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Pierwszy prezydent Rosji, Borys Jelcyn gościł w Watykanie dwukrotnie: w 1991 i 1998 roku, a jego następca, Władymir Putin w 2000 i 2003 roku<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu tamże]</ref>.<br />
<br />
===Oskarżenia o współudział kierownictwa ZSRR w zamachu na Jana Pawła II===<br />
Za dość prawdopodobną poszlakę uznaje się obecnie zaangażowanie w [[zamachy na życie Jana Pawła II|zamach na życie Jana Pawła II]] władz i sił specjalnych ZSRR. Przyjęły one z niepokojem wybór Karola Wojtyły na papieża w 1978 roku, uznając, iż głowa Kościoła katolickiego pochodząca z kraju należącego do bloku wschodniego stanowić będzie istotne zagrożenie dla globalnych interesów politycznych Kremla. Powyższą hipotezę wzmocniło opublikowanie przez jeden z włoskich dzienników w 1995 roku tajnej dyspozycji Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego z 1979 roku, domagającej się podjęcia działań przeciwko Papieżowi ''wykraczających poza dezinformację i dyskredytację''<ref>http://www.dziennik.pl/wydarzenia/article163052/Wyrok_na_Jana_Pawla_II_wydal_Gorbaczow.html</ref>. Pod dokumentem mieli podpisać się ówcześni członkowie najwyższego kierownictwa radzieckiego, m. in. Konstantin Czernienko i Michaił Gorbaczow. Włoski prokurator Ferdinando Imposimato prowadzący dochodzenie w sprawie zamachu twierdził z kolei, że zamachowiec w prywatnych rozmowach najdłużej podtrzymywał wersję, że głównym wykonawcą logistycznym ataku z 13 maja 1981 roku były bułgarskie służby specjalne, które z kolei działały z inspiracji i za pełną wiedzą radzieckiego KGB<ref> http://www.novinite.com/view_news.php?id=46594</ref>. <br />
<br />
===Problem pielgrzymki Jana Pawła II do Rosji===<br />
Głównym powodem, dla którego za pontyfikatu Jana Pawła II nie doszło do pielgrzymki papieża do Rosji było negatywne stanowisko Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Głównym punktem krytyki rosyjskiej Cerkwi względem działań Jana Pawła II była papieska zgoda na tworzenie po upadku komunizmu na terytorium Rosji oraz niezamieszkiwanych przez katolicką większość krajów byłego ZSRR nowych diecezji Kościoła rzymskokatolickiego i greckokatolickiego (szczególnie na terenach Ukrainy). Cerkire uznawała to za działanie sprzeczne z wypracowanym w dialogu ekumenicznym statusem relacji prawosławia i katolicyzmu jako „Kościołów siostrzanych” oraz próbę wtargnięcia przez Kościół katolicki na „kanoniczne obszary Cerkwi prawosławnej” w duchu ''katolickiego prozelityzmu''. Szczególnie twarde stanowisko w sprawie ewentualnej wizyty papieża zajmował patriarcha Moskwy i Wszechrusi [[Aleksy II]]. Podczas II Świętego Synodu Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w 2002 roku, ogłoszono nawet specjalną uchwałę oskarżającą Kościół katolicki o ''celową strategię przejmowania wiernych od Cerkwi prawosławnej na obszarze poradzieckim''<ref>http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8</ref>.<br />
<br />
Szczególnie gorąco Patriachat Moskiewski krytykował wizytę Jana Pawła II na Ukrainie w 2001 roku.<br />
<br />
Pomimo negatywnego stanowiska Patriarchatu Moskwy, do ostatnich miesięcy pontyfikatu trwały spekulacje na temat możliwego spotkania Jana Pawła II i patriarchy Rosji na "neutralnym" terenie, np. w Austrii lub w poradzieckich krajach Azji Środkowej<ref>[http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8 tamże]</ref>.<br />
<br />
===Przekazanie Ikony Kazańskiej===<br />
28 sierpnia 2004 roku Jan Paweł II przekazał Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej cudowną Ikonę Matki Bożej Kazańskiej, powstałą prawdopodobnie w XVI wieku. Do początków XX wieku znajdowała się ona w Rosji, najpierw w Soborze Kazańskim na Kremlu, później w Sankt-Petersburgu. W nieznanych okolicznościach została skradziona i odnalazła się w USA. Na jednej z aukcji zakupił ją Amerykanin John Haffert, który następnie wręczył ją w darze Janowi Pawłowi II. Papieski gest powszechnie odczytano jako próbę przełamania impasu w relacjach Watykanu i Patriarchatu Moskiewskiego<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/mb_kazanska_25082004.html</ref>.<br />
<br />
===Zagadnienie poświęcenia Rosji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej===<br />
Ważną kwestią nurtującą świat katolicki było jedno z przesłań Matki Bożej przekazane podczas [[objawienia w Fatimie|objawień w portugalskiej Fatimie]] w 1917 roku. Według relacji jednej z jej uczestniczek, s. [[Łucja dos Santos|Łucji dos Santos]], w drugiej tajemnicy fatimskiej Matka Boża poleciła, aby papież poświęcił Rosję jej Niepokolanemu Sercu. W przypadku niedokonania tego aktu, Rosja miałaby:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>(...) rozszerzyć swoje błędne nauki po świecie, wywołując wojny i prześladowania Kościoła. Dobrzy będą męczeni, Ojciec Święty będzie bardzo cierpieć, wiele narodów zostanie zniszczonych (...)</P><br />
|źródło =[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kdwiary/fatima_1.html]<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Przywiązujący duże znaczenie do duchowości Fatimy i przypisujący wstawiennictwu Matki Bożej Fatimskiej łaskę uratowania życia podczas zamachu z 13 maja 1981 roku, Jan Paweł II dokonał 25 marca 1984 roku w [[Rzym|Rzymie]] uroczystego poświęcenia świata Niepokalanemu Secu Maryi. Część środowisk katolickich, w tym głównie kręgi tradycjonalistów uznały akt z wiosny 1984 za niewystarczający, gdyż Rosja nie została wymieniona z nazwy w treści w papieskiej aklamacji<ref>ks. Fabrycy Delestre, ''Fatima wzgardzona. Poświęcenie Rosji wciąż niedokonane'', "Zawsze Wierni" nr 5/ 2000 http://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/311</ref>. Z kolei sama s. Łucja uznawała, że akt dokonany przez papieża-Polaka w 1984 roku spełnia zaleconia Matki Bożej w stosunku do kwestii poświęcenia ROsji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej<ref>http://www.sekretariatfatimski.pl/jan-pawe-ii-i-fatima/407-czy-jan-pawe-ii-w-dniu-25-marca-1984-r-powici-rosj-niepokalanemu-sercu-maryi</ref>.<br />
<br />
<br />
==Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II nt. Rosji==<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Od wielu stuleci Rosja jest narodem chrześcijańskim, jest świętą Rosją. Również wtedy, gdy wrogie siły zaciekle walczyły z Kościołem i starały się wymazać święte imię Boga z życia ludzi, naród ten pozostał głęboko chrześcijański, zaświadczając w wielu przypadkach krwią o swej wierności Ewangelii oraz wartościom, które z niej wyrastają.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1261/pkt/0/pos/2/ ''Homilia wygłoszona w Auli Pawła VI podczas uroczystego przekazania Ikony MB Kazańskiej''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Moskwa zna papieża z Rzymu. Z całego serca witam i pozdrawiam wiernych przybyłych z Rosji, która wkroczyła w drugie tysiąclecie chrześcijaństwa. Znane tradycje rosyjskiego chrześcijaństwa, zapominane i odrzucane w czasie minionych ponad 70. lat, zaczynają się ostatnio odradzać, szczególnie wśród młodzieży zauważa się wzrost aktywności religijnej i powrót do wartości duchowych, które od tysiąclecia kształtowały świadomość Rosjan. Szczególną moją radością jest to, że w zmienionych warunkach stało się możliwe ustanowienie struktur apostolskich w Moskwie i Nowosybirsku oraz mianowanie tam biskupów. Wielkie zadania stoją przed wami i waszymi pasterzami: praktycznie wszystko trzeba zaczynać od zera. Chcę was zapewnić, że pamiętam o was w modlitwie i polecam was wstawiennictwu Najświętszej Bogarodzicy i rosyjskich świętych. Wierzę, że duchowe dobra, które przynosi człowiekowi Kościół zarówno katolicki, jak prawosławny, będą dostępne każdemu. Nastąpi wtedy duchowe odrodzenie Rosji, które jest nieodzownym warunkiem uzdrowienia i postępu wszystkich sfer życia społecznego. Z wiarą i nadzieją na lepsze jutro przyjmijcie moje najlepsze życzenia i błogosławieństwo.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/416/pkt/7/pos/24/ ''Słowo wygłoszone do młodzieży rosyjskiej podczas homilii w Białymstoku''], 5.6.1991<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Dziś łączę się w modlitwie z Tobą, drogi Bracie, z Episkopatem rosyjskiej Cerkwi prawosławnej, z kapłanami, mnichami i mniszkami klauzurowymi oraz z Ludem Bożym na ziemi rosyjskiej. Do tej modlitwy przyłączają się wszyscy synowie i córki Kościoła katolickiego, otaczający głębokim nabożeństwem i czcią Świętą Matkę Boga. Niech ten godny czci wizerunek prowadzi nas wszystkich ewangeliczną drogą naśladowania Chrystusa i niech strzeże narodu, do którego powraca, i całej ludzkości! Niech Święta Matka Boga skieruje swe matczyne spojrzenie na mężczyzn i kobiety naszych czasów; niech umacnia wierzących, aby nie zbaczali ze szlaku, który Bóg im wyznaczył: niech głoszą Chrystusa — Drogę, Prawdę i Życie — i dają odważne świadectwo swej wierze w społeczeństwie i wśród wszystkich narodów. W tym dniu z ufnością modlimy się do Najświętszej Maryi Panny, wiemy bowiem, że wyprasza Ona dla nas i dla wszystkich narodów dar pokoju.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1185/pkt/0/pos/5/ ''List do patriarchy Aleksego II''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
<br />
==Bibliografia==<br />
*T. Pompowski, ''Armia Boga kontra Imperium Zła'', Rafaei 2012. ISBN 8375692778 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]<br />
*T. Tindal-Robertson, ''Fatima, Rosja i Jan Paweł II. Ku triumfowi Niepokalanego Serca Maryi'', Fundacja "Nasza Przyszłość", 2002. ISBN 8391248631 <br />
<br />
==Linki zewnętrzne==<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=p8wqDdV2Sio Krótki reportaż telewizji włoskiej ze spotkania Jana Pawła II z Michaiłem Gorbaczowem w 1989 roku] [dostęp".12.12.2014]<br />
<br />
<br />
[[Kategoria:Miejsca]]<br />
{{DEFAULTSORT:Rosja}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11552Rosja2014-12-15T15:32:30Z<p>Lukaszekob: /* Katolicyzm */</p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. Federacja Rosyjska, ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Rosyjskiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>http://rpsc.ru/,</ref> <ref>http://ancient-orthodoxy.narod.ru/</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego [dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>http://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kondrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Rosja od samego początku pontyfikatu zajmowała ważne miejsce w myśleniu i nauczaniu Jana Pawła II. Jednakże, ze względu na sytuację geopolityczną panującą do końca lat 80. XX wieku, zarówno relacje papieża z czołowymi osobistościami rosyjskiego (radzieckiego) życia publicznego, jak i bezpośrednie nawiązania w wystąpieniach papieża do rzeczywistości panującej w tym kraju miały stosunkowo ograniczony charakter. Dynamiczny rozwój relacji Jana Pawła II z Rosją można datować od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. <br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Już dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II otrzymał listowne gratulacje od najwyższego kierownictwa ZSRR, sygnowane nie przez ówczesnego przewodniczącego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa, lecz niższego w hierarchii politycznej szefa dyplomacji [[Andriej Gromyko|Andrieja Gromykę]]. Moskwa i Watykan nie utrzymywały formalnych stosunków dyplomatycznych, ludzie wierzący, zarówno katolicy, jak i prawosławni byli poddawani przez radzieckie władze licznym szykanom. Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka na terenie ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej była od 1946 roku pozbawiona możliwości legalnego działania, a jej świątynie i majątek przejęła na mocy decyzji stalinowskich władz Rosyjska Cerkiew Prawosławna, a metropolita Lwowa i Galicji kardynał [[Josyf Slipyj]] znajdował się na emigracji w Rzymie. Pewne nadzieje wiązano z oficjalną wizytą Gromyki w Watykanie 24 stycznia 1979 roku, podczas której Jan Paweł II poruszył problem nominacji biskupich na Litwie i Łotwie. Również drugie spotkanie z Gromyką w lutym 1985 roku nie przyniosło jednak zasadniczego przełomu w relacjach pomiędzy Watykanem a Kremlem<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Do wyraźnego ocieplenia wzajemnych relacji doszło po dojściu do władzy w KPZR reformatorsko nastawionego [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] w 1985 roku. Okres "pierestrojki" zbiegł się w czasie z uroczystościami millennium chrztu Rusi w 1988 roku, podczas których nastąpiło wyraźne otwarcie Moskwy w stosunku do życia religijnego. W czerwcu 1988 roku, pierwszy raz od czasów rewolucji październikowej, ZSRR odwiedziła liczna delegacja hierarchów katolickich, na czele z kard. [[Agostino Casaroli|Agostino Casarolim]], ówczesnym watykańskim Sekretarzem Stanu. Wśród członków delegacji, przyjętej na Kremlu przez Michaiła Gorbaczowa i patriarchę Moskwy i Wszzechrusi Pimena znalazł się również prymas Polski, kardynał [[Józef Glemp]]<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/ tamże]</ref>.<br />
<br />
1 grudnia 1989 roku doszło do pierwszej w historii wizyty przywódcy ZSRR w Watykanie. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas zaproszenie władz radzieckich do odwiedzenia ZSRR przez Jana Pawła II. Według oficjalnych relacji, podczas rozmowy Gorbaczow miał podkreślać wspólne, słowiańskie korzenie kulturowe obydwu liderów i zachęcać papieża do wspierania procesu jednoczenia Europy<ref>John O`Sullivan, ''Oni zmienili świat. Prezydent, papież, premier'' http://www.amfplus.com.pl/PPPFragmenty4.htm</ref>.<br />
<br />
15 marca 1990 roku ZSRR i Watykan nawiązały stosdunki dyplomatyczne, chociaż nie w pełnej randze, lecz na poziomie przedstawicieli ''ad personam'' - nuncjusza apostolskiego i ambasadora nadzwyczajnego. W tym samym czasie, Rada Najwyżsża ZSRR zniosła istniejące jeszcze w kontsytucji ZSRR zapisy o wspieraniu przez państwo światopoglądu materialistycznego i przywróciła pełną wolność religijną na obszarze całego ZSRR<ref>W. Roszkowski, ''Półwiecze. Historia polityczna świata od 1945 roku'', PWN, Warszawa 1997, s. </ref><br />
<br />
Po raz drugi Gorbaczow odwiedził Watykan w listopadzie 1990 roku, pełniąc wówczas funkcję prezydenta ZSRR. W kilka dni po upadku tzw. puczu moskiewskiego (19-21 sierpnia 1991 roku), Watykan uznał suwerenność i niepodległość Federacji Rosyjskiej, co stało się na trzy miesiące przed formalnym rozwiązaniem ZSRR 31 grudnia 1991 roku<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Pierwszy prezydent Rosji, Borys Jelcyn gościł w Watykanie dwukrotnie: w 1991 i 1998 roku, a jego następca, Władymir Putin w 2000 i 2003 roku<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu tamże]</ref>.<br />
<br />
===Oskarżenia o współudział kierownictwa ZSRR w zamachu na Jana Pawła II===<br />
Za dość prawdopodobną poszlakę uznaje się obecnie zaangażowanie w [[zamachy na życie Jana Pawła II|zamach na życie Jana Pawła II]] władz i sił specjalnych ZSRR. Przyjęły one z niepokojem wybór Karola Wojtyły na papieża w 1978 roku, uznając, iż głowa Kościoła katolickiego pochodząca z kraju należącego do bloku wschodniego stanowić będzie istotne zagrożenie dla globalnych interesów politycznych Kremla. Powyższą hipotezę wzmocniło opublikowanie przez jeden z włoskich dzienników w 1995 roku tajnej dyspozycji Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego z 1979 roku, domagającej się podjęcia działań przeciwko Papieżowi ''wykraczających poza dezinformację i dyskredytację''<ref>http://www.dziennik.pl/wydarzenia/article163052/Wyrok_na_Jana_Pawla_II_wydal_Gorbaczow.html</ref>. Pod dokumentem mieli podpisać się ówcześni członkowie najwyższego kierownictwa radzieckiego, m. in. Konstantin Czernienko i Michaił Gorbaczow. Włoski prokurator Ferdinando Imposimato prowadzący dochodzenie w sprawie zamachu twierdził z kolei, że zamachowiec w prywatnych rozmowach najdłużej podtrzymywał wersję, że głównym wykonawcą logistycznym ataku z 13 maja 1981 roku były bułgarskie służby specjalne, które z kolei działały z inspiracji i za pełną wiedzą radzieckiego KGB<ref> http://www.novinite.com/view_news.php?id=46594</ref>. <br />
<br />
===Problem pielgrzymki Jana Pawła II do Rosji===<br />
Głównym powodem, dla którego za pontyfikatu Jana Pawła II nie doszło do pielgrzymki papieża do Rosji było negatywne stanowisko Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Głównym punktem krytyki rosyjskiej Cerkwi względem działań Jana Pawła II była papieska zgoda na tworzenie po upadku komunizmu na terytorium Rosji oraz niezamieszkiwanych przez katolicką większość krajów byłego ZSRR nowych diecezji Kościoła rzymskokatolickiego i greckokatolickiego (szczególnie na terenach Ukrainy). Cerkire uznawała to za działanie sprzeczne z wypracowanym w dialogu ekumenicznym statusem relacji prawosławia i katolicyzmu jako „Kościołów siostrzanych” oraz próbę wtargnięcia przez Kościół katolicki na „kanoniczne obszary Cerkwi prawosławnej” w duchu ''katolickiego prozelityzmu''. Szczególnie twarde stanowisko w sprawie ewentualnej wizyty papieża zajmował patriarcha Moskwy i Wszechrusi [[Aleksy II]]. Podczas II Świętego Synodu Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w 2002 roku, ogłoszono nawet specjalną uchwałę oskarżającą Kościół katolicki o ''celową strategię przejmowania wiernych od Cerkwi prawosławnej na obszarze poradzieckim''<ref>http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8</ref>.<br />
<br />
Szczególnie gorąco Patriachat Moskiewski krytykował wizytę Jana Pawła II na Ukrainie w 2001 roku.<br />
<br />
Pomimo negatywnego stanowiska Patriarchatu Moskwy, do ostatnich miesięcy pontyfikatu trwały spekulacje na temat możliwego spotkania Jana Pawła II i patriarchy Rosji na "neutralnym" terenie, np. w Austrii lub w poradzieckich krajach Azji Środkowej<ref>[http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8 tamże]</ref>.<br />
<br />
===Przekazanie Ikony Kazańskiej===<br />
28 sierpnia 2004 roku Jan Paweł II przekazał Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej cudowną Ikonę Matki Bożej Kazańskiej, powstałą prawdopodobnie w XVI wieku. Do początków XX wieku znajdowała się ona w Rosji, najpierw w Soborze Kazańskim na Kremlu, później w Sankt-Petersburgu. W nieznanych okolicznościach została skradziona i odnalazła się w USA. Na jednej z aukcji zakupił ją Amerykanin John Haffert, który następnie wręczył ją w darze Janowi Pawłowi II. Papieski gest powszechnie odczytano jako próbę przełamania impasu w relacjach Watykanu i Patriarchatu Moskiewskiego<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/mb_kazanska_25082004.html</ref>.<br />
<br />
===Zagadnienie poświęcenia Rosji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej===<br />
Ważną kwestią nurtującą świat katolicki było jedno z przesłań Matki Bożej przekazane podczas [[objawienia w Fatimie|objawień w portugalskiej Fatimie]] w 1917 roku. Według relacji jednej z jej uczestniczek, s. [[Łucja dos Santos|Łucji dos Santos]], w drugiej tajemnicy fatimskiej Matka Boża poleciła, aby papież poświęcił Rosję jej Niepokolanemu Sercu. W przypadku niedokonania tego aktu, Rosja miałaby:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>(...) rozszerzyć swoje błędne nauki po świecie, wywołując wojny i prześladowania Kościoła. Dobrzy będą męczeni, Ojciec Święty będzie bardzo cierpieć, wiele narodów zostanie zniszczonych (...)</P><br />
|źródło =[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kdwiary/fatima_1.html]<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Przywiązujący duże znaczenie do duchowości Fatimy i przypisujący wstawiennictwu Matki Bożej Fatimskiej łaskę uratowania życia podczas zamachu z 13 maja 1981 roku, Jan Paweł II dokonał 25 marca 1984 roku w [[Rzym|Rzymie]] uroczystego poświęcenia świata Niepokalanemu Secu Maryi. Część środowisk katolickich, w tym głównie kręgi tradycjonalistów uznały akt z wiosny 1984 za niewystarczający, gdyż Rosja nie została wymieniona z nazwy w treści w papieskiej aklamacji<ref>ks. Fabrycy Delestre, ''Fatima wzgardzona. Poświęcenie Rosji wciąż niedokonane'', "Zawsze Wierni" nr 5/ 2000 http://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/311</ref>. Z kolei sama s. Łucja uznawała, że akt dokonany przez papieża-Polaka w 1984 roku spełnia zaleconia Matki Bożej w stosunku do kwestii poświęcenia ROsji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej<ref>http://www.sekretariatfatimski.pl/jan-pawe-ii-i-fatima/407-czy-jan-pawe-ii-w-dniu-25-marca-1984-r-powici-rosj-niepokalanemu-sercu-maryi</ref>.<br />
<br />
<br />
==Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II nt. Rosji==<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Od wielu stuleci Rosja jest narodem chrześcijańskim, jest świętą Rosją. Również wtedy, gdy wrogie siły zaciekle walczyły z Kościołem i starały się wymazać święte imię Boga z życia ludzi, naród ten pozostał głęboko chrześcijański, zaświadczając w wielu przypadkach krwią o swej wierności Ewangelii oraz wartościom, które z niej wyrastają.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1261/pkt/0/pos/2/ ''Homilia wygłoszona w Auli Pawła VI podczas uroczystego przekazania Ikony MB Kazańskiej''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Moskwa zna papieża z Rzymu. Z całego serca witam i pozdrawiam wiernych przybyłych z Rosji, która wkroczyła w drugie tysiąclecie chrześcijaństwa. Znane tradycje rosyjskiego chrześcijaństwa, zapominane i odrzucane w czasie minionych ponad 70. lat, zaczynają się ostatnio odradzać, szczególnie wśród młodzieży zauważa się wzrost aktywności religijnej i powrót do wartości duchowych, które od tysiąclecia kształtowały świadomość Rosjan. Szczególną moją radością jest to, że w zmienionych warunkach stało się możliwe ustanowienie struktur apostolskich w Moskwie i Nowosybirsku oraz mianowanie tam biskupów. Wielkie zadania stoją przed wami i waszymi pasterzami: praktycznie wszystko trzeba zaczynać od zera. Chcę was zapewnić, że pamiętam o was w modlitwie i polecam was wstawiennictwu Najświętszej Bogarodzicy i rosyjskich świętych. Wierzę, że duchowe dobra, które przynosi człowiekowi Kościół zarówno katolicki, jak prawosławny, będą dostępne każdemu. Nastąpi wtedy duchowe odrodzenie Rosji, które jest nieodzownym warunkiem uzdrowienia i postępu wszystkich sfer życia społecznego. Z wiarą i nadzieją na lepsze jutro przyjmijcie moje najlepsze życzenia i błogosławieństwo.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/416/pkt/7/pos/24/ ''Słowo wygłoszone do młodzieży rosyjskiej podczas homilii w Białymstoku''], 5.6.1991<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Dziś łączę się w modlitwie z Tobą, drogi Bracie, z Episkopatem rosyjskiej Cerkwi prawosławnej, z kapłanami, mnichami i mniszkami klauzurowymi oraz z Ludem Bożym na ziemi rosyjskiej. Do tej modlitwy przyłączają się wszyscy synowie i córki Kościoła katolickiego, otaczający głębokim nabożeństwem i czcią Świętą Matkę Boga. Niech ten godny czci wizerunek prowadzi nas wszystkich ewangeliczną drogą naśladowania Chrystusa i niech strzeże narodu, do którego powraca, i całej ludzkości! Niech Święta Matka Boga skieruje swe matczyne spojrzenie na mężczyzn i kobiety naszych czasów; niech umacnia wierzących, aby nie zbaczali ze szlaku, który Bóg im wyznaczył: niech głoszą Chrystusa — Drogę, Prawdę i Życie — i dają odważne świadectwo swej wierze w społeczeństwie i wśród wszystkich narodów. W tym dniu z ufnością modlimy się do Najświętszej Maryi Panny, wiemy bowiem, że wyprasza Ona dla nas i dla wszystkich narodów dar pokoju.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1185/pkt/0/pos/5/ ''List do patriarchy Aleksego II''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
<br />
==Bibliografia==<br />
*T. Pompowski, ''Armia Boga kontra Imperium Zła'', Rafaei 2012. ISBN 8375692778 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]<br />
*T. Tindal-Robertson, ''Fatima, Rosja i Jan Paweł II. Ku triumfowi Niepokalanego Serca Maryi'', Fundacja "Nasza Przyszłość", 2002. ISBN 8391248631 <br />
<br />
==Linki zewnętrzne==<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=p8wqDdV2Sio Krótki reportaż telewizji włoskiej ze spotkania Jana Pawła II z Michaiłem Gorbaczowem w 1989 roku] [dostęp".12.12.2014]<br />
<br />
<br />
[[Kategoria:Miejsca]]<br />
{{DEFAULTSORT:Rosja}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11551Bułgaria2014-12-15T15:24:07Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 lub 865 roku, co automatycznie uczyniło z chrześcijaństwa oficjalną religią państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster w Rile, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzchnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Pod dojściu do władzy komunistów w 1945 roku, Kościół katolicki obdywu obrządków poddany został krwawym prześladowaniom, trwającym do połowy lat pięćdziesiątych XX wieku. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. Katolicy w kraju są wiernymi dwóch obrządków: łacińskiego, liczącego dwie diecezje: sofijsko-płowdiwską oraz nikopolską z około 10 tys. wiernymi oraz bizantyjsko-słowiańskiego, istniejącego od połowy XIX wieku i liczącego według różnych danych od 30 do 60 tys. wyznawców<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/</ref>. Obydwa obrządki mają wspólnego biskupa noszącego tytuł Apostolskiego Egzarchy Bułgarii. W 1995 roku Jan Paweł II udzielił tej godności [[Christo Projkow|Christo Projkowowi]]<ref>http://www.kae-bg.org/?act=content&rec=29 Dane na oficjalnej stronie katolickiego egzarchatu Bułgarii</ref>.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Bułgaria==<br />
<br />
===Bułgaria w nauczaniu i posłudze papieskiej===<br />
Temat związków Bułgarii z chrześcijaństwem znalazł swoje miejsce już w czasie [[Pielgrzymka zagraniczna (2)|pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski]]. W [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 homilii wygłoszonej na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie] 3 czerwca 1979 roku papież rozwijając wątek wschodniego i zachodniego "płuca Europy" i słowiańskiej tożsamości chrześcijańskiej przypomniał o chrzcie Bułgarii w IX wieku w kontekście chrystianizacji innych narodów Europy środkowej i wschodniej.<br />
<br />
Kilka dni później, podczas spotkania z młodzieżą w [[kościół paulinów na Skałce|kościele oo. Paulinów na krakowskiej Skałce]] 8 czerwca 1979 roku w gronie delegacji studentów witających Jana Pawła II znalazła się Bułgarka, której papież okazał szczególną serdeczność<ref>http://www.jasnagora.com/wydarzenie-3290</ref>. Spotkanie z młodą Bułgarką zostało uwiecznione na filmie dokumentalnym ''[[Pielgrzym]]'' w reżyserii Andrzeja Trzos-Rastawieckiego z 1979 roku<ref>http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=428897</ref>.<br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Za pontyfikatu Jana Pawła II doszło do nawiązania pełnych stosunków dyplomatycznych Bułgarii ze Stolicą Apostolską w 1991 roku. W tym samym roku, Żeliu Żelew, pierwszy niekomunistyczny prezydent Bułgarii oficjalnie zaprosił papieża do złożenia wizyty w swoim kraju. <br />
<br />
===Tzw. ślad bułgarski w związku z zamachem 13 maja 1981===<br />
Przez kilka lat po [[zamachy na życie Jana Pawła II|zamachu na życie papieża]] w mediach zachodnich popularna była teza o tzw. śladzie bułgarskim w spisku na życie Jana Pawła II. Według tej hipotezy, główny inspirator zamachu, wysokie kierownictwo ZSRR i radzieckie służby specjalne zleciły przygotowanie ataku tajnym służbom bułgarskim (KDS), posiadającym dobre kontakty z tureckimi i bliskowschodnimi organizacjami terrorystycznymi. Bułgarska bezpieka miała bezpośrednio zlecić wykonanie zamachu [[Mehmet Ali Ağca|Mehmetowi Ali Ağcy]]. Poszlakami w związku z tymi podejrzeniami był fakt, że tuz po schwytaniu zamachowca na Placu św. Piotra w Rzymie, znaleziono przy nim kartkę z kilkoma numerami telefonów, w tym, do wysokiego rangą przedstawiciela bułgarskich linii lotnicznych w Rzymie Siergieja Antonowa oraz, jak ustalono później, kontaktem telefonicznym do tajnego rezydenta bułgarskich służb specjalnych w stolicy Włoch, majora Żeliu Wasiliewa <ref>http://gosc.pl/doc/766326.Bulgarski-slad</ref>.<br />
<br />
Początkowo wskazujący na niepodległościowe organizacje palestyńskie jako głównych mocodawców zamachu, Ağca dopiero w 1982 roku zaczął lansować wersję, iż jego głównymi zleceniodawcami były bułgarskie służby specjalne, które jednocześnie miały namawiać Turka do zamachu na życie [[Lech Wałęsa|Lecha Wałęsy]], który w lutym 1981 roku przebywał w Rzymie i Watykanie z delegacją [[Solidarność|Solidarności]]. Według nowych zeznań Ağcy, Bułgarzy mieli w dniu zamachu dowieźć go, oraz drugiego wykonawcę zamachu Orala Celika samochodem w okolice Placu św. Piotra, a nawet czynnie uczestniczyć w ataku, detonując w tłumie wiernych granaty hukowe, które miały doprowadzić do chaosu i paniki wśród uczestników audiencji papieskiej<ref>[http://gosc.pl/doc/766326.Bulgarski-slad tamże]</ref>.<br />
<br />
Jesienią 1982 roku włoski wymiar sprawiedliwości prowadzący śledztwo w sprawie zamachu wydał nakaz aresztowania trzech obywateli Bułgarii, którzy zostali oskarżeni o współudział w zamachu. Trzecim oskarżonym, obok Antonowa i Wasiliewa był dyplomata Todor Ajwazow. Zdołano jednak aresztować tylko Siergieja Antonowa, gdyż dwóch innych oskarżonych zdążyło wyjechać do Sofii. Proces Antonowa rozpoczął sie w maju 1985 roku i trwał niemal rok. W jego trakcie, oskarżony konsekwetnie odmawiał przyznania się do winy. Z braku dostatecznych dowodów został uniewinniony i wkrótce powrócił do Bułgarii, gdzie zmarł z przyczyn naturalnych w 2007 roku<ref>http://www.dnevnik.bg/bulgaria/2007/08/01/364506_pochina_sergei_antonov/</ref>.<br />
<br />
Istnienie "bułgarskiego śladu" zakwestionowała w 2011 roku dwójka dziennikarzy: Włoch Marco Ansaldi z dziennika "La Reppubblica" i Turczynka Yasemin Taskin, badająca organizację terrorystyczną ''Szare Wilki" z którą związany był Ali Ağca. W książce ''Uccidete il Papa. La verità sull'attentato a Giovanni Paolo II (''Zabijcie papieża. Prawda o zamachu na Jana Pawła II'') starają się udowodnić tezę, że "ślad bułgarski" był sfabrykowany przez zachodnie służby wywiadowcze i think-tanki. Zdaniem dziennikarzy, głównym i wyłącznym zleceniodawcą i inspiratorem zamachu była organizacja "Szare Wilki"<ref>http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,9468437,Bulgarski_slad_to_falszywka__Szare_Wilki_staly_za.html</ref>.<br />
<br />
===Pielgrzymka w maju 2002 roku===<br />
Podróż apostolska Jana Pawła II do Bułgarii w dniach 23-26 maja 2002 roku koncetrowała się na dwóch zasadnicznych celach: pogłębianiu dialogu ekumenicznego z Bułgarską Cerkwią Prawosławną oraz spotkanie z bułgarską wspólnotą katolicką. Wizyta Papieża przypadła w czasie święta państwowego Bułgarii związanego z postaciami Apostołów Słowian - Cyryla i Metodego. Papież modlił się w katedrze św. Aleksandra Newskiego w Sofii, największej świątyni prawosławnej na Bałkanach. W siedzibie Patriarchy Bułgarii spotkał się z ówczesnym zwierzchnikiem Kościoła prawosławnego w Bułgarii - patriarchą Maksymem oraz członkami Świętego Synodu. Ojciec Święty wyraził podziw dla wielowiekowej misji Kościoła bułgarskiego, który pomimo wielu przeciwności wytrwale i owocnie głosił Słowo Boże. Podkreślił również fakt, iż pierwsza w historii wizyta papieża w Bułgarii świadczy o postępującej komunii między Kościołami. Zaznaczył jednak, że na tym polu jeszcze wiele pozostaje do zrobienia: ''Chrystus Pan założył jeden jedyny Kościół, a my dziś stoimy wobec świata podzieleni, jak gdyby sam Chrystus był podzielony. Ten brak jedności jawnie sprzeciwia się woli Chrystusa, jest zgorszeniem dla świata, a przy tym szkodzi najświętszej sprawie przepowiadania Ewangelii wszelkiemu stworzeniu''<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/patr_maksym_24052002.html</ref>.<br />
<br />
Duże znaczenie miała wizyta Ojca Świętego w prawosławnym monastyrze w Rile - duchowej stolicy Bułgarii. Witając Jana Pawła II, igumen klasztoru bp Joan powiedział, że odwiedziny te pozostaną na zawsze w ciszy tego świętego miejsca. W swym przemówieniu powitalnym bp Joan wiele uwagi poświęcił tematyce ekumenicznej: Już od dziesięciu wieków Kościół prawosławny i Kościół rzymskokatolicki są podzielone. Ale czym jest tysiąc lat, skoro Dawid śpiewa w Psalmach: «Utrwalę na wieki twoje potomstwo i tron twój utrwalę z pokolenia na pokolenie. Mury podziałów nie sięgają nieba. Jak każde ludzkie dzieło, również i one nie są wieczne. Ludzie je wznieśli, ludzie muszą je obalić. Papież skupił się na znaczeniu wschodniego monastycyzmu w historii Kościoła powszechnego. Jakże wielkie jest chrześcijańskie świadectwo wspólnoty monastycznej, kiedy żyje ona w autentycznej miłości! Wobec takiego świadectwa nawet niechrześcijanie skłonni są uznać, że Pan nieustannie żyje i działa w swym ludzie<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/bulgaria_rila_25052002.html</ref>.<br />
<br />
Drugą część podróży apostolskiej Jan Paweł II poświęcił bułgarskim katolikom. W Sofii spotkał się dwukrotnie ze wspólnotami Kościoła katolickiego: w konkatedrze pw. św. Józefa z wiernymi obrządku łacińskiego i w katedrze pw. Zaśnięcia NMP z wiernymi obrządku bizantyńsko-słowiańskiego. Dla katolików najważniejszym momentem pielgrzymki była msza św. sprawowana przez Papieża w Płowdiwie, połączona z beatyfikacją trzech duchownych bułgarskich rozstrzelanych przez komunistów w 1952 roku: [[Jozafat Sziszkow|Jozafata Sziszkowa]], [[Kamen Wiczew|Kamena Wiczewa]] i [[Paweł Dżidżow|Pawła Dżidżowa]].<br />
Na zakończenie Eucharystii Papież dokonał Aktu zawierzenia Matce Bożej narodu bułgarskiego. Podczas ceremonii pożegnalnej Ojciec Święty przytoczył słowa papieża Jana XXIII, który przez długie lata był nuncjuszem apostolskim w Bułgarii: ''Jeżeli ktoś z Bułgarii znajdzie się w pobliżu mojego domu nocą, pośród trudów życia, zawsze zobaczy w moim oknie zapaloną lampę. Niech zapuka! Niech zapuka! Nikt go nie będzie pytał, czy jest katolikiem, czy prawosławnym: brat z Bułgarii, to wystarczy''<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/beatyfikacja_blg_26052002.html</ref>.<br />
<br />
<br />
==Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II o Bułgarii==<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Tak. Chrystus tego chce. Duch Święty tak rozrządza, ażeby to zostało powiedziane teraz, tutaj w Gnieźnie, na ziemi piastowskiej, w Polsce, przy relikwiach św. Wojciecha i św. Stanisława, wobec Wizerunku Bogarodzicy-Dziewicy, Pani Jasnogórskiej i Matki Kościoła. Trzeba, ażeby przy sposobności chrztu Polski była przypomniana chrystianizacja Słowian: Chorwatów i Słoweńców, wśród których pracowali misjonarze już około 650 r. i z którymi niedawno w Bazylice św. Piotra w ich chorwackim języku dziękowałem Bogu za więcej niż 1000 lat, za 1100, 1300 lat ich wiary i wierności dla Stolicy Apostolskiej. I trzeba, żeby tutaj była przypomniana chrystianizacja Bułgarów, których książę Borys I przyjął chrzest w 864 lub 865 r., Morawian i Słowaków — do nich docierali misjonarze przed 850 r., a potem umocnili tam wiarę święci apostołowie Słowian: Cyryl i Metody, którzy przybyli do Państwa Wielkomorawskiego w 863 r., Czechów, których księcia Bořivoja ochrzcił w 874 r. św. Metody. W zasięgu działalności św. Metodego i jego uczniów znajdowali się także Wiślanie oraz Słowianie zamieszkujący Serbię. Trzeba też, aby był przypomniany chrzest Rusi w Kijowie w 988 r.</P><br />
|źródło =[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 Homilia podczas Mszy św. na Wzgórzu Lecha], Gniezno, 3.6.1979<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P> Dzięki swemu położeniu geograficznemu Bułgaria służy jako pomost między Europą Zachodnią a Południową, tak jak swego rodzaju duchowe skrzyżowanie dróg, kraj kontaktów i wzajemnego zrozumienia. Tu styka się bogactwo ludzkie i kulturowe różnych regionów kontynentu: było ono i jest chętnie przyjmowane i szanowane. Pragnę złożyć publicznie hołd tradycyjnej gościnności Bułgarów, wspominając zwłaszcza szlachetny wysiłek poczyniony, aby uratować tysiące Żydów podczas II Wojny Światowej.</P><br />
|źródło =[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1073/pkt/7/pos/14/ Przemówienie powitalne w Sofii], 23.5.2002<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P><br />
<br />
Wśród Słowian Półwyspu Bałkańskiego działalność świętych Braci zaowocowała jeszcze widoczniej. Dzięki ich apostolstwu utwierdziło się w Chorwacji chrześcijaństwo już wcześniej tam zakorzenione. Głównie za pośrednictwem uczniów wygnanych z pierwotnego terenu działania, misja cyrylo-metodiańska przyjęła się i rozwinęła wspaniale w Bułgarii. Tutaj, dzięki św. Klemensowi z Ochrydy, powstały bardzo prężne ośrodki życia klasztornego i tu szczególnie rozwinął się alfabet, zwany cyrylicą. Stąd też chrześcijaństwo przeszło na dalsze tereny, poprzez pobliską Rumunię dotarło na ziemie Rusi Kijowskiej, rozszerzając się potem na wschód od Moskwy.</P><br />
|źródło =[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/26/pkt/24/pos/63/ ''Slavorum apostoli''], 24<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
<br />
==Bibliografia==<br />
*C. Sterling, ''Anatomia zamachu'', Edizioni mundus 1985<br />
*T. Wasilewski, ''Historia Bułgarii'', Ossolineum, Wrocław 1988. ISBN 8304024667<br />
*N. West, ''Trzecia tajeminca. Kulisy zamachu na Papieża'', Wołoszański sp. z o. o., Warszawa 2006. ISBN 839134598X<br />
<br />
<br />
==Linki zewnętrzne==<br />
*[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/index/id/68 Zbiór homilii podczas wizyty Jana Pawła II w Bułgarii] [dostęp:15.12.2014]<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=UmH08K1PrgE Krótki reportaż telewizji bułgarskiej o wizycie Jana Pawła II w 2002 roku] [dostęp:15.12.2014]<br />
<br />
[[Kategoria:Miejsca]]<br />
{{DEFAULTSORT:Bułgaria}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11550Bułgaria2014-12-15T15:05:45Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 lub 865 roku, co automatycznie uczyniło z chrześcijaństwa oficjalną religią państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster w Rile, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzchnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Pod dojściu do władzy komunistów w 1945 roku, Kościół katolicki obdywu obrządków poddany został krwawym prześladowaniom, trwającym do połowy lat pięćdziesiątych XX wieku. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. Katolicy w kraju są wiernymi dwóch obrządków: łacińskiego, liczącego dwie diecezje: sofijsko-płowdiwską oraz nikopolską z około 10 tys. wiernymi oraz bizantyjsko-słowiańskiego, istniejącego od połowy XIX wieku i liczącego według różnych danych od 30 do 60 tys. wyznawców<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/</ref>. Obydwa obrządki mają wspólnego biskupa noszącego tytuł Apostolskiego Egzarchy Bułgarii. W 1995 roku Jan Paweł II udzielił tej godności [[Christo Projkow|Christo Projkowowi]]<ref>http://www.kae-bg.org/?act=content&rec=29 Dane na oficjalnej stronie katolickiego egzarchatu Bułgarii</ref>.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Bułgaria==<br />
<br />
===Bułgaria w nauczaniu i posłudze papieskiej===<br />
Temat związków Bułgarii z chrześcijaństwem znalazł swoje miejsce już w czasie [[Pielgrzymka zagraniczna (2)|pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski]]. W [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 homilii wygłoszonej na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie] 3 czerwca 1979 roku papież rozwijając wątek wschodniego i zachodniego "płuca Europy" i słowiańskiej tożsamości chrześcijańskiej przypomniał o chrzcie Bułgarii w IX wieku w kontekście chrystianizacji innych narodów Europy środkowej i wschodniej.<br />
<br />
Kilka dni później, podczas spotkania z młodzieżą w [[kościół paulinów na Skałce|kościele oo. Paulinów na krakowskiej Skałce]] 8 czerwca 1979 roku w gronie delegacji studentów witających Jana Pawła II znalazła się Bułgarka, której papież okazał szczególną serdeczność<ref>http://www.jasnagora.com/wydarzenie-3290</ref>. Spotkanie z młodą Bułgarką zostało uwiecznione na filmie dokumentalnym ''[[Pielgrzym]]'' w reżyserii Andrzeja Trzos-Rastawieckiego z 1979 roku<ref>http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=428897</ref>.<br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Za pontyfikatu Jana Pawła II doszło do nawiązania pełnych stosunków dyplomatycznych Bułgarii ze Stolicą Apostolską w 1991 roku. W tym samym roku, Żeliu Żelew, pierwszy niekomunistyczny prezydent Bułgarii oficjalnie zaprosił papieża do złożenia wizyty w swoim kraju. <br />
<br />
===Tzw. ślad bułgarski w związku z zamachem 13 maja 1981===<br />
Przez kilka lat po [[zamachy na życie Jana Pawła II|zamachu na życie papieża]] w mediach zachodnich popularna była teza o tzw. śladzie bułgarskim w spisku na życie Jana Pawła II. Według tej hipotezy, główny inspirator zamachu, wysokie kierownictwo ZSRR i radzieckie służby specjalne zleciły przygotowanie ataku tajnym służbom bułgarskim (KDS), posiadającym dobre kontakty z tureckimi i bliskowschodnimi organizacjami terrorystycznymi. Bułgarska bezpieka miała bezpośrednio zlecić wykonanie zamachu [[Mehmet Ali Ağca|Mehmetowi Ali Ağcy]]. Poszlakami w związku z tymi podejrzeniami był fakt, że tuz po schwytaniu zamachowca na Placu św. Piotra w Rzymie, znaleziono przy nim kartkę z kilkoma numerami telefonów, w tym, do wysokiego rangą przedstawiciela bułgarskich linii lotnicznych w Rzymie Siergieja Antonowa oraz, jak ustalono później, kontaktem telefonicznym do tajnego rezydenta bułgarskich służb specjalnych w stolicy Włoch, majora Żeliu Wasiliewa <ref>http://gosc.pl/doc/766326.Bulgarski-slad</ref>.<br />
<br />
Początkowo wskazujący na niepodległościowe organizacje palestyńskie jako głównych mocodawców zamachu, Ağca dopiero w 1982 roku zaczął lansować wersję, iż jego głównymi zleceniodawcami były bułgarskie służby specjalne, które jednocześnie miały namawiać Turka do zamachu na życie [[Lech Wałęsa|Lecha Wałęsy]], który w lutym 1981 roku przebywał w Rzymie i Watykanie z delegacją [[Solidarność|Solidarności]]. Według nowych zeznań Ağcy, Bułgarzy mieli w dniu zamachu dowieźć go, oraz drugiego wykonawcę zamachu Orala Celika samochodem w okolice Placu św. Piotra, a nawet czynnie uczestniczyć w ataku, detonując w tłumie wiernych granaty hukowe, które miały doprowadzić do chaosu i paniki wśród uczestników audiencji papieskiej<ref>[http://gosc.pl/doc/766326.Bulgarski-slad tamże]</ref>.<br />
<br />
Jesienią 1982 roku włoski wymiar sprawiedliwości prowadzący śledztwo w sprawie zamachu wydał nakaz aresztowania trzech obywateli Bułgarii, którzy zostali oskarżeni o współudział w zamachu. Trzecim oskarżonym, obok Antonowa i Wasiliewa był dyplomata Todor Ajwazow. Zdołano jednak aresztować tylko Siergieja Antonowa, gdyż dwóch innych oskarżonych zdążyło wyjechać do Sofii. Proces Antonowa rozpoczął sie w maju 1985 roku i trwał niemal rok. W jego trakcie, oskarżony konsekwetnie odmawiał przyznania się do winy. Z braku dostatecznych dowodów został uniewinniony i wkrótce powrócił do Bułgarii, gdzie zmarł z przyczyn naturalnych w 2007 roku<ref>http://www.dnevnik.bg/bulgaria/2007/08/01/364506_pochina_sergei_antonov/</ref>.<br />
<br />
Istnienie "bułgarskiego śladu" zakwestionowała w 2011 roku dwójka dziennikarzy: Włoch Marco Ansaldi z dziennika "La Reppubblica" i Turczynka Yasemin Taskin, badająca organizację terrorystyczną ''Szare Wilki" z którą związany był Ali Ağca. W książce ''Uccidete il Papa. La verità sull'attentato a Giovanni Paolo II (''Zabijcie papieża. Prawda o zamachu na Jana Pawła II'') starają się udowodnić tezę, że "ślad bułgarski" był sfabrykowany przez zachodnie służby wywiadowcze i think-tanki. Zdaniem dziennikarzy, głównym i wyłącznym zleceniodawcą i inspiratorem zamachu była organizacja "Szare Wilki"<ref>http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,9468437,Bulgarski_slad_to_falszywka__Szare_Wilki_staly_za.html</ref>.<br />
<br />
===Pielgrzymka w maju 2002 roku===<br />
Podróż apostolska Jana Pawła II do Bułgarii w dniach 23-26 maja 2002 roku koncetrowała się na dwóch zasadnicznych celach: pogłębianiu dialogu ekumenicznego z Bułgarską Cerkwią Prawosławną oraz spotkanie z bułgarską wspólnotą katolicką. Wizyta Papieża przypadła w czasie święta państwowego Bułgarii związanego z postaciami Apostołów Słowian - Cyryla i Metodego. Papież modlił się w katedrze św. Aleksandra Newskiego w Sofii, największej świątyni prawosławnej na Bałkanach. W siedzibie Patriarchy Bułgarii spotkał się z ówczesnym zwierzchnikiem Kościoła prawosławnego w Bułgarii - patriarchą Maksymem oraz członkami Świętego Synodu. Ojciec Święty wyraził podziw dla wielowiekowej misji Kościoła bułgarskiego, który pomimo wielu przeciwności wytrwale i owocnie głosił Słowo Boże. Podkreślił również fakt, iż pierwsza w historii wizyta papieża w Bułgarii świadczy o postępującej komunii między Kościołami. Zaznaczył jednak, że na tym polu jeszcze wiele pozostaje do zrobienia: ''Chrystus Pan założył jeden jedyny Kościół, a my dziś stoimy wobec świata podzieleni, jak gdyby sam Chrystus był podzielony. Ten brak jedności jawnie sprzeciwia się woli Chrystusa, jest zgorszeniem dla świata, a przy tym szkodzi najświętszej sprawie przepowiadania Ewangelii wszelkiemu stworzeniu''<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/patr_maksym_24052002.html</ref>.<br />
<br />
Duże znaczenie miała wizyta Ojca Świętego w prawosławnym monastyrze w Rile - duchowej stolicy Bułgarii. Witając Jana Pawła II, igumen klasztoru bp Joan powiedział, że odwiedziny te pozostaną na zawsze w ciszy tego świętego miejsca. W swym przemówieniu powitalnym bp Joan wiele uwagi poświęcił tematyce ekumenicznej: Już od dziesięciu wieków Kościół prawosławny i Kościół rzymskokatolicki są podzielone. Ale czym jest tysiąc lat, skoro Dawid śpiewa w Psalmach: «Utrwalę na wieki twoje potomstwo i tron twój utrwalę z pokolenia na pokolenie. Mury podziałów nie sięgają nieba. Jak każde ludzkie dzieło, również i one nie są wieczne. Ludzie je wznieśli, ludzie muszą je obalić. Papież skupił się na znaczeniu wschodniego monastycyzmu w historii Kościoła powszechnego. Jakże wielkie jest chrześcijańskie świadectwo wspólnoty monastycznej, kiedy żyje ona w autentycznej miłości! Wobec takiego świadectwa nawet niechrześcijanie skłonni są uznać, że Pan nieustannie żyje i działa w swym ludzie<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/bulgaria_rila_25052002.html</ref>.<br />
<br />
Drugą część podróży apostolskiej Jan Paweł II poświęcił bułgarskim katolikom. W Sofii spotkał się dwukrotnie ze wspólnotami Kościoła katolickiego: w konkatedrze pw. św. Józefa z wiernymi obrządku łacińskiego i w katedrze pw. Zaśnięcia NMP z wiernymi obrządku bizantyńsko-słowiańskiego. Dla katolików najważniejszym momentem pielgrzymki była msza św. sprawowana przez Papieża w Płowdiwie, połączona z beatyfikacją trzech duchownych bułgarskich rozstrzelanych przez komunistów w 1952 roku: [[Jozafat Sziszkow|Jozafata Sziszkowa]], [[Kamen Wiczew|Kamena Wiczewa]] i [[Paweł Dżidżow|Pawła Dżidżowa]].<br />
Na zakończenie Eucharystii Papież dokonał Aktu zawierzenia Matce Bożej narodu bułgarskiego. Podczas ceremonii pożegnalnej Ojciec Święty przytoczył słowa papieża Jana XXIII, który przez długie lata był nuncjuszem apostolskim w Bułgarii: ''Jeżeli ktoś z Bułgarii znajdzie się w pobliżu mojego domu nocą, pośród trudów życia, zawsze zobaczy w moim oknie zapaloną lampę. Niech zapuka! Niech zapuka! Nikt go nie będzie pytał, czy jest katolikiem, czy prawosławnym: brat z Bułgarii, to wystarczy''<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/beatyfikacja_blg_26052002.html</ref>.<br />
<br />
<br />
==Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II o Bułgarii==<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Tak. Chrystus tego chce. Duch Święty tak rozrządza, ażeby to zostało powiedziane teraz, tutaj w Gnieźnie, na ziemi piastowskiej, w Polsce, przy relikwiach św. Wojciecha i św. Stanisława, wobec Wizerunku Bogarodzicy-Dziewicy, Pani Jasnogórskiej i Matki Kościoła. Trzeba, ażeby przy sposobności chrztu Polski była przypomniana chrystianizacja Słowian: Chorwatów i Słoweńców, wśród których pracowali misjonarze już około 650 r. i z którymi niedawno w Bazylice św. Piotra w ich chorwackim języku dziękowałem Bogu za więcej niż 1000 lat, za 1100, 1300 lat ich wiary i wierności dla Stolicy Apostolskiej. I trzeba, żeby tutaj była przypomniana chrystianizacja Bułgarów, których książę Borys I przyjął chrzest w 864 lub 865 r., Morawian i Słowaków — do nich docierali misjonarze przed 850 r., a potem umocnili tam wiarę święci apostołowie Słowian: Cyryl i Metody, którzy przybyli do Państwa Wielkomorawskiego w 863 r., Czechów, których księcia Bořivoja ochrzcił w 874 r. św. Metody. W zasięgu działalności św. Metodego i jego uczniów znajdowali się także Wiślanie oraz Słowianie zamieszkujący Serbię. Trzeba też, aby był przypomniany chrzest Rusi w Kijowie w 988 r.</P><br />
|źródło =[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 Homilia podczas Mszy św. na Wzgórzu Lecha], Gniezno, 3.6.1979<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P> Dzięki swemu położeniu geograficznemu Bułgaria służy jako pomost między Europą Zachodnią a Południową, tak jak swego rodzaju duchowe skrzyżowanie dróg, kraj kontaktów i wzajemnego zrozumienia. Tu styka się bogactwo ludzkie i kulturowe różnych regionów kontynentu: było ono i jest chętnie przyjmowane i szanowane. Pragnę złożyć publicznie hołd tradycyjnej gościnności Bułgarów, wspominając zwłaszcza szlachetny wysiłek poczyniony, aby uratować tysiące Żydów podczas II Wojny Światowej.</P><br />
|źródło =[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1073/pkt/7/pos/14/ Przemówienie powitalne w Sofii], 23.5.2002<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P><br />
<br />
Wśród Słowian Półwyspu Bałkańskiego działalność świętych Braci zaowocowała jeszcze widoczniej. Dzięki ich apostolstwu utwierdziło się w Chorwacji chrześcijaństwo już wcześniej tam zakorzenione. Głównie za pośrednictwem uczniów wygnanych z pierwotnego terenu działania, misja cyrylo-metodiańska przyjęła się i rozwinęła wspaniale w Bułgarii. Tutaj, dzięki św. Klemensowi z Ochrydy, powstały bardzo prężne ośrodki życia klasztornego i tu szczególnie rozwinął się alfabet, zwany cyrylicą. Stąd też chrześcijaństwo przeszło na dalsze tereny, poprzez pobliską Rumunię dotarło na ziemie Rusi Kijowskiej, rozszerzając się potem na wschód od Moskwy.</P><br />
|źródło =[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/26/pkt/24/pos/63/ ''Slavorum apostoli''], 24<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11549Bułgaria2014-12-15T14:57:59Z<p>Lukaszekob: /* Jan Paweł II a Bułgaria */</p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 lub 865 roku, co automatycznie uczyniło z chrześcijaństwa oficjalną religią państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster w Rile, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzchnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. Katolicy w kraju są wiernymi dwóch obrządków: łacińskiego, liczącego dwie diecezje: sofijsko-płowdiwską oraz nikopolską z około 10 tys. wiernymi oraz bizantyjsko-słowiańskiego, istniejącego od połowy XIX wieku i liczącego według różnych danych od 30 do 60 tys. wyznawców<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/</ref>. Obydwa obrządki mają wspólnego biskupa noszącego tytuł Apostolskiego Egzarchy Bułgarii. W 1995 roku Jan Paweł II udzielił tej godności [[Christo Projkow|Christo Projkowowi]]<ref>http://www.kae-bg.org/?act=content&rec=29 Dane na oficjalnej stronie katolickiego egzarchatu Bułgarii</ref>.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Bułgaria==<br />
<br />
===Bułgaria w nauczaniu i posłudze papieskiej===<br />
Temat związków Bułgarii z chrześcijaństwem znalazł swoje miejsce już w czasie [[Pielgrzymka zagraniczna (2)|pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski]]. W [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 homilii wygłoszonej na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie] 3 czerwca 1979 roku papież rozwijając wątek wschodniego i zachodniego "płuca Europy" i słowiańskiej tożsamości chrześcijańskiej przypomniał o chrzcie Bułgarii w IX wieku w kontekście chrystianizacji innych narodów Europy środkowej i wschodniej.<br />
<br />
Kilka dni później, podczas spotkania z młodzieżą w [[kościół paulinów na Skałce|kościele oo. Paulinów na krakowskiej Skałce]] 8 czerwca 1979 roku w gronie delegacji studentów witających Jana Pawła II znalazła się Bułgarka, której papież okazał szczególną serdeczność<ref>http://www.jasnagora.com/wydarzenie-3290</ref>. Spotkanie z młodą Bułgarką zostało uwiecznione na filmie dokumentalnym ''[[Pielgrzym]]'' w reżyserii Andrzeja Trzos-Rastawieckiego z 1979 roku<ref>http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=428897</ref>.<br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Za pontyfikatu Jana Pawła II doszło do nawiązania pełnych stosunków dyplomatycznych Bułgarii ze Stolicą Apostolską w 1991 roku. W tym samym roku, Żeliu Żelew, pierwszy niekomunistyczny prezydent Bułgarii oficjalnie zaprosił papieża do złożenia wizyty w swoim kraju. <br />
<br />
===Tzw. ślad bułgarski w związku z zamachem 13 maja 1981===<br />
Przez kilka lat po [[zamachy na życie Jana Pawła II|zamachu na życie papieża]] w mediach zachodnich popularna była teza o tzw. śladzie bułgarskim w spisku na życie Jana Pawła II. Według tej hipotezy, główny inspirator zamachu, wysokie kierownictwo ZSRR i radzieckie służby specjalne zleciły przygotowanie ataku tajnym służbom bułgarskim (KDS), posiadającym dobre kontakty z tureckimi i bliskowschodnimi organizacjami terrorystycznymi. Bułgarska bezpieka miała bezpośrednio zlecić wykonanie zamachu [[Mehmet Ali Ağca|Mehmetowi Ali Ağcy]]. Poszlakami w związku z tymi podejrzeniami był fakt, że tuz po schwytaniu zamachowca na Placu św. Piotra w Rzymie, znaleziono przy nim kartkę z kilkoma numerami telefonów, w tym, do wysokiego rangą przedstawiciela bułgarskich linii lotnicznych w Rzymie Siergieja Antonowa oraz, jak ustalono później, kontaktem telefonicznym do tajnego rezydenta bułgarskich służb specjalnych w stolicy Włoch, majora Żeliu Wasiliewa <ref>http://gosc.pl/doc/766326.Bulgarski-slad</ref>.<br />
<br />
Początkowo wskazujący na niepodległościowe organizacje palestyńskie jako głównych mocodawców zamachu, Ağca dopiero w 1982 roku zaczął lansować wersję, iż jego głównymi zleceniodawcami były bułgarskie służby specjalne, które jednocześnie miały namawiać Turka do zamachu na życie [[Lech Wałęsa|Lecha Wałęsy]], który w lutym 1981 roku przebywał w Rzymie i Watykanie z delegacją [[Solidarność|Solidarności]]. Według nowych zeznań Ağcy, Bułgarzy mieli w dniu zamachu dowieźć go, oraz drugiego wykonawcę zamachu Orala Celika samochodem w okolice Placu św. Piotra, a nawet czynnie uczestniczyć w ataku, detonując w tłumie wiernych granaty hukowe, które miały doprowadzić do chaosu i paniki wśród uczestników audiencji papieskiej<ref>[http://gosc.pl/doc/766326.Bulgarski-slad tamże]</ref>.<br />
<br />
Jesienią 1982 roku włoski wymiar sprawiedliwości prowadzący śledztwo w sprawie zamachu wydał nakaz aresztowania trzech obywateli Bułgarii, którzy zostali oskarżeni o współudział w zamachu. Trzecim oskarżonym, obok Antonowa i Wasiliewa był dyplomata Todor Ajwazow. Zdołano jednak aresztować tylko Siergieja Antonowa, gdyż dwóch innych oskarżonych zdążyło wyjechać do Sofii. Proces Antonowa rozpoczął sie w maju 1985 roku i trwał niemal rok. W jego trakcie, oskarżony konsekwetnie odmawiał przyznania się do winy. Z braku dostatecznych dowodów został uniewinniony i wkrótce powrócił do Bułgarii, gdzie zmarł z przyczyn naturalnych w 2007 roku<ref>http://www.dnevnik.bg/bulgaria/2007/08/01/364506_pochina_sergei_antonov/</ref>.<br />
<br />
Istnienie "bułgarskiego śladu" zakwestionowała w 2011 roku dwójka dziennikarzy: Włoch Marco Ansaldi z dziennika "La Reppubblica" i Turczynka Yasemin Taskin, badająca organizację terrorystyczną ''Szare Wilki" z którą związany był Ali Ağca. W książce ''Uccidete il Papa. La verità sull'attentato a Giovanni Paolo II (''Zabijcie papieża. Prawda o zamachu na Jana Pawła II'') starają się udowodnić tezę, że "ślad bułgarski" był sfabrykowany przez zachodnie służby wywiadowcze i think-tanki. Zdaniem dziennikarzy, głównym i wyłącznym zleceniodawcą i inspiratorem zamachu była organizacja "Szare Wilki"<ref>http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,9468437,Bulgarski_slad_to_falszywka__Szare_Wilki_staly_za.html</ref>.<br />
<br />
===Pielgrzymka w maju 2002 roku===<br />
Podróż apostolska Jana Pawła II do Bułgarii w dniach 23-26 maja 2002 roku koncetrowała się na dwóch zasadnicznych celach: pogłębianiu dialogu ekumenicznego z Bułgarską Cerkwią Prawosławną oraz spotkanie z bułgarską wspólnotą katolicką. Wizyta Papieża przypadła w czasie święta państwowego Bułgarii związanego z postaciami Apostołów Słowian - Cyryla i Metodego. Papież modlił się w katedrze św. Aleksandra Newskiego w Sofii, największej świątyni prawosławnej na Bałkanach. W siedzibie Patriarchy Bułgarii spotkał się z ówczesnym zwierzchnikiem Kościoła prawosławnego w Bułgarii - patriarchą Maksymem oraz członkami Świętego Synodu. Ojciec Święty wyraził podziw dla wielowiekowej misji Kościoła bułgarskiego, który pomimo wielu przeciwności wytrwale i owocnie głosił Słowo Boże. Podkreślił również fakt, iż pierwsza w historii wizyta papieża w Bułgarii świadczy o postępującej komunii między Kościołami. Zaznaczył jednak, że na tym polu jeszcze wiele pozostaje do zrobienia: ''Chrystus Pan założył jeden jedyny Kościół, a my dziś stoimy wobec świata podzieleni, jak gdyby sam Chrystus był podzielony. Ten brak jedności jawnie sprzeciwia się woli Chrystusa, jest zgorszeniem dla świata, a przy tym szkodzi najświętszej sprawie przepowiadania Ewangelii wszelkiemu stworzeniu''<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/patr_maksym_24052002.html</ref>.<br />
<br />
Duże znaczenie miała wizyta Ojca Świętego w prawosławnym monastyrze w Rile - duchowej stolicy Bułgarii. Witając Jana Pawła II, igumen klasztoru bp Joan powiedział, że odwiedziny te pozostaną na zawsze w ciszy tego świętego miejsca. W swym przemówieniu powitalnym bp Joan wiele uwagi poświęcił tematyce ekumenicznej: Już od dziesięciu wieków Kościół prawosławny i Kościół rzymskokatolicki są podzielone. Ale czym jest tysiąc lat, skoro Dawid śpiewa w Psalmach: «Utrwalę na wieki twoje potomstwo i tron twój utrwalę z pokolenia na pokolenie. Mury podziałów nie sięgają nieba. Jak każde ludzkie dzieło, również i one nie są wieczne. Ludzie je wznieśli, ludzie muszą je obalić. Papież skupił się na znaczeniu wschodniego monastycyzmu w historii Kościoła powszechnego. Jakże wielkie jest chrześcijańskie świadectwo wspólnoty monastycznej, kiedy żyje ona w autentycznej miłości! Wobec takiego świadectwa nawet niechrześcijanie skłonni są uznać, że Pan nieustannie żyje i działa w swym ludzie<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/bulgaria_rila_25052002.html</ref>.<br />
<br />
Drugą część podróży apostolskiej Jan Paweł II poświęcił bułgarskim katolikom. W Sofii spotkał się dwukrotnie ze wspólnotami Kościoła katolickiego: w konkatedrze pw. św. Józefa z wiernymi obrządku łacińskiego i w katedrze pw. Zaśnięcia NMP z wiernymi obrządku bizantyńsko-słowiańskiego. Dla katolików najważniejszym momentem pielgrzymki była msza św. sprawowana przez Papieża w Płowdiwie, połączona z beatyfikacją trzech duchownych bułgarskich rozstrzelanych przez komunistów w 1952 roku: [[Jozafat Sziszkow|Jozafata Sziszkowa]], [[Kamen Wiczew|Kamena Wiczewa]] i [[Paweł Dżidżow|Pawła Dżidżowa]].<br />
Na zakończenie Eucharystii Papież dokonał Aktu zawierzenia Matce Bożej narodu bułgarskiego. Podczas ceremonii pożegnalnej Ojciec Święty przytoczył słowa papieża Jana XXIII, który przez długie lata był nuncjuszem apostolskim w Bułgarii: ''Jeżeli ktoś z Bułgarii znajdzie się w pobliżu mojego domu nocą, pośród trudów życia, zawsze zobaczy w moim oknie zapaloną lampę. Niech zapuka! Niech zapuka! Nikt go nie będzie pytał, czy jest katolikiem, czy prawosławnym: brat z Bułgarii, to wystarczy''<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/beatyfikacja_blg_26052002.html</ref>.<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11548Bułgaria2014-12-15T13:52:01Z<p>Lukaszekob: /* Katolicyzm */</p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 lub 865 roku, co automatycznie uczyniło z chrześcijaństwa oficjalną religią państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster w Rile, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzchnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. Katolicy w kraju są wiernymi dwóch obrządków: łacińskiego, liczącego dwie diecezje: sofijsko-płowdiwską oraz nikopolską z około 10 tys. wiernymi oraz bizantyjsko-słowiańskiego, istniejącego od połowy XIX wieku i liczącego według różnych danych od 30 do 60 tys. wyznawców<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/</ref>. Obydwa obrządki mają wspólnego biskupa noszącego tytuł Apostolskiego Egzarchy Bułgarii. W 1995 roku Jan Paweł II udzielił tej godności [[Christo Projkow|Christo Projkowowi]]<ref>http://www.kae-bg.org/?act=content&rec=29 Dane na oficjalnej stronie katolickiego egzarchatu Bułgarii</ref>.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Bułgaria==<br />
<br />
===Bułgaria w nauczaniu i posłudze papieskiej===<br />
Temat związków Bułgarii z chrześcijaństwem znalazł swoje miejsce już w czasie [[Pielgrzymka zagraniczna (2)|pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski]]. W [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 homilii wygłoszonej na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie] 3 czerwca 1979 roku papież rozwijając wątek wschodniego i zachodniego "płuca Europy" i słowiańskiej tożsamości chrześcijańskiej przypomniał o chrzcie Bułgarii w IX wieku w kontekście chrystianizacji innych narodów Europy środkowej i wschodniej.<br />
<br />
Kilka dni później, podczas spotkania z młodzieżą w [[kościół paulinów na Skałce|kościele oo. Paulinów na krakowskiej Skałce]] 8 czerwca 1979 roku w gronie delegacji studentów witających Jana Pawła II znalazła się Bułgarka, której papież okazał szczególną serdeczność<ref>http://www.jasnagora.com/wydarzenie-3290</ref>. Spotkanie z młodą Bułgarką zostało uwiecznione na filmie dokumentalnym ''[[Pielgrzym]]'' w reżyserii Andrzeja Trzos-Rastawieckiego z 1979 roku<ref>http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=428897</ref>.<br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Za pontyfikatu Jana Pawła II doszło do nawiązania pełnych stosunków dyplomatycznych Bułgarii ze Stolicą Apostolską.<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11547Bułgaria2014-12-15T13:51:49Z<p>Lukaszekob: /* Bułgaria w nauczaniu i posłudze papieskiej */</p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 lub 865 roku, co automatycznie uczyniło z chrześcijaństwa oficjalną religią państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster w Rile, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzchnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. Katolicy w kraju są wiernymi dwóch obrządków: łacińskiego, liczącego dwie diecezje: sofijsko-płowdiwską oraz nikopolską z około 10 tys. wiernymi oraz bizantyjsko-słowiańskiego, istniejącego od połowy XIX wieku i liczącego według różnych danych od 30 do 60 tys. wyznawców<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/</ref>. Obydwa obrządki mają wspólnego biskupa noszącego tytuł Apostolskiego Egzarchy Bułgarii. W 1995 roku Jan Paweł II udzielił tej godności [[Christo Projkow|Christo Projkowowi]]<ref>http://www.kae-bg.org/?act=content&rec=29 Dane na oficjalnej stronie katolickiego egzarchatu Bułgarii</ref>.<br />
<br />
Pełne stosunki dyplomatyczne ze Stolicą Apostolską zostały przez Bułgarię nawiązane w 1991 roku, po zmianach politycznych jakie nastąpiło w tym kraju na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Bułgaria==<br />
<br />
===Bułgaria w nauczaniu i posłudze papieskiej===<br />
Temat związków Bułgarii z chrześcijaństwem znalazł swoje miejsce już w czasie [[Pielgrzymka zagraniczna (2)|pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski]]. W [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 homilii wygłoszonej na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie] 3 czerwca 1979 roku papież rozwijając wątek wschodniego i zachodniego "płuca Europy" i słowiańskiej tożsamości chrześcijańskiej przypomniał o chrzcie Bułgarii w IX wieku w kontekście chrystianizacji innych narodów Europy środkowej i wschodniej.<br />
<br />
Kilka dni później, podczas spotkania z młodzieżą w [[kościół paulinów na Skałce|kościele oo. Paulinów na krakowskiej Skałce]] 8 czerwca 1979 roku w gronie delegacji studentów witających Jana Pawła II znalazła się Bułgarka, której papież okazał szczególną serdeczność<ref>http://www.jasnagora.com/wydarzenie-3290</ref>. Spotkanie z młodą Bułgarką zostało uwiecznione na filmie dokumentalnym ''[[Pielgrzym]]'' w reżyserii Andrzeja Trzos-Rastawieckiego z 1979 roku<ref>http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=428897</ref>.<br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Za pontyfikatu Jana Pawła II doszło do nawiązania pełnych stosunków dyplomatycznych Bułgarii ze Stolicą Apostolską.<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11546Bułgaria2014-12-15T13:50:14Z<p>Lukaszekob: /* Jan Paweł II a Bułgaria */</p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 lub 865 roku, co automatycznie uczyniło z chrześcijaństwa oficjalną religią państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster w Rile, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzchnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. Katolicy w kraju są wiernymi dwóch obrządków: łacińskiego, liczącego dwie diecezje: sofijsko-płowdiwską oraz nikopolską z około 10 tys. wiernymi oraz bizantyjsko-słowiańskiego, istniejącego od połowy XIX wieku i liczącego według różnych danych od 30 do 60 tys. wyznawców<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/</ref>. Obydwa obrządki mają wspólnego biskupa noszącego tytuł Apostolskiego Egzarchy Bułgarii. W 1995 roku Jan Paweł II udzielił tej godności [[Christo Projkow|Christo Projkowowi]]<ref>http://www.kae-bg.org/?act=content&rec=29 Dane na oficjalnej stronie katolickiego egzarchatu Bułgarii</ref>.<br />
<br />
Pełne stosunki dyplomatyczne ze Stolicą Apostolską zostały przez Bułgarię nawiązane w 1991 roku, po zmianach politycznych jakie nastąpiło w tym kraju na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Bułgaria==<br />
<br />
===Bułgaria w nauczaniu i posłudze papieskiej===<br />
Temat związków Bułgarii z chrześcijaństwem znalazł swoje miejsce już w czasie [[Pielgrzymka zagraniczna (2)|pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski]]. W [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 homilii wygłoszonej na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie] 3 czerwca 1979 roku papież rozwijając wątek wschodniego i zachodniego "płuca Europy" i słowiańskiej tożsamości chrześcijańskiej przypomniał o chrzcie Bułgarii w IX wieku w kontekście chrystianizacji innych narodów Europy środkowej i wschodniej.<br />
<br />
Kilka dni później, podczas spotkania z młodzieżą w [[kościół paulinów na Skałce|kościele oo. Paulinów na krakowskiej Skałce]] 8 czerwca 1979 roku w gronie delegacji studentów witających Jana Pawła II znalazła się Bułgarka, której papież okazał szczególną serdeczność<ref>http://www.jasnagora.com/wydarzenie-3290</ref>. Spotkanie z młodą Bułgarką zostało uwiecznione na filmie dokumentalnym ''[[Pielgrzym]]'' w reżsyerii Andrzeja Trzos-Rastawieckiego z 1979 roku<ref>http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=428897</ref>.<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11545Bułgaria2014-12-15T11:09:27Z<p>Lukaszekob: /* Katolicyzm */</p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 lub 865 roku, co automatycznie uczyniło z chrześcijaństwa oficjalną religią państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster w Rile, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzchnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. Katolicy w kraju są wiernymi dwóch obrządków: łacińskiego, liczącego dwie diecezje: sofijsko-płowdiwską oraz nikopolską z około 10 tys. wiernymi oraz bizantyjsko-słowiańskiego, istniejącego od połowy XIX wieku i liczącego według różnych danych od 30 do 60 tys. wyznawców<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/</ref>. Obydwa obrządki mają wspólnego biskupa noszącego tytuł Apostolskiego Egzarchy Bułgarii. W 1995 roku Jan Paweł II udzielił tej godności [[Christo Projkow|Christo Projkowowi]]<ref>http://www.kae-bg.org/?act=content&rec=29 Dane na oficjalnej stronie katolickiego egzarchatu Bułgarii</ref>.<br />
<br />
Pełne stosunki dyplomatyczne ze Stolicą Apostolską zostały przez Bułgarię nawiązane w 1991 roku, po zmianach politycznych jakie nastąpiło w tym kraju na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Bułgaria==<br />
<br />
===Bułgaria w nauczaniu i posłudze papieskiej===<br />
Temat związków Bułgarii z chrześcijaństwem znalazł swoje miejsce już w czasie [[Pielgrzymka zagraniczna (2)|pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski]]. W [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 homilii wygłoszonej na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie] 3 czerwca 1979 roku papież rozwijając wątek wschodniego i zachodniego "płuca Europy" i słowiańskiej tożsamości chrześcijańskiej przypomniał o chrzcie Bułgarii w IX wieku w kontekście chrystianizacji innych narodów Europy środkowej i wschodniej.<br />
<br />
Kilka dni później, podczas spotkania z młodzieżą w [[kościół paulinów na Skałce|kościele oo. Paulinów na krakowskiej Skałce]] 8 czerwca 1979 roku w gronie delegacji studentów witających Jana Pawła II znalazła się Bułgarka, której papież okazał szczególną serdeczność<ref>http://www.jasnagora.com/wydarzenie-3290</ref>.<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11544Bułgaria2014-12-15T11:06:30Z<p>Lukaszekob: /* Bułgaria w nauczaniu i posłudze papieskiej */</p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 lub 865 roku, co automatycznie uczyniło z chrześcijaństwa oficjalną religią państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster w Rile, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzchnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. Katolicy w kraju są wiernymi dwóch obrządków: łacińskiego, liczącego dwie diecezje: sofijsko-płowdiwską oraz nikopolską z około 10 tys. wiernymi oraz bizantyjsko-słowiańskiego, istniejącego od połowy XIX wieku i liczącego według różnych danych od 30 do 60 tys. wyznawców<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/</ref>. Obydwa obrządki mają wspólnego biskupa noszącego tytuł Apostolskiego Egzarchy Bułgarii. W 1995 roku Jan Paweł II udzielił tej godności [[Christo Projkow|Christo Projkowowi]]<ref>http://www.kae-bg.org/?act=content&rec=29 Dane na oficjalnej stronie katolickiego egzarchatu Bułgarii</ref>.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Bułgaria==<br />
<br />
===Bułgaria w nauczaniu i posłudze papieskiej===<br />
Temat związków Bułgarii z chrześcijaństwem znalazł swoje miejsce już w czasie [[Pielgrzymka zagraniczna (2)|pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski]]. W [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 homilii wygłoszonej na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie] 3 czerwca 1979 roku papież rozwijając wątek wschodniego i zachodniego "płuca Europy" i słowiańskiej tożsamości chrześcijańskiej przypomniał o chrzcie Bułgarii w IX wieku w kontekście chrystianizacji innych narodów Europy środkowej i wschodniej.<br />
<br />
Kilka dni później, podczas spotkania z młodzieżą w [[kościół paulinów na Skałce|kościele oo. Paulinów na krakowskiej Skałce]] 8 czerwca 1979 roku w gronie delegacji studentów witających Jana Pawła II znalazła się Bułgarka, której papież okazał szczególną serdeczność<ref>http://www.jasnagora.com/wydarzenie-3290</ref>.<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11543Bułgaria2014-12-15T11:00:24Z<p>Lukaszekob: /* Prawosławie */</p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 lub 865 roku, co automatycznie uczyniło z chrześcijaństwa oficjalną religią państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster w Rile, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzchnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. Katolicy w kraju są wiernymi dwóch obrządków: łacińskiego, liczącego dwie diecezje: sofijsko-płowdiwską oraz nikopolską z około 10 tys. wiernymi oraz bizantyjsko-słowiańskiego, istniejącego od połowy XIX wieku i liczącego według różnych danych od 30 do 60 tys. wyznawców<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/</ref>. Obydwa obrządki mają wspólnego biskupa noszącego tytuł Apostolskiego Egzarchy Bułgarii. W 1995 roku Jan Paweł II udzielił tej godności [[Christo Projkow|Christo Projkowowi]]<ref>http://www.kae-bg.org/?act=content&rec=29 Dane na oficjalnej stronie katolickiego egzarchatu Bułgarii</ref>.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Bułgaria==<br />
<br />
===Bułgaria w nauczaniu i posłudze papieskiej===<br />
Temat związków Bułgarii z chrześcijaństwem znalazł swoje miejsce już w czasie [[Pielgrzymka zagraniczna (2)|pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski]]. W [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 homilii wygłoszonej na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie] 3 czerwca 1979 roku papież rozwijając wątek wschodniego i zachodniego "płuca Europy" i słowiańskiej tożsamości chrześcijańskiej przypomniał o chrzcie Bułgarii w kontekście chrystianizacji innych narodów Europy środkowej i wschodniej.<br />
<br />
Kilka dni później, podczas spotkania z młodzieżą w [[kościół paulinów na Skałce|kościele oo. Paulinów na krakowskiej Skałce]] 8 czerwca 1979 roku w gronie delegacji studentów witających Jana Pawła II znalazła się Bułgarka, której papież okazał szczególną serdeczność<ref>http://www.jasnagora.com/wydarzenie-3290</ref>. <br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11542Bułgaria2014-12-15T10:48:41Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 lub 865 roku, a rok później chrześcijaństwo stało się oficjalną religia państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster w Rile, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzcnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. Katolicy w kraju są wiernymi dwóch obrządków: łacińskiego, liczącego dwie diecezje: sofijsko-płowdiwską oraz nikopolską z około 10 tys. wiernymi oraz bizantyjsko-słowiańskiego, istniejącego od połowy XIX wieku i liczącego według różnych danych od 30 do 60 tys. wyznawców<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/</ref>. Obydwa obrządki mają wspólnego biskupa noszącego tytuł Apostolskiego Egzarchy Bułgarii. W 1995 roku Jan Paweł II udzielił tej godności [[Christo Projkow|Christo Projkowowi]]<ref>http://www.kae-bg.org/?act=content&rec=29 Dane na oficjalnej stronie katolickiego egzarchatu Bułgarii</ref>.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Bułgaria==<br />
<br />
===Bułgaria w nauczaniu i posłudze papieskiej===<br />
Temat związków Bułgarii z chrześcijaństwem znalazł swoje miejsce już w czasie [[Pielgrzymka zagraniczna (2)|pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski]]. W [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 homilii wygłoszonej na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie] 3 czerwca 1979 roku papież rozwijając wątek wschodniego i zachodniego "płuca Europy" i słowiańskiej tożsamości chrześcijańskiej przypomniał o chrzcie Bułgarii w kontekście chrystianizacji innych narodów Europy środkowej i wschodniej.<br />
<br />
Kilka dni później, podczas spotkania z młodzieżą w [[kościół paulinów na Skałce|kościele oo. Paulinów na krakowskiej Skałce]] 8 czerwca 1979 roku w gronie delegacji studentów witających Jana Pawła II znalazła się Bułgarka, której papież okazał szczególną serdeczność<ref>http://www.jasnagora.com/wydarzenie-3290</ref>. <br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11541Bułgaria2014-12-15T10:21:05Z<p>Lukaszekob: /* Katolicyzm */</p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 roku, a rok później chrześcijaństwo stało się oficjalną religia państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster Rilski, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzcnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. Katolicy w kraju są wiernymi dwóch obrządków: łacińskiego, liczącego dwie diecezje (Sofia - Płowdiw oraz Nikopol) i około 10 tys. wiernych oraz Egzarchatu Apostolskiego w Sofii, posługującego się rytem wschodnim, istniejącego od połowy XIX wieku i liczącego od 30 do 60 tys. wyznawców<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/</ref>. Obydwa obrządki mają wspólnego biskupa z tytułem apostolskiego egzarchy Bułgarii. Od 1995 roku jest nim [[Christo Projkow]]<ref>http://www.kae-bg.org/?act=content&rec=29 Dane na oficjalnje stronie katolickiego egzarchatu Bułgarii</ref>.<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11540Bułgaria2014-12-15T10:20:48Z<p>Lukaszekob: /* Katolicyzm */</p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 roku, a rok później chrześcijaństwo stało się oficjalną religia państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster Rilski, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzcnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. Katolicy w kraju są wiernymi dwóch obrządków: łacińskiego, liczącego dwie diecezje (Sofia - Płowdiw oraz Nikopol) i około 10 tys. wiernych oraz Egzarchatu Apostolskiego w Sofii, posługującego się rytem wschodnim, istniejącego od połowy XIX wieku i liczącego od 30 do 60 tys. wyznawców<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/</ref>. Obydwa obrządki mają wspólnego biskupa z tytułem apostolskiego egzarchy Bułgarii. Od 1995 roku jest nim bp [[Christo Projkow]]<ref>http://www.kae-bg.org/?act=content&rec=29 Dane na oficjalnje stronie katolickiego egzarchatu Bułgarii</ref>.<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11539Bułgaria2014-12-12T17:01:29Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 roku, a rok później chrześcijaństwo stało się oficjalną religia państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster Rilski, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzcnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit<ref>http://www.bg-patriarshia.bg/ Dane na oficjalnej stronie Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej</ref>.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. <br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11538Bułgaria2014-12-12T16:54:18Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 roku, a rok później chrześcijaństwo stało się oficjalną religia państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster Rilski, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzcnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza. Największe skupiska bułgarskich katolików żyją w mieście Płowdiw położonym w środkowej części kraju oraz w niektórych miejscowościach na północy Bułgarii. <br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Bu%C5%82garia&diff=11537Bułgaria2014-12-12T16:50:48Z<p>Lukaszekob: Utworzył nową stronę „'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańsk...”</p>
<hr />
<div>'''Bułgaria''' - (właść. Republika Bułgarii, bg. ''Република България'') - państwo w Europie południowo-wschodniej, na Półwyspie Bałkańskim. Od końca XIV wieku do 1878 roku znajdowało się pod panowaniem Imperium Osmańskiego, po II wojnie światowej weszła w orbitę wpływów ZSRR. Członek Unii Europejskiej od 2007 roku. Jan Paweł II odwiedził Bułgarię w maju 2002 roku podczas [[Pielgrzymka zagraniczna (96)]].<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Według spisu przeprowadzonego w 2010 roku przez pozarządową organizację międzynarodową ''The Joshua Project'', ponad 83 proc. Bułgarów przyznaje się do wyznawania chrześcijaństwa [[prawosławie|prawosławnego]]. Drugą co do wielkości religię stanowi [[islam]] z blisko 12, 5 proc, wyznawców, głównie pochodzenia tureckiego. Nieco ponad 1 proc. obywateli kraju wyznaje katolicyzm, zarówno w obrządku łacińskim, jak i bizantyjskim. Około 11 proc. mieszkańców nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym<ref>http://www.joshuaproject.net/people_groups/10998</ref>. Nieco inne dane pochodzą ze Spisu Powszechnego Bułgarii z 2011 roku, gdzie związek z prawosławiem deklaruje prawie 60 proc. obywateli, prawie 22 proc. określa się jako nie należący do żadnej grupy wyznaniowej, 9 proc. jest ateistami, niespełna 8 proc. muzułmanami, a katolikami - 0, 7 proc. Bułgarów<ref>http://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R10.aspx</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Władca Bułgarów Michał I Borys przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim w 864 roku, a rok później chrześcijaństwo stało się oficjalną religia państwową. Pomimo wielowiekowego panowania tureckiego, bułgarskie chrześcijaństwo przetrwało okres muzułmańskiego naporu. Bułgarska Cerkiew Prawosławna na przetrzeni dziejów kilkukrotnie zyskiwała i traciła autokefalię. Ostatecznie uzyskałą ja po zakończeniu II wojny światowej. W 1953 roku odnowiono funkcjonowania Patriarchatu Bułgarii. Obecnie dzieli się na 13 eparchii (diecezji) o statusie metropolii w kraju i dwie obejmujące bułgarską diasporę na całym świecie. Cerkiew dysponuje także ponad 3200 parafiami, 123 monasterami męskimi i żeńskimi, dwoma uczelniami wyższymi i dwoma seminariami duchownymi. Duchowym centrum bułgarskiego prawosławia jest monaster Rilski, znajdujący się 120 km od stolicy kraju - Sofii.<br />
Bułgarska cerkiew posługuje się w większości kalendarzem gregoriańskim, a jej zwierzcnkiem jest od 2013 patriarcha Neofit.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Na szerszą skalę chrześcijaństwo łacińskie zaczęło przenikać na tereny dzisiejszej Bułgarii w okresie średniowiecza.</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11536Rosja2014-12-12T15:31:23Z<p>Lukaszekob: /* Prawosławie */</p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. Federacja Rosyjska, ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Rosyjskiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>http://rpsc.ru/,</ref> <ref>http://ancient-orthodoxy.narod.ru/</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego [dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>http://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Rosja od samego początku pontyfikatu zajmowała ważne miejsce w myśleniu i nauczaniu Jana Pawła II. Jednakże, ze względu na sytuację geopolityczną panującą do końca lat 80. XX wieku, zarówno relacje papieża z czołowymi osobistościami rosyjskiego (radzieckiego) życia publicznego, jak i bezpośrednie nawiązania w wystąpieniach papieża do rzeczywistości panującej w tym kraju miały stosunkowo ograniczony charakter. Dynamiczny rozwój relacji Jana Pawła II z Rosją można datować od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. <br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Już dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II otrzymał listowne gratulacje od najwyższego kierownictwa ZSRR, sygnowane nie przez ówczesnego przewodniczącego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa, lecz niższego w hierarchii politycznej szefa dyplomacji [[Andriej Gromyko|Andrieja Gromykę]]. Moskwa i Watykan nie utrzymywały formalnych stosunków dyplomatycznych, ludzie wierzący, zarówno katolicy, jak i prawosławni byli poddawani przez radzieckie władze licznym szykanom. Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka na terenie ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej była od 1946 roku pozbawiona możliwości legalnego działania, a jej świątynie i majątek przejęła na mocy decyzji stalinowskich władz Rosyjska Cerkiew Prawosławna, a metropolita Lwowa i Galicji kardynał [[Josyf Slipyj]] znajdował się na emigracji w Rzymie. Pewne nadzieje wiązano z oficjalną wizytą Gromyki w Watykanie 24 stycznia 1979 roku, podczas której Jan Paweł II poruszył problem nominacji biskupich na Litwie i Łotwie. Również drugie spotkanie z Gromyką w lutym 1985 roku nie przyniosło jednak zasadniczego przełomu w relacjach pomiędzy Watykanem a Kremlem<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Do wyraźnego ocieplenia wzajemnych relacji doszło po dojściu do władzy w KPZR reformatorsko nastawionego [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] w 1985 roku. Okres "pierestrojki" zbiegł się w czasie z uroczystościami millennium chrztu Rusi w 1988 roku, podczas których nastąpiło wyraźne otwarcie Moskwy w stosunku do życia religijnego. W czerwcu 1988 roku, pierwszy raz od czasów rewolucji październikowej, ZSRR odwiedziła liczna delegacja hierarchów katolickich, na czele z kard. [[Agostino Casaroli|Agostino Casarolim]], ówczesnym watykańskim Sekretarzem Stanu. Wśród członków delegacji, przyjętej na Kremlu przez Michaiła Gorbaczowa i patriarchę Moskwy i Wszzechrusi Pimena znalazł się również prymas Polski, kardynał [[Józef Glemp]]<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/ tamże]</ref>.<br />
<br />
1 grudnia 1989 roku doszło do pierwszej w historii wizyty przywódcy ZSRR w Watykanie. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas zaproszenie władz radzieckich do odwiedzenia ZSRR przez Jana Pawła II. Według oficjalnych relacji, podczas rozmowy Gorbaczow miał podkreślać wspólne, słowiańskie korzenie kulturowe obydwu liderów i zachęcać papieża do wspierania procesu jednoczenia Europy<ref>John O`Sullivan, ''Oni zmienili świat. Prezydent, papież, premier'' http://www.amfplus.com.pl/PPPFragmenty4.htm</ref>.<br />
<br />
15 marca 1990 roku ZSRR i Watykan nawiązały stosdunki dyplomatyczne, chociaż nie w pełnej randze, lecz na poziomie przedstawicieli ''ad personam'' - nuncjusza apostolskiego i ambasadora nadzwyczajnego. W tym samym czasie, Rada Najwyżsża ZSRR zniosła istniejące jeszcze w kontsytucji ZSRR zapisy o wspieraniu przez państwo światopoglądu materialistycznego i przywróciła pełną wolność religijną na obszarze całego ZSRR<ref>W. Roszkowski, ''Półwiecze. Historia polityczna świata od 1945 roku'', PWN, Warszawa 1997, s. </ref><br />
<br />
Po raz drugi Gorbaczow odwiedził Watykan w listopadzie 1990 roku, pełniąc wówczas funkcję prezydenta ZSRR. W kilka dni po upadku tzw. puczu moskiewskiego (19-21 sierpnia 1991 roku), Watykan uznał suwerenność i niepodległość Federacji Rosyjskiej, co stało się na trzy miesiące przed formalnym rozwiązaniem ZSRR 31 grudnia 1991 roku<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Pierwszy prezydent Rosji, Borys Jelcyn gościł w Watykanie dwukrotnie: w 1991 i 1998 roku, a jego następca, Władymir Putin w 2000 i 2003 roku<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu tamże]</ref>.<br />
<br />
===Oskarżenia o współudział kierownictwa ZSRR w zamachu na Jana Pawła II===<br />
Za dość prawdopodobną poszlakę uznaje się obecnie zaangażowanie w [[zamachy na życie Jana Pawła II|zamach na życie Jana Pawła II]] władz i sił specjalnych ZSRR. Przyjęły one z niepokojem wybór Karola Wojtyły na papieża w 1978 roku, uznając, iż głowa Kościoła katolickiego pochodząca z kraju należącego do bloku wschodniego stanowić będzie istotne zagrożenie dla globalnych interesów politycznych Kremla. Powyższą hipotezę wzmocniło opublikowanie przez jeden z włoskich dzienników w 1995 roku tajnej dyspozycji Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego z 1979 roku, domagającej się podjęcia działań przeciwko Papieżowi ''wykraczających poza dezinformację i dyskredytację''<ref>http://www.dziennik.pl/wydarzenia/article163052/Wyrok_na_Jana_Pawla_II_wydal_Gorbaczow.html</ref>. Pod dokumentem mieli podpisać się ówcześni członkowie najwyższego kierownictwa radzieckiego, m. in. Konstantin Czernienko i Michaił Gorbaczow. Włoski prokurator Ferdinando Imposimato prowadzący dochodzenie w sprawie zamachu twierdził z kolei, że zamachowiec w prywatnych rozmowach najdłużej podtrzymywał wersję, że głównym wykonawcą logistycznym ataku z 13 maja 1981 roku były bułgarskie służby specjalne, które z kolei działały z inspiracji i za pełną wiedzą radzieckiego KGB<ref> http://www.novinite.com/view_news.php?id=46594</ref>. <br />
<br />
===Problem pielgrzymki Jana Pawła II do Rosji===<br />
Głównym powodem, dla którego za pontyfikatu Jana Pawła II nie doszło do pielgrzymki papieża do Rosji było negatywne stanowisko Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Głównym punktem krytyki rosyjskiej Cerkwi względem działań Jana Pawła II była papieska zgoda na tworzenie po upadku komunizmu na terytorium Rosji oraz niezamieszkiwanych przez katolicką większość krajów byłego ZSRR nowych diecezji Kościoła rzymskokatolickiego i greckokatolickiego (szczególnie na terenach Ukrainy). Cerkire uznawała to za działanie sprzeczne z wypracowanym w dialogu ekumenicznym statusem relacji prawosławia i katolicyzmu jako „Kościołów siostrzanych” oraz próbę wtargnięcia przez Kościół katolicki na „kanoniczne obszary Cerkwi prawosławnej” w duchu ''katolickiego prozelityzmu''. Szczególnie twarde stanowisko w sprawie ewentualnej wizyty papieża zajmował patriarcha Moskwy i Wszechrusi [[Aleksy II]]. Podczas II Świętego Synodu Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w 2002 roku, ogłoszono nawet specjalną uchwałę oskarżającą Kościół katolicki o ''celową strategię przejmowania wiernych od Cerkwi prawosławnej na obszarze poradzieckim''<ref>http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8</ref>.<br />
<br />
Szczególnie gorąco Patriachat Moskiewski krytykował wizytę Jana Pawła II na Ukrainie w 2001 roku.<br />
<br />
Pomimo negatywnego stanowiska Patriarchatu Moskwy, do ostatnich miesięcy pontyfikatu trwały spekulacje na temat możliwego spotkania Jana Pawła II i patriarchy Rosji na "neutralnym" terenie, np. w Austrii lub w poradzieckich krajach Azji Środkowej<ref>[http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8 tamże]</ref>.<br />
<br />
===Przekazanie Ikony Kazańskiej===<br />
28 sierpnia 2004 roku Jan Paweł II przekazał Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej cudowną Ikonę Matki Bożej Kazańskiej, powstałą prawdopodobnie w XVI wieku. Do początków XX wieku znajdowała się ona w Rosji, najpierw w Soborze Kazańskim na Kremlu, później w Sankt-Petersburgu. W nieznanych okolicznościach została skradziona i odnalazła się w USA. Na jednej z aukcji zakupił ją Amerykanin John Haffert, który następnie wręczył ją w darze Janowi Pawłowi II. Papieski gest powszechnie odczytano jako próbę przełamania impasu w relacjach Watykanu i Patriarchatu Moskiewskiego<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/mb_kazanska_25082004.html</ref>.<br />
<br />
===Zagadnienie poświęcenia Rosji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej===<br />
Ważną kwestią nurtującą świat katolicki było jedno z przesłań Matki Bożej przekazane podczas [[objawienia w Fatimie|objawień w portugalskiej Fatimie]] w 1917 roku. Według relacji jednej z jej uczestniczek, s. [[Łucja dos Santos|Łucji dos Santos]], w drugiej tajemnicy fatimskiej Matka Boża poleciła, aby papież poświęcił Rosję jej Niepokolanemu Sercu. W przypadku niedokonania tego aktu, Rosja miałaby:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>(...) rozszerzyć swoje błędne nauki po świecie, wywołując wojny i prześladowania Kościoła. Dobrzy będą męczeni, Ojciec Święty będzie bardzo cierpieć, wiele narodów zostanie zniszczonych (...)</P><br />
|źródło =[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kdwiary/fatima_1.html]<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Przywiązujący duże znaczenie do duchowości Fatimy i przypisujący wstawiennictwu Matki Bożej Fatimskiej łaskę uratowania życia podczas zamachu z 13 maja 1981 roku, Jan Paweł II dokonał 25 marca 1984 roku w [[Rzym|Rzymie]] uroczystego poświęcenia świata Niepokalanemu Secu Maryi. Część środowisk katolickich, w tym głównie kręgi tradycjonalistów uznały akt z wiosny 1984 za niewystarczający, gdyż Rosja nie została wymieniona z nazwy w treści w papieskiej aklamacji<ref>ks. Fabrycy Delestre, ''Fatima wzgardzona. Poświęcenie Rosji wciąż niedokonane'', "Zawsze Wierni" nr 5/ 2000 http://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/311</ref>. Z kolei sama s. Łucja uznawała, że akt dokonany przez papieża-Polaka w 1984 roku spełnia zaleconia Matki Bożej w stosunku do kwestii poświęcenia ROsji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej<ref>http://www.sekretariatfatimski.pl/jan-pawe-ii-i-fatima/407-czy-jan-pawe-ii-w-dniu-25-marca-1984-r-powici-rosj-niepokalanemu-sercu-maryi</ref>.<br />
<br />
<br />
==Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II nt. Rosji==<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Od wielu stuleci Rosja jest narodem chrześcijańskim, jest świętą Rosją. Również wtedy, gdy wrogie siły zaciekle walczyły z Kościołem i starały się wymazać święte imię Boga z życia ludzi, naród ten pozostał głęboko chrześcijański, zaświadczając w wielu przypadkach krwią o swej wierności Ewangelii oraz wartościom, które z niej wyrastają.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1261/pkt/0/pos/2/ ''Homilia wygłoszona w Auli Pawła VI podczas uroczystego przekazania Ikony MB Kazańskiej''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Moskwa zna papieża z Rzymu. Z całego serca witam i pozdrawiam wiernych przybyłych z Rosji, która wkroczyła w drugie tysiąclecie chrześcijaństwa. Znane tradycje rosyjskiego chrześcijaństwa, zapominane i odrzucane w czasie minionych ponad 70. lat, zaczynają się ostatnio odradzać, szczególnie wśród młodzieży zauważa się wzrost aktywności religijnej i powrót do wartości duchowych, które od tysiąclecia kształtowały świadomość Rosjan. Szczególną moją radością jest to, że w zmienionych warunkach stało się możliwe ustanowienie struktur apostolskich w Moskwie i Nowosybirsku oraz mianowanie tam biskupów. Wielkie zadania stoją przed wami i waszymi pasterzami: praktycznie wszystko trzeba zaczynać od zera. Chcę was zapewnić, że pamiętam o was w modlitwie i polecam was wstawiennictwu Najświętszej Bogarodzicy i rosyjskich świętych. Wierzę, że duchowe dobra, które przynosi człowiekowi Kościół zarówno katolicki, jak prawosławny, będą dostępne każdemu. Nastąpi wtedy duchowe odrodzenie Rosji, które jest nieodzownym warunkiem uzdrowienia i postępu wszystkich sfer życia społecznego. Z wiarą i nadzieją na lepsze jutro przyjmijcie moje najlepsze życzenia i błogosławieństwo.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/416/pkt/7/pos/24/ ''Słowo wygłoszone do młodzieży rosyjskiej podczas homilii w Białymstoku''], 5.6.1991<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Dziś łączę się w modlitwie z Tobą, drogi Bracie, z Episkopatem rosyjskiej Cerkwi prawosławnej, z kapłanami, mnichami i mniszkami klauzurowymi oraz z Ludem Bożym na ziemi rosyjskiej. Do tej modlitwy przyłączają się wszyscy synowie i córki Kościoła katolickiego, otaczający głębokim nabożeństwem i czcią Świętą Matkę Boga. Niech ten godny czci wizerunek prowadzi nas wszystkich ewangeliczną drogą naśladowania Chrystusa i niech strzeże narodu, do którego powraca, i całej ludzkości! Niech Święta Matka Boga skieruje swe matczyne spojrzenie na mężczyzn i kobiety naszych czasów; niech umacnia wierzących, aby nie zbaczali ze szlaku, który Bóg im wyznaczył: niech głoszą Chrystusa — Drogę, Prawdę i Życie — i dają odważne świadectwo swej wierze w społeczeństwie i wśród wszystkich narodów. W tym dniu z ufnością modlimy się do Najświętszej Maryi Panny, wiemy bowiem, że wyprasza Ona dla nas i dla wszystkich narodów dar pokoju.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1185/pkt/0/pos/5/ ''List do patriarchy Aleksego II''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
<br />
==Bibliografia==<br />
*T. Pompowski, ''Armia Boga kontra Imperium Zła'', Rafaei 2012. ISBN 8375692778 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]<br />
*T. Tindal-Robertson, ''Fatima, Rosja i Jan Paweł II. Ku triumfowi Niepokalanego Serca Maryi'', Fundacja "Nasza Przyszłość", 2002. ISBN 8391248631 <br />
<br />
==Linki zewnętrzne==<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=p8wqDdV2Sio Krótki reportaż telewizji włoskiej ze spotkania Jana Pawła II z Michaiłem Gorbaczowem w 1989 roku] [dostęp".12.12.2014]<br />
<br />
<br />
[[Kategoria:Miejsca]]<br />
{{DEFAULTSORT:Rosja}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11535Rosja2014-12-12T15:30:47Z<p>Lukaszekob: /* Linki zewnętrzne */</p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. Federacja Rosyjska, ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Rosyjskiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>http://rpsc.ru/,</ref> <ref>http://ancient-orthodoxy.narod.ru/</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego [dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Rosja od samego początku pontyfikatu zajmowała ważne miejsce w myśleniu i nauczaniu Jana Pawła II. Jednakże, ze względu na sytuację geopolityczną panującą do końca lat 80. XX wieku, zarówno relacje papieża z czołowymi osobistościami rosyjskiego (radzieckiego) życia publicznego, jak i bezpośrednie nawiązania w wystąpieniach papieża do rzeczywistości panującej w tym kraju miały stosunkowo ograniczony charakter. Dynamiczny rozwój relacji Jana Pawła II z Rosją można datować od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. <br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Już dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II otrzymał listowne gratulacje od najwyższego kierownictwa ZSRR, sygnowane nie przez ówczesnego przewodniczącego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa, lecz niższego w hierarchii politycznej szefa dyplomacji [[Andriej Gromyko|Andrieja Gromykę]]. Moskwa i Watykan nie utrzymywały formalnych stosunków dyplomatycznych, ludzie wierzący, zarówno katolicy, jak i prawosławni byli poddawani przez radzieckie władze licznym szykanom. Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka na terenie ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej była od 1946 roku pozbawiona możliwości legalnego działania, a jej świątynie i majątek przejęła na mocy decyzji stalinowskich władz Rosyjska Cerkiew Prawosławna, a metropolita Lwowa i Galicji kardynał [[Josyf Slipyj]] znajdował się na emigracji w Rzymie. Pewne nadzieje wiązano z oficjalną wizytą Gromyki w Watykanie 24 stycznia 1979 roku, podczas której Jan Paweł II poruszył problem nominacji biskupich na Litwie i Łotwie. Również drugie spotkanie z Gromyką w lutym 1985 roku nie przyniosło jednak zasadniczego przełomu w relacjach pomiędzy Watykanem a Kremlem<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Do wyraźnego ocieplenia wzajemnych relacji doszło po dojściu do władzy w KPZR reformatorsko nastawionego [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] w 1985 roku. Okres "pierestrojki" zbiegł się w czasie z uroczystościami millennium chrztu Rusi w 1988 roku, podczas których nastąpiło wyraźne otwarcie Moskwy w stosunku do życia religijnego. W czerwcu 1988 roku, pierwszy raz od czasów rewolucji październikowej, ZSRR odwiedziła liczna delegacja hierarchów katolickich, na czele z kard. [[Agostino Casaroli|Agostino Casarolim]], ówczesnym watykańskim Sekretarzem Stanu. Wśród członków delegacji, przyjętej na Kremlu przez Michaiła Gorbaczowa i patriarchę Moskwy i Wszzechrusi Pimena znalazł się również prymas Polski, kardynał [[Józef Glemp]]<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/ tamże]</ref>.<br />
<br />
1 grudnia 1989 roku doszło do pierwszej w historii wizyty przywódcy ZSRR w Watykanie. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas zaproszenie władz radzieckich do odwiedzenia ZSRR przez Jana Pawła II. Według oficjalnych relacji, podczas rozmowy Gorbaczow miał podkreślać wspólne, słowiańskie korzenie kulturowe obydwu liderów i zachęcać papieża do wspierania procesu jednoczenia Europy<ref>John O`Sullivan, ''Oni zmienili świat. Prezydent, papież, premier'' http://www.amfplus.com.pl/PPPFragmenty4.htm</ref>.<br />
<br />
15 marca 1990 roku ZSRR i Watykan nawiązały stosdunki dyplomatyczne, chociaż nie w pełnej randze, lecz na poziomie przedstawicieli ''ad personam'' - nuncjusza apostolskiego i ambasadora nadzwyczajnego. W tym samym czasie, Rada Najwyżsża ZSRR zniosła istniejące jeszcze w kontsytucji ZSRR zapisy o wspieraniu przez państwo światopoglądu materialistycznego i przywróciła pełną wolność religijną na obszarze całego ZSRR<ref>W. Roszkowski, ''Półwiecze. Historia polityczna świata od 1945 roku'', PWN, Warszawa 1997, s. </ref><br />
<br />
Po raz drugi Gorbaczow odwiedził Watykan w listopadzie 1990 roku, pełniąc wówczas funkcję prezydenta ZSRR. W kilka dni po upadku tzw. puczu moskiewskiego (19-21 sierpnia 1991 roku), Watykan uznał suwerenność i niepodległość Federacji Rosyjskiej, co stało się na trzy miesiące przed formalnym rozwiązaniem ZSRR 31 grudnia 1991 roku<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Pierwszy prezydent Rosji, Borys Jelcyn gościł w Watykanie dwukrotnie: w 1991 i 1998 roku, a jego następca, Władymir Putin w 2000 i 2003 roku<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu tamże]</ref>.<br />
<br />
===Oskarżenia o współudział kierownictwa ZSRR w zamachu na Jana Pawła II===<br />
Za dość prawdopodobną poszlakę uznaje się obecnie zaangażowanie w [[zamachy na życie Jana Pawła II|zamach na życie Jana Pawła II]] władz i sił specjalnych ZSRR. Przyjęły one z niepokojem wybór Karola Wojtyły na papieża w 1978 roku, uznając, iż głowa Kościoła katolickiego pochodząca z kraju należącego do bloku wschodniego stanowić będzie istotne zagrożenie dla globalnych interesów politycznych Kremla. Powyższą hipotezę wzmocniło opublikowanie przez jeden z włoskich dzienników w 1995 roku tajnej dyspozycji Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego z 1979 roku, domagającej się podjęcia działań przeciwko Papieżowi ''wykraczających poza dezinformację i dyskredytację''<ref>http://www.dziennik.pl/wydarzenia/article163052/Wyrok_na_Jana_Pawla_II_wydal_Gorbaczow.html</ref>. Pod dokumentem mieli podpisać się ówcześni członkowie najwyższego kierownictwa radzieckiego, m. in. Konstantin Czernienko i Michaił Gorbaczow. Włoski prokurator Ferdinando Imposimato prowadzący dochodzenie w sprawie zamachu twierdził z kolei, że zamachowiec w prywatnych rozmowach najdłużej podtrzymywał wersję, że głównym wykonawcą logistycznym ataku z 13 maja 1981 roku były bułgarskie służby specjalne, które z kolei działały z inspiracji i za pełną wiedzą radzieckiego KGB<ref> http://www.novinite.com/view_news.php?id=46594</ref>. <br />
<br />
===Problem pielgrzymki Jana Pawła II do Rosji===<br />
Głównym powodem, dla którego za pontyfikatu Jana Pawła II nie doszło do pielgrzymki papieża do Rosji było negatywne stanowisko Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Głównym punktem krytyki rosyjskiej Cerkwi względem działań Jana Pawła II była papieska zgoda na tworzenie po upadku komunizmu na terytorium Rosji oraz niezamieszkiwanych przez katolicką większość krajów byłego ZSRR nowych diecezji Kościoła rzymskokatolickiego i greckokatolickiego (szczególnie na terenach Ukrainy). Cerkire uznawała to za działanie sprzeczne z wypracowanym w dialogu ekumenicznym statusem relacji prawosławia i katolicyzmu jako „Kościołów siostrzanych” oraz próbę wtargnięcia przez Kościół katolicki na „kanoniczne obszary Cerkwi prawosławnej” w duchu ''katolickiego prozelityzmu''. Szczególnie twarde stanowisko w sprawie ewentualnej wizyty papieża zajmował patriarcha Moskwy i Wszechrusi [[Aleksy II]]. Podczas II Świętego Synodu Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w 2002 roku, ogłoszono nawet specjalną uchwałę oskarżającą Kościół katolicki o ''celową strategię przejmowania wiernych od Cerkwi prawosławnej na obszarze poradzieckim''<ref>http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8</ref>.<br />
<br />
Szczególnie gorąco Patriachat Moskiewski krytykował wizytę Jana Pawła II na Ukrainie w 2001 roku.<br />
<br />
Pomimo negatywnego stanowiska Patriarchatu Moskwy, do ostatnich miesięcy pontyfikatu trwały spekulacje na temat możliwego spotkania Jana Pawła II i patriarchy Rosji na "neutralnym" terenie, np. w Austrii lub w poradzieckich krajach Azji Środkowej<ref>[http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8 tamże]</ref>.<br />
<br />
===Przekazanie Ikony Kazańskiej===<br />
28 sierpnia 2004 roku Jan Paweł II przekazał Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej cudowną Ikonę Matki Bożej Kazańskiej, powstałą prawdopodobnie w XVI wieku. Do początków XX wieku znajdowała się ona w Rosji, najpierw w Soborze Kazańskim na Kremlu, później w Sankt-Petersburgu. W nieznanych okolicznościach została skradziona i odnalazła się w USA. Na jednej z aukcji zakupił ją Amerykanin John Haffert, który następnie wręczył ją w darze Janowi Pawłowi II. Papieski gest powszechnie odczytano jako próbę przełamania impasu w relacjach Watykanu i Patriarchatu Moskiewskiego<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/mb_kazanska_25082004.html</ref>.<br />
<br />
===Zagadnienie poświęcenia Rosji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej===<br />
Ważną kwestią nurtującą świat katolicki było jedno z przesłań Matki Bożej przekazane podczas [[objawienia w Fatimie|objawień w portugalskiej Fatimie]] w 1917 roku. Według relacji jednej z jej uczestniczek, s. [[Łucja dos Santos|Łucji dos Santos]], w drugiej tajemnicy fatimskiej Matka Boża poleciła, aby papież poświęcił Rosję jej Niepokolanemu Sercu. W przypadku niedokonania tego aktu, Rosja miałaby:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>(...) rozszerzyć swoje błędne nauki po świecie, wywołując wojny i prześladowania Kościoła. Dobrzy będą męczeni, Ojciec Święty będzie bardzo cierpieć, wiele narodów zostanie zniszczonych (...)</P><br />
|źródło =[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kdwiary/fatima_1.html]<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Przywiązujący duże znaczenie do duchowości Fatimy i przypisujący wstawiennictwu Matki Bożej Fatimskiej łaskę uratowania życia podczas zamachu z 13 maja 1981 roku, Jan Paweł II dokonał 25 marca 1984 roku w [[Rzym|Rzymie]] uroczystego poświęcenia świata Niepokalanemu Secu Maryi. Część środowisk katolickich, w tym głównie kręgi tradycjonalistów uznały akt z wiosny 1984 za niewystarczający, gdyż Rosja nie została wymieniona z nazwy w treści w papieskiej aklamacji<ref>ks. Fabrycy Delestre, ''Fatima wzgardzona. Poświęcenie Rosji wciąż niedokonane'', "Zawsze Wierni" nr 5/ 2000 http://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/311</ref>. Z kolei sama s. Łucja uznawała, że akt dokonany przez papieża-Polaka w 1984 roku spełnia zaleconia Matki Bożej w stosunku do kwestii poświęcenia ROsji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej<ref>http://www.sekretariatfatimski.pl/jan-pawe-ii-i-fatima/407-czy-jan-pawe-ii-w-dniu-25-marca-1984-r-powici-rosj-niepokalanemu-sercu-maryi</ref>.<br />
<br />
<br />
==Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II nt. Rosji==<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Od wielu stuleci Rosja jest narodem chrześcijańskim, jest świętą Rosją. Również wtedy, gdy wrogie siły zaciekle walczyły z Kościołem i starały się wymazać święte imię Boga z życia ludzi, naród ten pozostał głęboko chrześcijański, zaświadczając w wielu przypadkach krwią o swej wierności Ewangelii oraz wartościom, które z niej wyrastają.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1261/pkt/0/pos/2/ ''Homilia wygłoszona w Auli Pawła VI podczas uroczystego przekazania Ikony MB Kazańskiej''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Moskwa zna papieża z Rzymu. Z całego serca witam i pozdrawiam wiernych przybyłych z Rosji, która wkroczyła w drugie tysiąclecie chrześcijaństwa. Znane tradycje rosyjskiego chrześcijaństwa, zapominane i odrzucane w czasie minionych ponad 70. lat, zaczynają się ostatnio odradzać, szczególnie wśród młodzieży zauważa się wzrost aktywności religijnej i powrót do wartości duchowych, które od tysiąclecia kształtowały świadomość Rosjan. Szczególną moją radością jest to, że w zmienionych warunkach stało się możliwe ustanowienie struktur apostolskich w Moskwie i Nowosybirsku oraz mianowanie tam biskupów. Wielkie zadania stoją przed wami i waszymi pasterzami: praktycznie wszystko trzeba zaczynać od zera. Chcę was zapewnić, że pamiętam o was w modlitwie i polecam was wstawiennictwu Najświętszej Bogarodzicy i rosyjskich świętych. Wierzę, że duchowe dobra, które przynosi człowiekowi Kościół zarówno katolicki, jak prawosławny, będą dostępne każdemu. Nastąpi wtedy duchowe odrodzenie Rosji, które jest nieodzownym warunkiem uzdrowienia i postępu wszystkich sfer życia społecznego. Z wiarą i nadzieją na lepsze jutro przyjmijcie moje najlepsze życzenia i błogosławieństwo.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/416/pkt/7/pos/24/ ''Słowo wygłoszone do młodzieży rosyjskiej podczas homilii w Białymstoku''], 5.6.1991<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Dziś łączę się w modlitwie z Tobą, drogi Bracie, z Episkopatem rosyjskiej Cerkwi prawosławnej, z kapłanami, mnichami i mniszkami klauzurowymi oraz z Ludem Bożym na ziemi rosyjskiej. Do tej modlitwy przyłączają się wszyscy synowie i córki Kościoła katolickiego, otaczający głębokim nabożeństwem i czcią Świętą Matkę Boga. Niech ten godny czci wizerunek prowadzi nas wszystkich ewangeliczną drogą naśladowania Chrystusa i niech strzeże narodu, do którego powraca, i całej ludzkości! Niech Święta Matka Boga skieruje swe matczyne spojrzenie na mężczyzn i kobiety naszych czasów; niech umacnia wierzących, aby nie zbaczali ze szlaku, który Bóg im wyznaczył: niech głoszą Chrystusa — Drogę, Prawdę i Życie — i dają odważne świadectwo swej wierze w społeczeństwie i wśród wszystkich narodów. W tym dniu z ufnością modlimy się do Najświętszej Maryi Panny, wiemy bowiem, że wyprasza Ona dla nas i dla wszystkich narodów dar pokoju.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1185/pkt/0/pos/5/ ''List do patriarchy Aleksego II''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
<br />
==Bibliografia==<br />
*T. Pompowski, ''Armia Boga kontra Imperium Zła'', Rafaei 2012. ISBN 8375692778 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]<br />
*T. Tindal-Robertson, ''Fatima, Rosja i Jan Paweł II. Ku triumfowi Niepokalanego Serca Maryi'', Fundacja "Nasza Przyszłość", 2002. ISBN 8391248631 <br />
<br />
==Linki zewnętrzne==<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=p8wqDdV2Sio Krótki reportaż telewizji włoskiej ze spotkania Jana Pawła II z Michaiłem Gorbaczowem w 1989 roku] [dostęp".12.12.2014]<br />
<br />
<br />
[[Kategoria:Miejsca]]<br />
{{DEFAULTSORT:Rosja}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11534Rosja2014-12-12T15:29:16Z<p>Lukaszekob: /* Relacje dyplomatyczne */</p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. Federacja Rosyjska, ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Rosyjskiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>http://rpsc.ru/,</ref> <ref>http://ancient-orthodoxy.narod.ru/</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego [dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Rosja od samego początku pontyfikatu zajmowała ważne miejsce w myśleniu i nauczaniu Jana Pawła II. Jednakże, ze względu na sytuację geopolityczną panującą do końca lat 80. XX wieku, zarówno relacje papieża z czołowymi osobistościami rosyjskiego (radzieckiego) życia publicznego, jak i bezpośrednie nawiązania w wystąpieniach papieża do rzeczywistości panującej w tym kraju miały stosunkowo ograniczony charakter. Dynamiczny rozwój relacji Jana Pawła II z Rosją można datować od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. <br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Już dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II otrzymał listowne gratulacje od najwyższego kierownictwa ZSRR, sygnowane nie przez ówczesnego przewodniczącego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa, lecz niższego w hierarchii politycznej szefa dyplomacji [[Andriej Gromyko|Andrieja Gromykę]]. Moskwa i Watykan nie utrzymywały formalnych stosunków dyplomatycznych, ludzie wierzący, zarówno katolicy, jak i prawosławni byli poddawani przez radzieckie władze licznym szykanom. Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka na terenie ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej była od 1946 roku pozbawiona możliwości legalnego działania, a jej świątynie i majątek przejęła na mocy decyzji stalinowskich władz Rosyjska Cerkiew Prawosławna, a metropolita Lwowa i Galicji kardynał [[Josyf Slipyj]] znajdował się na emigracji w Rzymie. Pewne nadzieje wiązano z oficjalną wizytą Gromyki w Watykanie 24 stycznia 1979 roku, podczas której Jan Paweł II poruszył problem nominacji biskupich na Litwie i Łotwie. Również drugie spotkanie z Gromyką w lutym 1985 roku nie przyniosło jednak zasadniczego przełomu w relacjach pomiędzy Watykanem a Kremlem<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Do wyraźnego ocieplenia wzajemnych relacji doszło po dojściu do władzy w KPZR reformatorsko nastawionego [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] w 1985 roku. Okres "pierestrojki" zbiegł się w czasie z uroczystościami millennium chrztu Rusi w 1988 roku, podczas których nastąpiło wyraźne otwarcie Moskwy w stosunku do życia religijnego. W czerwcu 1988 roku, pierwszy raz od czasów rewolucji październikowej, ZSRR odwiedziła liczna delegacja hierarchów katolickich, na czele z kard. [[Agostino Casaroli|Agostino Casarolim]], ówczesnym watykańskim Sekretarzem Stanu. Wśród członków delegacji, przyjętej na Kremlu przez Michaiła Gorbaczowa i patriarchę Moskwy i Wszzechrusi Pimena znalazł się również prymas Polski, kardynał [[Józef Glemp]]<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/ tamże]</ref>.<br />
<br />
1 grudnia 1989 roku doszło do pierwszej w historii wizyty przywódcy ZSRR w Watykanie. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas zaproszenie władz radzieckich do odwiedzenia ZSRR przez Jana Pawła II. Według oficjalnych relacji, podczas rozmowy Gorbaczow miał podkreślać wspólne, słowiańskie korzenie kulturowe obydwu liderów i zachęcać papieża do wspierania procesu jednoczenia Europy<ref>John O`Sullivan, ''Oni zmienili świat. Prezydent, papież, premier'' http://www.amfplus.com.pl/PPPFragmenty4.htm</ref>.<br />
<br />
15 marca 1990 roku ZSRR i Watykan nawiązały stosdunki dyplomatyczne, chociaż nie w pełnej randze, lecz na poziomie przedstawicieli ''ad personam'' - nuncjusza apostolskiego i ambasadora nadzwyczajnego. W tym samym czasie, Rada Najwyżsża ZSRR zniosła istniejące jeszcze w kontsytucji ZSRR zapisy o wspieraniu przez państwo światopoglądu materialistycznego i przywróciła pełną wolność religijną na obszarze całego ZSRR<ref>W. Roszkowski, ''Półwiecze. Historia polityczna świata od 1945 roku'', PWN, Warszawa 1997, s. </ref><br />
<br />
Po raz drugi Gorbaczow odwiedził Watykan w listopadzie 1990 roku, pełniąc wówczas funkcję prezydenta ZSRR. W kilka dni po upadku tzw. puczu moskiewskiego (19-21 sierpnia 1991 roku), Watykan uznał suwerenność i niepodległość Federacji Rosyjskiej, co stało się na trzy miesiące przed formalnym rozwiązaniem ZSRR 31 grudnia 1991 roku<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Pierwszy prezydent Rosji, Borys Jelcyn gościł w Watykanie dwukrotnie: w 1991 i 1998 roku, a jego następca, Władymir Putin w 2000 i 2003 roku<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu tamże]</ref>.<br />
<br />
===Oskarżenia o współudział kierownictwa ZSRR w zamachu na Jana Pawła II===<br />
Za dość prawdopodobną poszlakę uznaje się obecnie zaangażowanie w [[zamachy na życie Jana Pawła II|zamach na życie Jana Pawła II]] władz i sił specjalnych ZSRR. Przyjęły one z niepokojem wybór Karola Wojtyły na papieża w 1978 roku, uznając, iż głowa Kościoła katolickiego pochodząca z kraju należącego do bloku wschodniego stanowić będzie istotne zagrożenie dla globalnych interesów politycznych Kremla. Powyższą hipotezę wzmocniło opublikowanie przez jeden z włoskich dzienników w 1995 roku tajnej dyspozycji Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego z 1979 roku, domagającej się podjęcia działań przeciwko Papieżowi ''wykraczających poza dezinformację i dyskredytację''<ref>http://www.dziennik.pl/wydarzenia/article163052/Wyrok_na_Jana_Pawla_II_wydal_Gorbaczow.html</ref>. Pod dokumentem mieli podpisać się ówcześni członkowie najwyższego kierownictwa radzieckiego, m. in. Konstantin Czernienko i Michaił Gorbaczow. Włoski prokurator Ferdinando Imposimato prowadzący dochodzenie w sprawie zamachu twierdził z kolei, że zamachowiec w prywatnych rozmowach najdłużej podtrzymywał wersję, że głównym wykonawcą logistycznym ataku z 13 maja 1981 roku były bułgarskie służby specjalne, które z kolei działały z inspiracji i za pełną wiedzą radzieckiego KGB<ref> http://www.novinite.com/view_news.php?id=46594</ref>. <br />
<br />
===Problem pielgrzymki Jana Pawła II do Rosji===<br />
Głównym powodem, dla którego za pontyfikatu Jana Pawła II nie doszło do pielgrzymki papieża do Rosji było negatywne stanowisko Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Głównym punktem krytyki rosyjskiej Cerkwi względem działań Jana Pawła II była papieska zgoda na tworzenie po upadku komunizmu na terytorium Rosji oraz niezamieszkiwanych przez katolicką większość krajów byłego ZSRR nowych diecezji Kościoła rzymskokatolickiego i greckokatolickiego (szczególnie na terenach Ukrainy). Cerkire uznawała to za działanie sprzeczne z wypracowanym w dialogu ekumenicznym statusem relacji prawosławia i katolicyzmu jako „Kościołów siostrzanych” oraz próbę wtargnięcia przez Kościół katolicki na „kanoniczne obszary Cerkwi prawosławnej” w duchu ''katolickiego prozelityzmu''. Szczególnie twarde stanowisko w sprawie ewentualnej wizyty papieża zajmował patriarcha Moskwy i Wszechrusi [[Aleksy II]]. Podczas II Świętego Synodu Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w 2002 roku, ogłoszono nawet specjalną uchwałę oskarżającą Kościół katolicki o ''celową strategię przejmowania wiernych od Cerkwi prawosławnej na obszarze poradzieckim''<ref>http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8</ref>.<br />
<br />
Szczególnie gorąco Patriachat Moskiewski krytykował wizytę Jana Pawła II na Ukrainie w 2001 roku.<br />
<br />
Pomimo negatywnego stanowiska Patriarchatu Moskwy, do ostatnich miesięcy pontyfikatu trwały spekulacje na temat możliwego spotkania Jana Pawła II i patriarchy Rosji na "neutralnym" terenie, np. w Austrii lub w poradzieckich krajach Azji Środkowej<ref>[http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8 tamże]</ref>.<br />
<br />
===Przekazanie Ikony Kazańskiej===<br />
28 sierpnia 2004 roku Jan Paweł II przekazał Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej cudowną Ikonę Matki Bożej Kazańskiej, powstałą prawdopodobnie w XVI wieku. Do początków XX wieku znajdowała się ona w Rosji, najpierw w Soborze Kazańskim na Kremlu, później w Sankt-Petersburgu. W nieznanych okolicznościach została skradziona i odnalazła się w USA. Na jednej z aukcji zakupił ją Amerykanin John Haffert, który następnie wręczył ją w darze Janowi Pawłowi II. Papieski gest powszechnie odczytano jako próbę przełamania impasu w relacjach Watykanu i Patriarchatu Moskiewskiego<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/mb_kazanska_25082004.html</ref>.<br />
<br />
===Zagadnienie poświęcenia Rosji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej===<br />
Ważną kwestią nurtującą świat katolicki było jedno z przesłań Matki Bożej przekazane podczas [[objawienia w Fatimie|objawień w portugalskiej Fatimie]] w 1917 roku. Według relacji jednej z jej uczestniczek, s. [[Łucja dos Santos|Łucji dos Santos]], w drugiej tajemnicy fatimskiej Matka Boża poleciła, aby papież poświęcił Rosję jej Niepokolanemu Sercu. W przypadku niedokonania tego aktu, Rosja miałaby:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>(...) rozszerzyć swoje błędne nauki po świecie, wywołując wojny i prześladowania Kościoła. Dobrzy będą męczeni, Ojciec Święty będzie bardzo cierpieć, wiele narodów zostanie zniszczonych (...)</P><br />
|źródło =[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kdwiary/fatima_1.html]<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Przywiązujący duże znaczenie do duchowości Fatimy i przypisujący wstawiennictwu Matki Bożej Fatimskiej łaskę uratowania życia podczas zamachu z 13 maja 1981 roku, Jan Paweł II dokonał 25 marca 1984 roku w [[Rzym|Rzymie]] uroczystego poświęcenia świata Niepokalanemu Secu Maryi. Część środowisk katolickich, w tym głównie kręgi tradycjonalistów uznały akt z wiosny 1984 za niewystarczający, gdyż Rosja nie została wymieniona z nazwy w treści w papieskiej aklamacji<ref>ks. Fabrycy Delestre, ''Fatima wzgardzona. Poświęcenie Rosji wciąż niedokonane'', "Zawsze Wierni" nr 5/ 2000 http://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/311</ref>. Z kolei sama s. Łucja uznawała, że akt dokonany przez papieża-Polaka w 1984 roku spełnia zaleconia Matki Bożej w stosunku do kwestii poświęcenia ROsji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej<ref>http://www.sekretariatfatimski.pl/jan-pawe-ii-i-fatima/407-czy-jan-pawe-ii-w-dniu-25-marca-1984-r-powici-rosj-niepokalanemu-sercu-maryi</ref>.<br />
<br />
<br />
==Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II nt. Rosji==<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Od wielu stuleci Rosja jest narodem chrześcijańskim, jest świętą Rosją. Również wtedy, gdy wrogie siły zaciekle walczyły z Kościołem i starały się wymazać święte imię Boga z życia ludzi, naród ten pozostał głęboko chrześcijański, zaświadczając w wielu przypadkach krwią o swej wierności Ewangelii oraz wartościom, które z niej wyrastają.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1261/pkt/0/pos/2/ ''Homilia wygłoszona w Auli Pawła VI podczas uroczystego przekazania Ikony MB Kazańskiej''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Moskwa zna papieża z Rzymu. Z całego serca witam i pozdrawiam wiernych przybyłych z Rosji, która wkroczyła w drugie tysiąclecie chrześcijaństwa. Znane tradycje rosyjskiego chrześcijaństwa, zapominane i odrzucane w czasie minionych ponad 70. lat, zaczynają się ostatnio odradzać, szczególnie wśród młodzieży zauważa się wzrost aktywności religijnej i powrót do wartości duchowych, które od tysiąclecia kształtowały świadomość Rosjan. Szczególną moją radością jest to, że w zmienionych warunkach stało się możliwe ustanowienie struktur apostolskich w Moskwie i Nowosybirsku oraz mianowanie tam biskupów. Wielkie zadania stoją przed wami i waszymi pasterzami: praktycznie wszystko trzeba zaczynać od zera. Chcę was zapewnić, że pamiętam o was w modlitwie i polecam was wstawiennictwu Najświętszej Bogarodzicy i rosyjskich świętych. Wierzę, że duchowe dobra, które przynosi człowiekowi Kościół zarówno katolicki, jak prawosławny, będą dostępne każdemu. Nastąpi wtedy duchowe odrodzenie Rosji, które jest nieodzownym warunkiem uzdrowienia i postępu wszystkich sfer życia społecznego. Z wiarą i nadzieją na lepsze jutro przyjmijcie moje najlepsze życzenia i błogosławieństwo.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/416/pkt/7/pos/24/ ''Słowo wygłoszone do młodzieży rosyjskiej podczas homilii w Białymstoku''], 5.6.1991<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Dziś łączę się w modlitwie z Tobą, drogi Bracie, z Episkopatem rosyjskiej Cerkwi prawosławnej, z kapłanami, mnichami i mniszkami klauzurowymi oraz z Ludem Bożym na ziemi rosyjskiej. Do tej modlitwy przyłączają się wszyscy synowie i córki Kościoła katolickiego, otaczający głębokim nabożeństwem i czcią Świętą Matkę Boga. Niech ten godny czci wizerunek prowadzi nas wszystkich ewangeliczną drogą naśladowania Chrystusa i niech strzeże narodu, do którego powraca, i całej ludzkości! Niech Święta Matka Boga skieruje swe matczyne spojrzenie na mężczyzn i kobiety naszych czasów; niech umacnia wierzących, aby nie zbaczali ze szlaku, który Bóg im wyznaczył: niech głoszą Chrystusa — Drogę, Prawdę i Życie — i dają odważne świadectwo swej wierze w społeczeństwie i wśród wszystkich narodów. W tym dniu z ufnością modlimy się do Najświętszej Maryi Panny, wiemy bowiem, że wyprasza Ona dla nas i dla wszystkich narodów dar pokoju.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1185/pkt/0/pos/5/ ''List do patriarchy Aleksego II''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
<br />
==Bibliografia==<br />
*T. Pompowski, ''Armia Boga kontra Imperium Zła'', Rafaei 2012. ISBN 8375692778 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]<br />
*T. Tindal-Robertson, ''Fatima, Rosja i Jan Paweł II. Ku triumfowi Niepokalanego Serca Maryi'', Fundacja "Nasza Przyszłość", 2002. ISBN 8391248631 <br />
<br />
==Linki zewnętrzne==<br />
*[https://www.youtube.com/watch?v=p8wqDdV2Sio Krótki reportaż telewizji włoskiej ze spotkania Jana Pawła II z Michaiłem Gorbaczowem w 1989 roku] [dostęp".12.12.2014]<br />
<br />
<br />
[[Kategoria:Miejsca]]<br />
{{DEFAULTSORT:Rosja}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11533Rosja2014-12-12T15:11:51Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. Federacja Rosyjska, ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Rosyjskiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>http://rpsc.ru/,</ref> <ref>http://ancient-orthodoxy.narod.ru/</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego [dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Rosja od samego początku pontyfikatu zajmowała ważne miejsce w myśleniu i nauczaniu Jana Pawła II. Jednakże, ze względu na sytuację geopolityczną panującą do końca lat 80. XX wieku, zarówno relacje papieża z czołowymi osobistościami rosyjskiego (radzieckiego) życia publicznego, jak i bezpośrednie nawiązania w wystąpieniach papieża do rzeczywistości panującej w tym kraju miały stosunkowo ograniczony charakter. Dynamiczny rozwój relacji Jana Pawła II z Rosją można datować od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. <br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Już dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II otrzymał listowne gratulacje od najwyższego kierownictwa ZSRR, sygnowane nie przez ówczesnego przewodniczącego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa, lecz niższego w hierarchii politycznej szefa dyplomacji [[Andriej Gromyko|Andrieja Gromykę]]. Moskwa i Watykan nie utrzymywały formalnych stosunków dyplomatycznych, ludzie wierzący, zarówno katolicy, jak i prawosławni byli poddawani przez radzieckie władze licznym szykanom. Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka na terenie ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej była od 1946 roku pozbawiona możliwości legalnego działania, a jej świątynie i majątek przejęła na mocy decyzji stalinowskich władz Rosyjska Cerkiew Prawosławna, a metropolita Lwowa i Galicji kardynał [[Josyf Slipyj]] znajdował się na emigracji w Rzymie. Pewne nadzieje wiązano z oficjalną wizytą Gromyki w Watykanie 24 stycznia 1979 roku, podczas której Jan Paweł II poruszył problem nominacji biskupich na Litwie i Łotwie. Również drugie spotkanie z Gromyką w lutym 1985 roku nie przyniosło jednak zasadniczego przełomu w relacjach pomiędzy Watykanem a Kremlem<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Do wyraźnego ocieplenia wzajemnych relacji doszło po dojściu do władzy w KPZR reformatorsko nastawionego [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] w 1985 roku. Okres "pierestrojki" zbiegł się w czasie z uroczystościami millennium chrztu Rusi w 1988 roku, podczas których nastąpiło wyraźne otwarcie Moskwy w stosunku do życia religijnego. W czerwcu 1988 roku, pierwszy raz od czasów rewolucji październikowej, ZSRR odwiedziła liczna delegacja hierarchów katolickich, na czele z kard. [[Agostino Casaroli|Agostino Casarolim]], ówczesnym watykańskim Sekretarzem Stanu. Wśród członków delegacji, przyjętej na Kremlu przez Michaiła Gorbaczowa i patriarchę Moskwy i Wszzechrusi Pimena znalazł się również prymas Polski, kardynał [[Józef Glemp]]<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/ tamże]</ref>.<br />
<br />
1 grudnia 1989 roku doszło do pierwszej w historii wizyty przywódcy ZSRR w Watykanie. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas zaproszenie władz radzieckich do odwiedzenia ZSRR przez Jana Pawła II. Według oficjalnych relacji, podczas rozmowy Gorbaczow miał podkreślać wspólne, słowiańskie korzenie kulturowe obydwu liderów i zachęcać papieża do wspierania procesu jednoczenia Europy<ref>John O`Sullivan, ''Oni zmienili świat. Prezydent, papież, premier'' [http://www.amfplus.com.pl/PPPFragmenty4.htm]</ref>.<br />
<br />
15 marca 1990 roku ZSRR i Watykan nawiązały stosdunki dyplomatyczne, chociaż nie w pełnej randze, lecz na poziomie przedstawicieli ''ad personam'' - nuncjusza apostolskiego i ambasadora nadzwyczajnego. W tym samym czasie, Rada Najwyżsża ZSRR zniosła istniejące jeszcze w kontsytucji ZSRR zapisy o wspieraniu przez państwo światopoglądu materialistycznego i przywróciła pełną wolność religijną na obszarze całego ZSRR<ref>W. Roszkowski, ''Półwiecze. Historia polityczna świata od 1945 roku'', PWN, Warszawa 1997, s. </ref><br />
<br />
Po raz drugi Gorbaczow odwiedził Watykan w listopadzie 1990 roku, pełniąc wówczas funkcję prezydenta ZSRR. W kilka dni po upadku tzw. puczu moskiewskiego (19-21 sierpnia 1991 roku), Watykan uznał suwerenność i niepodległość Federacji Rosyjskiej, co stało się na trzy miesiące przed formalnym rozwiązaniem ZSRR 31 grudnia 1991 roku<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Pierwszy prezydent Rosji, Borys Jelcyn gościł w Watykanie dwukrotnie: w 1991 i 1998 roku, a jego następca, Władymir Putin w 2000 i 2003 roku<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu tamże]</ref>. <br />
<br />
===Oskarżenia o współudział kierownictwa ZSRR w zamachu na Jana Pawła II===<br />
Za dość prawdopodobną poszlakę uznaje się obecnie zaangażowanie w [[zamachy na życie Jana Pawła II|zamach na życie Jana Pawła II]] władz i sił specjalnych ZSRR. Przyjęły one z niepokojem wybór Karola Wojtyły na papieża w 1978 roku, uznając, iż głowa Kościoła katolickiego pochodząca z kraju należącego do bloku wschodniego stanowić będzie istotne zagrożenie dla globalnych interesów politycznych Kremla. Powyższą hipotezę wzmocniło opublikowanie przez jeden z włoskich dzienników w 1995 roku tajnej dyspozycji Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego z 1979 roku, domagającej się podjęcia działań przeciwko Papieżowi ''wykraczających poza dezinformację i dyskredytację''<ref>http://www.dziennik.pl/wydarzenia/article163052/Wyrok_na_Jana_Pawla_II_wydal_Gorbaczow.html</ref>. Pod dokumentem mieli podpisać się ówcześni członkowie najwyższego kierownictwa radzieckiego, m. in. Konstantin Czernienko i Michaił Gorbaczow. Włoski prokurator Ferdinando Imposimato prowadzący dochodzenie w sprawie zamachu twierdził z kolei, że zamachowiec w prywatnych rozmowach najdłużej podtrzymywał wersję, że głównym wykonawcą logistycznym ataku z 13 maja 1981 roku były bułgarskie służby specjalne, które z kolei działały z inspiracji i za pełną wiedzą radzieckiego KGB<ref> http://www.novinite.com/view_news.php?id=46594</ref>. <br />
<br />
===Problem pielgrzymki Jana Pawła II do Rosji===<br />
Głównym powodem, dla którego za pontyfikatu Jana Pawła II nie doszło do pielgrzymki papieża do Rosji było negatywne stanowisko Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Głównym punktem krytyki rosyjskiej Cerkwi względem działań Jana Pawła II była papieska zgoda na tworzenie po upadku komunizmu na terytorium Rosji oraz niezamieszkiwanych przez katolicką większość krajów byłego ZSRR nowych diecezji Kościoła rzymskokatolickiego i greckokatolickiego (szczególnie na terenach Ukrainy). Cerkire uznawała to za działanie sprzeczne z wypracowanym w dialogu ekumenicznym statusem relacji prawosławia i katolicyzmu jako „Kościołów siostrzanych” oraz próbę wtargnięcia przez Kościół katolicki na „kanoniczne obszary Cerkwi prawosławnej” w duchu ''katolickiego prozelityzmu''. Szczególnie twarde stanowisko w sprawie ewentualnej wizyty papieża zajmował patriarcha Moskwy i Wszechrusi [[Aleksy II]]. Podczas II Świętego Synodu Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w 2002 roku, ogłoszono nawet specjalną uchwałę oskarżającą Kościół katolicki o ''celową strategię przejmowania wiernych od Cerkwi prawosławnej na obszarze poradzieckim''<ref>http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8</ref>.<br />
<br />
Szczególnie gorąco Patriachat Moskiewski krytykował wizytę Jana Pawła II na Ukrainie w 2001 roku.<br />
<br />
Pomimo negatywnego stanowiska Patriarchatu Moskwy, do ostatnich miesięcy pontyfikatu trwały spekulacje na temat możliwego spotkania Jana Pawła II i patriarchy Rosji na "neutralnym" terenie, np. w Austrii lub w poradzieckich krajach Azji Środkowej<ref>[http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8 tamże]</ref>.<br />
<br />
===Przekazanie Ikony Kazańskiej===<br />
28 sierpnia 2004 roku Jan Paweł II przekazał Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej cudowną Ikonę Matki Bożej Kazańskiej, powstałą prawdopodobnie w XVI wieku. Do początków XX wieku znajdowała się ona w Rosji, najpierw w Soborze Kazańskim na Kremlu, później w Sankt-Petersburgu. W nieznanych okolicznościach została skradziona i odnalazła się w USA. Na jednej z aukcji zakupił ją Amerykanin John Haffert, który następnie wręczył ją w darze Janowi Pawłowi II. Papieski gest powszechnie odczytano jako próbę przełamania impasu w relacjach Watykanu i Patriarchatu Moskiewskiego<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/mb_kazanska_25082004.html</ref>.<br />
<br />
===Zagadnienie poświęcenia Rosji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej===<br />
Ważną kwestią nurtującą świat katolicki było jedno z przesłań Matki Bożej przekazane podczas [[objawienia w Fatimie|objawień w portugalskiej Fatimie]] w 1917 roku. Według relacji jednej z jej uczestniczek, s. [[Łucja dos Santos|Łucji dos Santos]], w drugiej tajemnicy fatimskiej Matka Boża poleciła, aby papież poświęcił Rosję jej Niepokolanemu Sercu. W przypadku niedokonania tego aktu, Rosja miałaby:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>(...) rozszerzyć swoje błędne nauki po świecie, wywołując wojny i prześladowania Kościoła. Dobrzy będą męczeni, Ojciec Święty będzie bardzo cierpieć, wiele narodów zostanie zniszczonych (...)</P><br />
|źródło =[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kdwiary/fatima_1.html]<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Przywiązujący duże znaczenie do duchowości Fatimy i przypisujący wstawiennictwu Matki Bożej Fatimskiej łaskę uratowania życia podczas zamachu z 13 maja 1981 roku, Jan Paweł II dokonał 25 marca 1984 roku w [[Rzym|Rzymie]] uroczystego poświęcenia świata Niepokalanemu Secu Maryi. Część środowisk katolickich, w tym głównie kręgi tradycjonalistów uznały akt z wiosny 1984 za niewystarczający, gdyż Rosja nie została wymieniona z nazwy w treści w papieskiej aklamacji<ref>ks. Fabrycy Delestre, ''Fatima wzgardzona. Poświęcenie Rosji wciąż niedokonane'', "Zawsze Wierni" nr 5/ 2000 http://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/311</ref>. Z kolei sama s. Łucja uznawała, że akt dokonany przez papieża-Polaka w 1984 roku spełnia zaleconia Matki Bożej w stosunku do kwestii poświęcenia ROsji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej<ref>http://www.sekretariatfatimski.pl/jan-pawe-ii-i-fatima/407-czy-jan-pawe-ii-w-dniu-25-marca-1984-r-powici-rosj-niepokalanemu-sercu-maryi</ref>.<br />
<br />
<br />
==Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II nt. Rosji==<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Od wielu stuleci Rosja jest narodem chrześcijańskim, jest świętą Rosją. Również wtedy, gdy wrogie siły zaciekle walczyły z Kościołem i starały się wymazać święte imię Boga z życia ludzi, naród ten pozostał głęboko chrześcijański, zaświadczając w wielu przypadkach krwią o swej wierności Ewangelii oraz wartościom, które z niej wyrastają.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1261/pkt/0/pos/2/ ''Homilia wygłoszona w Auli Pawła VI podczas uroczystego przekazania Ikony MB Kazańskiej''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Moskwa zna papieża z Rzymu. Z całego serca witam i pozdrawiam wiernych przybyłych z Rosji, która wkroczyła w drugie tysiąclecie chrześcijaństwa. Znane tradycje rosyjskiego chrześcijaństwa, zapominane i odrzucane w czasie minionych ponad 70. lat, zaczynają się ostatnio odradzać, szczególnie wśród młodzieży zauważa się wzrost aktywności religijnej i powrót do wartości duchowych, które od tysiąclecia kształtowały świadomość Rosjan. Szczególną moją radością jest to, że w zmienionych warunkach stało się możliwe ustanowienie struktur apostolskich w Moskwie i Nowosybirsku oraz mianowanie tam biskupów. Wielkie zadania stoją przed wami i waszymi pasterzami: praktycznie wszystko trzeba zaczynać od zera. Chcę was zapewnić, że pamiętam o was w modlitwie i polecam was wstawiennictwu Najświętszej Bogarodzicy i rosyjskich świętych. Wierzę, że duchowe dobra, które przynosi człowiekowi Kościół zarówno katolicki, jak prawosławny, będą dostępne każdemu. Nastąpi wtedy duchowe odrodzenie Rosji, które jest nieodzownym warunkiem uzdrowienia i postępu wszystkich sfer życia społecznego. Z wiarą i nadzieją na lepsze jutro przyjmijcie moje najlepsze życzenia i błogosławieństwo.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/416/pkt/7/pos/24/ ''Słowo wygłoszone do młodzieży rosyjskiej podczas homilii w Białymstoku''], 5.6.1991<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Dziś łączę się w modlitwie z Tobą, drogi Bracie, z Episkopatem rosyjskiej Cerkwi prawosławnej, z kapłanami, mnichami i mniszkami klauzurowymi oraz z Ludem Bożym na ziemi rosyjskiej. Do tej modlitwy przyłączają się wszyscy synowie i córki Kościoła katolickiego, otaczający głębokim nabożeństwem i czcią Świętą Matkę Boga. Niech ten godny czci wizerunek prowadzi nas wszystkich ewangeliczną drogą naśladowania Chrystusa i niech strzeże narodu, do którego powraca, i całej ludzkości! Niech Święta Matka Boga skieruje swe matczyne spojrzenie na mężczyzn i kobiety naszych czasów; niech umacnia wierzących, aby nie zbaczali ze szlaku, który Bóg im wyznaczył: niech głoszą Chrystusa — Drogę, Prawdę i Życie — i dają odważne świadectwo swej wierze w społeczeństwie i wśród wszystkich narodów. W tym dniu z ufnością modlimy się do Najświętszej Maryi Panny, wiemy bowiem, że wyprasza Ona dla nas i dla wszystkich narodów dar pokoju.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1185/pkt/0/pos/5/ ''List do patriarchy Aleksego II''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
<br />
==Bibliografia==<br />
*T. Pompowski, ''Armia Boga kontra Imperium Zła'', Rafaei 2012. ISBN 8375692778 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]<br />
*T. Tindal-Robertson, ''Fatima, Rosja i Jan Paweł II. Ku triumfowi Niepokalanego Serca Maryi'', Fundacja "Nasza Przyszłość", 2002. ISBN 8391248631 <br />
<br />
==Linki zewnętrzne==<br />
*[https://www.youtube.com/watch?v=p8wqDdV2Sio Krótki reportaż telewizji włoskiej ze spotkania Jana Pawła II z Michaiłem Gorbaczowem w 1989 roku] [dostęp".12.12.2014]<br />
<br />
<br />
[[Kategoria:Miejsca]]<br />
{{DEFAULTSORT:Rosja}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11532Rosja2014-12-12T15:07:37Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. ''Federacja Rosyjska'', ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Rosyjskiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>http://rpsc.ru/,</ref> <ref>http://ancient-orthodoxy.narod.ru/</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego [dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Rosja od samego początku pontyfikatu zajmowała ważne miejsce w myśleniu i nauczaniu Jana Pawła II. Jednakże, ze względu na sytuację geopolityczną panującą do końca lat 80. XX wieku, zarówno relacje papieża z czołowymi osobistościami rosyjskiego (radzieckiego) życia publicznego, jak i bezpośrednie nawiązania w wystąpieniach papieża do rzeczywistości panującej w tym kraju miały stosunkowo ograniczony charakter. Dynamiczny rozwój relacji Jana Pawła II z Rosją można datować od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. <br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Już dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II otrzymał listowne gratulacje od najwyższego kierownictwa ZSRR, sygnowane nie przez ówczesnego przewodniczącego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa, lecz niższego w hierarchii politycznej szefa dyplomacji [[Andriej Gromyko|Andrieja Gromykę]]. Moskwa i Watykan nie utrzymywały formalnych stosunków dyplomatycznych, ludzie wierzący, zarówno katolicy, jak i prawosławni byli poddawani przez radzieckie władze licznym szykanom. Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka na terenie ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej była od 1946 roku pozbawiona możliwości legalnego działania, a jej świątynie i majątek przejęła na mocy decyzji stalinowskich władz Rosyjska Cerkiew Prawosławna, a metropolita Lwowa i Galicji kardynał [[Josyf Slipyj]] znajdował się na emigracji w Rzymie. Pewne nadzieje wiązano z oficjalną wizytą Gromyki w Watykanie 24 stycznia 1979 roku, podczas której Jan Paweł II poruszył problem nominacji biskupich na Litwie i Łotwie. Również drugie spotkanie z Gromyką w lutym 1985 roku nie przyniosło jednak zasadniczego przełomu w relacjach pomiędzy Watykanem a Kremlem<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Do wyraźnego ocieplenia wzajemnych relacji doszło po dojściu do władzy w KPZR reformatorsko nastawionego [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] w 1985 roku. Okres "pierestrojki" zbiegł się w czasie z uroczystościami millennium chrztu Rusi w 1988 roku, podczas których nastąpiło wyraźne otwarcie Moskwy w stosunku do życia religijnego. W czerwcu 1988 roku, pierwszy raz od czasów rewolucji październikowej, ZSRR odwiedziła liczna delegacja hierarchów katolickich, na czele z kard. [[Agostino Casaroli|Agostino Casarolim]], ówczesnym watykańskim Sekretarzem Stanu. Wśród członków delegacji, przyjętej na Kremlu przez Michaiła Gorbaczowa i patriarchę Moskwy i Wszzechrusi Pimena znalazł się również prymas Polski, kardynał [[Józef Glemp]]<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/ tamże]</ref>.<br />
<br />
1 grudnia 1989 roku doszło do pierwszej w historii wizyty przywódcy ZSRR w Watykanie. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas zaproszenie władz radzieckich do odwiedzenia ZSRR przez Jana Pawła II. Według oficjalnych relacji, podczas rozmowy Gorbaczow miał podkreślać wspólne, słowiańskie korzenie kulturowe obydwu liderów i zachęcać papieża do wspierania procesu jednoczenia Europy<ref>John O`Sullivan, ''Oni zmienili świat. Prezydent, papież, premier'' [http://www.amfplus.com.pl/PPPFragmenty4.htm]</ref>.<br />
<br />
15 marca 1990 roku ZSRR i Watykan nawiązały stosdunki dyplomatyczne, chociaż nie w pełnej randze, lecz na poziomie przedstawicieli ''ad personam'' - nuncjusza apostolskiego i ambasadora nadzwyczajnego. W tym samym czasie, Rada Najwyżsża ZSRR zniosła istniejące jeszcze w kontsytucji ZSRR zapisy o wspieraniu przez państwo światopoglądu materialistycznego i przywróciła pełną wolność religijną na obszarze całego ZSRR<ref>W. Roszkowski, ''Półwiecze. Historia polityczna świata od 1945 roku'', PWN, Warszawa 1997, s. </ref><br />
<br />
Po raz drugi Gorbaczow odwiedził Watykan w listopadzie 1990 roku, pełniąc wówczas funkcję prezydenta ZSRR. W kilka dni po upadku tzw. puczu moskiewskiego (19-21 sierpnia 1991 roku), Watykan uznał suwerenność i niepodległość Federacji Rosyjskiej, co stało się na trzy miesiące przed formalnym rozwiązaniem ZSRR 31 grudnia 1991 roku<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Pierwszy prezydent Rosji, Borys Jelcyn gościł w Watykanie dwukrotnie: w 1991 i 1998 roku, a jego następca, Władymir Putin w 2000 i 2003 roku<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu tamże]</ref>. <br />
<br />
===Oskarżenia o współudział kierownictwa ZSRR w zamachu na Jana Pawła II===<br />
Za dość prawdopodobną poszlakę uznaje się obecnie zaangażowanie w [[zamachy na życie Jana Pawła II|zamach na życie Jana Pawła II]] władz i sił specjalnych ZSRR. Przyjęły one z niepokojem wybór Karola Wojtyły na papieża w 1978 roku, uznając, iż głowa Kościoła katolickiego pochodząca z kraju należącego do bloku wschodniego stanowić będzie istotne zagrożenie dla globalnych interesów politycznych Kremla. Powyższą hipotezę wzmocniło opublikowanie przez jeden z włoskich dzienników w 1995 roku tajnej dyspozycji Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego z 1979 roku, domagającej się podjęcia działań przeciwko Papieżowi ''wykraczających poza dezinformację i dyskredytację''<ref>http://www.dziennik.pl/wydarzenia/article163052/Wyrok_na_Jana_Pawla_II_wydal_Gorbaczow.html</ref>. Pod dokumentem mieli podpisać się ówcześni członkowie najwyższego kierownictwa radzieckiego, m. in. Konstantin Czernienko i Michaił Gorbaczow. Włoski prokurator Ferdinando Imposimato prowadzący dochodzenie w sprawie zamachu twierdził z kolei, że zamachowiec w prywatnych rozmowach najdłużej podtrzymywał wersję, że głównym wykonawcą logistycznym ataku z 13 maja 1981 roku były bułgarskie służby specjalne, które z kolei działały z inspiracji i za pełną wiedzą radzieckiego KGB<ref> http://www.novinite.com/view_news.php?id=46594</ref>. <br />
<br />
===Problem pielgrzymki Jana Pawła II do Rosji===<br />
Głównym powodem, dla którego za pontyfikatu Jana Pawła II nie doszło do pielgrzymki papieża do Rosji było negatywne stanowisko Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Głównym punktem krytyki rosyjskiej Cerkwi względem działań Jana Pawła II była papieska zgoda na tworzenie po upadku komunizmu na terytorium Rosji oraz niezamieszkiwanych przez katolicką większość krajów byłego ZSRR nowych diecezji Kościoła rzymskokatolickiego i greckokatolickiego (szczególnie na terenach Ukrainy). Cerkire uznawała to za działanie sprzeczne z wypracowanym w dialogu ekumenicznym statusem relacji prawosławia i katolicyzmu jako „Kościołów siostrzanych” oraz próbę wtargnięcia przez Kościół katolicki na „kanoniczne obszary Cerkwi prawosławnej” w duchu ''katolickiego prozelityzmu''. Szczególnie twarde stanowisko w sprawie ewentualnej wizyty papieża zajmował patriarcha Moskwy i Wszechrusi [[Aleksy II]]. Podczas II Świętego Synodu Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w 2002 roku, ogłoszono nawet specjalną uchwałę oskarżającą Kościół katolicki o ''celową strategię przejmowania wiernych od Cerkwi prawosławnej na obszarze poradzieckim''<ref>http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8</ref>.<br />
<br />
Szczególnie gorąco Patriachat Moskiewski krytykował wizytę Jana Pawła II na Ukrainie w 2001 roku.<br />
<br />
Pomimo negatywnego stanowiska Patriarchatu Moskwy, do ostatnich miesięcy pontyfikatu trwały spekulacje na temat możliwego spotkania Jana Pawła II i patriarchy Rosji na "neutralnym" terenie, np. w Austrii lub w poradzieckich krajach Azji Środkowej<ref>[http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=112&id=8 tamże]</ref>.<br />
<br />
===Przekazanie Ikony Kazańskiej===<br />
28 sierpnia 2004 roku Jan Paweł II przekazał Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej cudowną Ikonę Matki Bożej Kazańskiej, powstałą prawdopodobnie w XVI wieku. Do początków XX wieku znajdowała się ona w Rosji, najpierw w Soborze Kazańskim na Kremlu, później w Sankt-Petersburgu. W nieznanych okolicznościach została skradziona i odnalazła się w USA. Na jednej z aukcji zakupił ją Amerykanin John Haffert, który następnie wręczył ją w darze Janowi Pawłowi II. Papieski gest powszechnie odczytano jako próbę przełamania impasu w relacjach Watykanu i Patriarchatu Moskiewskiego<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/mb_kazanska_25082004.html</ref>.<br />
<br />
===Zagadnienie poświęcenia Rosji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej===<br />
Ważną kwestią nurtującą świat katolicki było jedno z przesłań Matki Bożej przekazane podczas [[objawienia w Fatimie|objawień w portugalskiej Fatimie]] w 1917 roku. Według relacji jednej z jej uczestniczek, s. [[Łucja dos Santos|Łucji dos Santos]], w drugiej tajemnicy fatimskiej Matka Boża poleciła, aby papież poświęcił Rosję jej Niepokolanemu Sercu. W przypadku niedokonania tego aktu, Rosja miałaby:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>(...) rozszerzyć swoje błędne nauki po świecie, wywołując wojny i prześladowania Kościoła. Dobrzy będą męczeni, Ojciec Święty będzie bardzo cierpieć, wiele narodów zostanie zniszczonych (...)</P><br />
|źródło =[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kdwiary/fatima_1.html]<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Przywiązujący duże znaczenie do duchowości Fatimy i przypisujący wstawiennictwu Matki Bożej Fatimskiej łaskę uratowania życia podczas zamachu z 13 maja 1981 roku, Jan Paweł II dokonał 25 marca 1984 roku w [[Rzym|Rzymie]] uroczystego poświęcenia świata Niepokalanemu Secu Maryi. Część środowisk katolickich, w tym głównie kręgi tradycjonalistów uznały akt z wiosny 1984 za niewystarczający, gdyż Rosja nie została wymieniona z nazwy w treści w papieskiej aklamacji<ref>ks. Fabrycy Delestre, ''Fatima wzgardzona. Poświęcenie Rosji wciąż niedokonane'', "Zawsze Wierni" nr 5/ 2000 http://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/311</ref>. Z kolei sama s. Łucja uznawała, że akt dokonany przez papieża-Polaka w 1984 roku spełnia zaleconia Matki Bożej w stosunku do kwestii poświęcenia ROsji Niepokalanemu Sercu Matki Bożej<ref>http://www.sekretariatfatimski.pl/jan-pawe-ii-i-fatima/407-czy-jan-pawe-ii-w-dniu-25-marca-1984-r-powici-rosj-niepokalanemu-sercu-maryi</ref>.<br />
<br />
<br />
==Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II nt. Rosji==<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Od wielu stuleci Rosja jest narodem chrześcijańskim, jest świętą Rosją. Również wtedy, gdy wrogie siły zaciekle walczyły z Kościołem i starały się wymazać święte imię Boga z życia ludzi, naród ten pozostał głęboko chrześcijański, zaświadczając w wielu przypadkach krwią o swej wierności Ewangelii oraz wartościom, które z niej wyrastają.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1261/pkt/0/pos/2/ ''Homilia wygłoszona w Auli Pawła VI podczas uroczystego przekazania Ikony MB Kazańskiej''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Moskwa zna papieża z Rzymu. Z całego serca witam i pozdrawiam wiernych przybyłych z Rosji, która wkroczyła w drugie tysiąclecie chrześcijaństwa. Znane tradycje rosyjskiego chrześcijaństwa, zapominane i odrzucane w czasie minionych ponad 70. lat, zaczynają się ostatnio odradzać, szczególnie wśród młodzieży zauważa się wzrost aktywności religijnej i powrót do wartości duchowych, które od tysiąclecia kształtowały świadomość Rosjan. Szczególną moją radością jest to, że w zmienionych warunkach stało się możliwe ustanowienie struktur apostolskich w Moskwie i Nowosybirsku oraz mianowanie tam biskupów. Wielkie zadania stoją przed wami i waszymi pasterzami: praktycznie wszystko trzeba zaczynać od zera. Chcę was zapewnić, że pamiętam o was w modlitwie i polecam was wstawiennictwu Najświętszej Bogarodzicy i rosyjskich świętych. Wierzę, że duchowe dobra, które przynosi człowiekowi Kościół zarówno katolicki, jak prawosławny, będą dostępne każdemu. Nastąpi wtedy duchowe odrodzenie Rosji, które jest nieodzownym warunkiem uzdrowienia i postępu wszystkich sfer życia społecznego. Z wiarą i nadzieją na lepsze jutro przyjmijcie moje najlepsze życzenia i błogosławieństwo.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/416/pkt/7/pos/24/ ''Słowo wygłoszone do młodzieży rosyjskiej podczas homilii w Białymstoku''], 5.6.1991<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Dziś łączę się w modlitwie z Tobą, drogi Bracie, z Episkopatem rosyjskiej Cerkwi prawosławnej, z kapłanami, mnichami i mniszkami klauzurowymi oraz z Ludem Bożym na ziemi rosyjskiej. Do tej modlitwy przyłączają się wszyscy synowie i córki Kościoła katolickiego, otaczający głębokim nabożeństwem i czcią Świętą Matkę Boga. Niech ten godny czci wizerunek prowadzi nas wszystkich ewangeliczną drogą naśladowania Chrystusa i niech strzeże narodu, do którego powraca, i całej ludzkości! Niech Święta Matka Boga skieruje swe matczyne spojrzenie na mężczyzn i kobiety naszych czasów; niech umacnia wierzących, aby nie zbaczali ze szlaku, który Bóg im wyznaczył: niech głoszą Chrystusa — Drogę, Prawdę i Życie — i dają odważne świadectwo swej wierze w społeczeństwie i wśród wszystkich narodów. W tym dniu z ufnością modlimy się do Najświętszej Maryi Panny, wiemy bowiem, że wyprasza Ona dla nas i dla wszystkich narodów dar pokoju.</P><br />
|źródło =[http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/1185/pkt/0/pos/5/ ''List do patriarchy Aleksego II''], Rzym, 25.8.2004<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
<br />
==Bibliografia==<br />
*T. Pompowski, ''Armia Boga kontra Imperium Zła'', Rafaei 2012. ISBN 8375692778 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]<br />
*T. Tindal-Robertson, ''Fatima, Rosja i Jan Paweł II. Ku triumfowi Niepokalanego Serca Maryi'', Fundacja "Nasza Przyszłość", 2002. ISBN 8391248631 <br />
<br />
==Linki zewnętrzne==<br />
*[https://www.youtube.com/watch?v=p8wqDdV2Sio Krótki reportaż telewizji włoskiej ze spotkania Jana Pawła II z Michaiłem Gorbaczowem w 1989 roku] [dostęp".12.12.2014]<br />
<br />
<br />
[[Kategoria:Miejsca]]<br />
{{DEFAULTSORT:Rosja}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11531Rosja2014-12-12T13:45:38Z<p>Lukaszekob: /* Relacje dyplomatyczne */</p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. ''Federacja Rosyjska'', ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Rosyjskiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>http://rpsc.ru/,</ref> <ref>http://ancient-orthodoxy.narod.ru/</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego [dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Rosja od samego początku pontyfikatu zajmowała ważne miejsce w myśleniu i nauczaniu Jana Pawła II. Jednakże, ze względu na sytuację geopolityczną panującą do końca lat 80. XX wieku, zarówno relacje papieża z czołowymi osobistościami rosyjskiego (radzieckiego) życia publicznego, jak i bezpośrednie nawiązania w wystąpieniach papieża do rzeczywistości panującej w tym kraju miały stosunkowo ograniczony charakter. Dynamiczny rozwój relacji Jana Pawła II z Rosją można datować od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. <br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Już dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II otrzymał listowne gratulacje od najwyższego kierownictwa ZSRR, sygnowane nie przez ówczesnego przewodniczącego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa, lecz niższego w hierarchii politycznej szefa dyplomacji [[Andriej Gromyko|Andrieja Gromykę]]. Moskwa i Watykan nie utrzymywały formalnych stosunków dyplomatycznych, ludzie wierzący, zarówno katolicy, jak i prawosławni byli poddawani przez radzieckie władze licznym szykanom. Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka na terenie ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej była od 1946 roku pozbawiona możliwości legalnego działania, a jej świątynie i majątek przejęła na mocy decyzji stalinowskich władz Rosyjska Cerkiew Prawosławna, a metropolita Lwowa i Galicji kardynał [[Josyf Slipyj]] znajdował się na emigracji w Rzymie. Pewne nadzieje wiązano z oficjalną wizytą Gromyki w Watykanie 24 stycznia 1979 roku, podczas której Jan Paweł II poruszył problem nominacji biskupich na Litwie i Łotwie. Również drugie spotkanie z Gromyką w lutym 1985 roku nie przyniosło jednak zasadniczego przełomu w relacjach pomiędzy Watykanem a Kremlem<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Do wyraźnego ocieplenia wzajemnych relacji doszło po dojściu do władzy w KPZR reformatorsko nastawionego [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] w 1985 roku. Okres "pierestrojki" zbiegł się w czasie z uroczystościami millennium chrztu Rusi w 1988 roku, podczas których nastąpiło wyraźne otwarcie Moskwy w stosunku do życia religijnego. W czerwcu 1988 roku, pierwszy raz od czasów rewolucji październikowej, ZSRR odwiedziła liczna delegacja hierarchów katolickich, na czele z kard. [[Agostino Casaroli|Agostino Casarolim]], ówczesnym watykańskim Sekretarzem Stanu. Wśród członków delegacji, przyjętej na Kremlu przez Michaiła Gorbaczowa i patriarchę Moskwy i Wszzechrusi Pimena znalazł się również prymas Polski, kardynał [[Józef Glemp]]<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/ tamże]</ref>.<br />
<br />
1 grudnia 1989 roku doszło do pierwszej w historii wizyty przywódcy ZSRR w Watykanie. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas zaproszenie władz radzieckich do odwiedzenia ZSRR przez Jana Pawła II. Według oficjalnych relacji, podczas rozmowy Gorbaczow miał podkreślać wspólne, słowiańskie korzenie kulturowe obydwu liderów i zachęcać papieża do wspierania procesu jednoczenia Europy<ref>John O`Sullivan, ''Oni zmienili świat. Prezydent, papież, premier'' [http://www.amfplus.com.pl/PPPFragmenty4.htm]</ref>.<br />
<br />
15 marca 1990 roku ZSRR i Watykan nawiązały stosdunki dyplomatyczne, chociaż nie w pełnej randze, lecz na poziomie przedstawicieli ''ad personam'' - nuncjusza apostolskiego i ambasadora nadzwyczajnego. W tym samym czasie, Rada Najwyżsża ZSRR zniosła istniejące jeszcze w kontsytucji ZSRR zapisy o wspieraniu przez państwo światopoglądu materialistycznego i przywróciła pełną wolność religijną na obszarze całego ZSRR<ref>W. Roszkowski, ''Półwiecze. Historia polityczna świata od 1945 roku'', PWN, Warszawa 1997, s. </ref><br />
<br />
Po raz drugi Gorbaczow odwiedził Watykan w listopadzie 1990 roku, pełniąc wówczas funkcję prezydenta ZSRR. W kilka dni po upadku tzw. puczu moskiewskiego (19-21 sierpnia 1991 roku), Watykan uznał suwerenność i niepodległość Federacji Rosyjskiej, co stało się na trzy miesiące przed formalnym rozwiązaniem ZSRR 31 grudnia 1991 roku<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11530Rosja2014-12-12T13:44:57Z<p>Lukaszekob: /* Prawosławie */</p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. ''Federacja Rosyjska'', ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Rosyjskiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>http://rpsc.ru/,</ref> <ref>http://ancient-orthodoxy.narod.ru/</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego [dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Rosja od samego początku pontyfikatu zajmowała ważne miejsce w myśleniu i nauczaniu Jana Pawła II. Jednakże, ze względu na sytuację geopolityczną panującą do końca lat 80. XX wieku, zarówno relacje papieża z czołowymi osobistościami rosyjskiego (radzieckiego) życia publicznego, jak i bezpośrednie nawiązania w wystąpieniach papieża do rzeczywistości panującej w tym kraju miały stosunkowo ograniczony charakter. Dynamiczny rozwój relacji Jana Pawła II z Rosją można datować od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. <br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Już dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II otrzymał listowne gratulacje od najwyższego kierownictwa ZSRR, sygnowane nie przez ówczesnego przewodniczącego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa, lecz niższego w hierarchii politycznej szefa dyplomacji [[Andriej Gromyko|Andrieja Gromykę]]. Moskwa i Watykan nie utrzymywały formalnych stosunków dyplomatycznych, ludzie wierzący, zarówno katolicy, jak i prawosławni byli poddawani przez radzieckie władze licznym szykanom. Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka na terenie ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej była od 1946 roku pozbawiona możliwości legalnego działania, a jej świątynie i majątek przejęła na mocy decyzji stalinowskich władz Rosyjska Cerkiew Prawosławna, a metropolita Lwowa i Galicji kardynał [[Josyf Slipyj]] znajdował się na emigracji w Rzymie. Pewne nadzieje wiązano z oficjalną wizytą Gromyki w Watykanie 24 stycznia 1979 roku, podczas której Jan Paweł II poruszył problem nominacji biskupich na Litwie i Łotwie. Również drugie spotkanie z Gromyką w lutym 1985 roku nie przyniosło jednak zasadniczego przełomu w relacjach pomiędzy Watykanem a Kremlem<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Do wyraźnego ocieplenia wzajemnych relacji doszło po dojściu do władzy w KPZR reformatorsko nastawionego [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] w 1985 roku. Okres "pierestrojki" zbiegł się w czasie z uroczystościami millennium chrztu Rusi w 1988 roku, podczas których nastąpiło wyraźne otwarcie Moskwy w stosunku do życia religijnego. W czerwcu 1988 roku, pierwszy raz od czasów rewolucji październikowej, ZSRR odwiedziła liczna delegacja hierarchów katolickich, na czele z kard. [[Agostino Casaroli|Agostino Casarolim]], ówczesnym watykańskim Sekretarzem Stanu. Wśród członków delegacji, przyjętej na Kremlu przez Michaiła Gorbaczowa i patriarchę Moskwy i Wszzechrusi Pimena znalazł się również prymas Polski, kard. [[Józef Glemp]]<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/ tamże]</ref>.<br />
<br />
1 grudnia 1989 roku doszło do pierwszej w historii wizyty przywódcy ZSRR w Watykanie. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas zaproszenie władz radzieckich do odwiedzenia ZSRR przez Jana Pawła II. Według oficjalnych relacji, podczas rozmowy Gorbaczow miał podkreślać wspólne, słowiańskie korzenie kulturowe obydwu liderów i zachęcać papieża do wspierania procesu jednoczenia Europy<ref>John O`Sullivan, ''Oni zmienili świat. Prezydent, papież, premier'' [http://www.amfplus.com.pl/PPPFragmenty4.htm]</ref>.<br />
<br />
15 marca 1990 roku ZSRR i Watykan nawiązały stosdunki dyplomatyczne, chociaż nie w pełnej randze, lecz na poziomie przedstawicieli ''ad personam'' - nuncjusza apostolskiego i ambasadora nadzwyczajnego. W tym samym czasie, Rada Najwyżsża ZSRR zniosła istniejące jeszcze w kontsytucji ZSRR zapisy o wspieraniu przez państwo światopoglądu materialistycznego i przywróciła pełną wolność religijną na obszarze całego ZSRR<ref>W. Roszkowski, ''Półwiecze. Historia polityczna świata od 1945 roku'', PWN, Warszawa 1997, s. </ref><br />
<br />
Po raz drugi Gorbaczow odwiedził Watykan w listopadzie 1990 roku, pełniąc wówczas funkcję prezydenta ZSRR. W kilka dni po upadku tzw. puczu moskiewskiego (19-21 sierpnia 1991 roku), Watykan uznał suwerenność i niepodległość Federacji Rosyjskiej, co stało się na trzy miesiące przed formalnym rozwiązaniem ZSRR 31 grudnia 1991 roku<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11529Rosja2014-12-12T13:44:37Z<p>Lukaszekob: /* Prawosławie */</p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. ''Federacja Rosyjska'', ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Roysjkiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>http://rpsc.ru/,</ref> <ref>http://ancient-orthodoxy.narod.ru/</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego [dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Rosja od samego początku pontyfikatu zajmowała ważne miejsce w myśleniu i nauczaniu Jana Pawła II. Jednakże, ze względu na sytuację geopolityczną panującą do końca lat 80. XX wieku, zarówno relacje papieża z czołowymi osobistościami rosyjskiego (radzieckiego) życia publicznego, jak i bezpośrednie nawiązania w wystąpieniach papieża do rzeczywistości panującej w tym kraju miały stosunkowo ograniczony charakter. Dynamiczny rozwój relacji Jana Pawła II z Rosją można datować od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. <br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Już dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II otrzymał listowne gratulacje od najwyższego kierownictwa ZSRR, sygnowane nie przez ówczesnego przewodniczącego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa, lecz niższego w hierarchii politycznej szefa dyplomacji [[Andriej Gromyko|Andrieja Gromykę]]. Moskwa i Watykan nie utrzymywały formalnych stosunków dyplomatycznych, ludzie wierzący, zarówno katolicy, jak i prawosławni byli poddawani przez radzieckie władze licznym szykanom. Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka na terenie ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej była od 1946 roku pozbawiona możliwości legalnego działania, a jej świątynie i majątek przejęła na mocy decyzji stalinowskich władz Rosyjska Cerkiew Prawosławna, a metropolita Lwowa i Galicji kardynał [[Josyf Slipyj]] znajdował się na emigracji w Rzymie. Pewne nadzieje wiązano z oficjalną wizytą Gromyki w Watykanie 24 stycznia 1979 roku, podczas której Jan Paweł II poruszył problem nominacji biskupich na Litwie i Łotwie. Również drugie spotkanie z Gromyką w lutym 1985 roku nie przyniosło jednak zasadniczego przełomu w relacjach pomiędzy Watykanem a Kremlem<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Do wyraźnego ocieplenia wzajemnych relacji doszło po dojściu do władzy w KPZR reformatorsko nastawionego [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] w 1985 roku. Okres "pierestrojki" zbiegł się w czasie z uroczystościami millennium chrztu Rusi w 1988 roku, podczas których nastąpiło wyraźne otwarcie Moskwy w stosunku do życia religijnego. W czerwcu 1988 roku, pierwszy raz od czasów rewolucji październikowej, ZSRR odwiedziła liczna delegacja hierarchów katolickich, na czele z kard. [[Agostino Casaroli|Agostino Casarolim]], ówczesnym watykańskim Sekretarzem Stanu. Wśród członków delegacji, przyjętej na Kremlu przez Michaiła Gorbaczowa i patriarchę Moskwy i Wszzechrusi Pimena znalazł się również prymas Polski, kard. [[Józef Glemp]]<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/ tamże]</ref>.<br />
<br />
1 grudnia 1989 roku doszło do pierwszej w historii wizyty przywódcy ZSRR w Watykanie. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas zaproszenie władz radzieckich do odwiedzenia ZSRR przez Jana Pawła II. Według oficjalnych relacji, podczas rozmowy Gorbaczow miał podkreślać wspólne, słowiańskie korzenie kulturowe obydwu liderów i zachęcać papieża do wspierania procesu jednoczenia Europy<ref>John O`Sullivan, ''Oni zmienili świat. Prezydent, papież, premier'' [http://www.amfplus.com.pl/PPPFragmenty4.htm]</ref>.<br />
<br />
15 marca 1990 roku ZSRR i Watykan nawiązały stosdunki dyplomatyczne, chociaż nie w pełnej randze, lecz na poziomie przedstawicieli ''ad personam'' - nuncjusza apostolskiego i ambasadora nadzwyczajnego. W tym samym czasie, Rada Najwyżsża ZSRR zniosła istniejące jeszcze w kontsytucji ZSRR zapisy o wspieraniu przez państwo światopoglądu materialistycznego i przywróciła pełną wolność religijną na obszarze całego ZSRR<ref>W. Roszkowski, ''Półwiecze. Historia polityczna świata od 1945 roku'', PWN, Warszawa 1997, s. </ref><br />
<br />
Po raz drugi Gorbaczow odwiedził Watykan w listopadzie 1990 roku, pełniąc wówczas funkcję prezydenta ZSRR. W kilka dni po upadku tzw. puczu moskiewskiego (19-21 sierpnia 1991 roku), Watykan uznał suwerenność i niepodległość Federacji Rosyjskiej, co stało się na trzy miesiące przed formalnym rozwiązaniem ZSRR 31 grudnia 1991 roku<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11528Rosja2014-12-12T13:44:05Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. ''Federacja Rosyjska'', ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Roysjkiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>http://rpsc.ru/,</ref> <ref>[http://ancient-orthodoxy.narod.ru/</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego [dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Rosja od samego początku pontyfikatu zajmowała ważne miejsce w myśleniu i nauczaniu Jana Pawła II. Jednakże, ze względu na sytuację geopolityczną panującą do końca lat 80. XX wieku, zarówno relacje papieża z czołowymi osobistościami rosyjskiego (radzieckiego) życia publicznego, jak i bezpośrednie nawiązania w wystąpieniach papieża do rzeczywistości panującej w tym kraju miały stosunkowo ograniczony charakter. Dynamiczny rozwój relacji Jana Pawła II z Rosją można datować od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. <br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Już dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II otrzymał listowne gratulacje od najwyższego kierownictwa ZSRR, sygnowane nie przez ówczesnego przewodniczącego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa, lecz niższego w hierarchii politycznej szefa dyplomacji [[Andriej Gromyko|Andrieja Gromykę]]. Moskwa i Watykan nie utrzymywały formalnych stosunków dyplomatycznych, ludzie wierzący, zarówno katolicy, jak i prawosławni byli poddawani przez radzieckie władze licznym szykanom. Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka na terenie ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej była od 1946 roku pozbawiona możliwości legalnego działania, a jej świątynie i majątek przejęła na mocy decyzji stalinowskich władz Rosyjska Cerkiew Prawosławna, a metropolita Lwowa i Galicji kardynał [[Josyf Slipyj]] znajdował się na emigracji w Rzymie. Pewne nadzieje wiązano z oficjalną wizytą Gromyki w Watykanie 24 stycznia 1979 roku, podczas której Jan Paweł II poruszył problem nominacji biskupich na Litwie i Łotwie. Również drugie spotkanie z Gromyką w lutym 1985 roku nie przyniosło jednak zasadniczego przełomu w relacjach pomiędzy Watykanem a Kremlem<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
Do wyraźnego ocieplenia wzajemnych relacji doszło po dojściu do władzy w KPZR reformatorsko nastawionego [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] w 1985 roku. Okres "pierestrojki" zbiegł się w czasie z uroczystościami millennium chrztu Rusi w 1988 roku, podczas których nastąpiło wyraźne otwarcie Moskwy w stosunku do życia religijnego. W czerwcu 1988 roku, pierwszy raz od czasów rewolucji październikowej, ZSRR odwiedziła liczna delegacja hierarchów katolickich, na czele z kard. [[Agostino Casaroli|Agostino Casarolim]], ówczesnym watykańskim Sekretarzem Stanu. Wśród członków delegacji, przyjętej na Kremlu przez Michaiła Gorbaczowa i patriarchę Moskwy i Wszzechrusi Pimena znalazł się również prymas Polski, kard. [[Józef Glemp]]<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/ tamże]</ref>.<br />
<br />
1 grudnia 1989 roku doszło do pierwszej w historii wizyty przywódcy ZSRR w Watykanie. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas zaproszenie władz radzieckich do odwiedzenia ZSRR przez Jana Pawła II. Według oficjalnych relacji, podczas rozmowy Gorbaczow miał podkreślać wspólne, słowiańskie korzenie kulturowe obydwu liderów i zachęcać papieża do wspierania procesu jednoczenia Europy<ref>John O`Sullivan, ''Oni zmienili świat. Prezydent, papież, premier'' [http://www.amfplus.com.pl/PPPFragmenty4.htm]</ref>.<br />
<br />
15 marca 1990 roku ZSRR i Watykan nawiązały stosdunki dyplomatyczne, chociaż nie w pełnej randze, lecz na poziomie przedstawicieli ''ad personam'' - nuncjusza apostolskiego i ambasadora nadzwyczajnego. W tym samym czasie, Rada Najwyżsża ZSRR zniosła istniejące jeszcze w kontsytucji ZSRR zapisy o wspieraniu przez państwo światopoglądu materialistycznego i przywróciła pełną wolność religijną na obszarze całego ZSRR<ref>W. Roszkowski, ''Półwiecze. Historia polityczna świata od 1945 roku'', PWN, Warszawa 1997, s. </ref><br />
<br />
Po raz drugi Gorbaczow odwiedził Watykan w listopadzie 1990 roku, pełniąc wówczas funkcję prezydenta ZSRR. W kilka dni po upadku tzw. puczu moskiewskiego (19-21 sierpnia 1991 roku), Watykan uznał suwerenność i niepodległość Federacji Rosyjskiej, co stało się na trzy miesiące przed formalnym rozwiązaniem ZSRR 31 grudnia 1991 roku<ref>http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/</ref>.<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11527Rosja2014-12-12T13:40:23Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. ''Federacja Rosyjska'', ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>[http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/]</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Roysjkiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>[http://rpsc.ru/]</ref> <ref>[http://ancient-orthodoxy.narod.ru/]</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>[http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego][dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions]</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>[http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm]</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>[http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm]</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html]</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html]</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Rosja od samego początku pontyfikatu zajmowała ważne miejsce w myśleniu i nauczaniu Jana Pawła II. Jednakże, ze względu na sytuację geopolityczną panującą do końca lat 80. XX wieku, zarówno relacje papieża z czołowymi osobistościami rosyjskiego (radzieckiego) życia publicznego, jak i bezpośrednie nawiązania w wystąpieniach papieża do rzeczywistości panującej w tym kraju miały stosunkowo ograniczony charakter. Dynamiczny rozwój relacji Jana Pawła II z Rosją można datować od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. <br />
<br />
===Relacje dyplomatyczne===<br />
Już dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II otrzymał listowne gratulacje od najwyższego kierownictwa ZSRR, sygnowane nie przez ówczesnego przewodniczącego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa, lecz niższego w hierarchii politycznej szefa dyplomacji [[Andriej Gromyko|Andrieja Gromykę]]. Moskwa i Watykan nie utrzymywały formalnych stosunków dyplomatycznych, ludzie wierzący, zarówno katolicy, jak i prawosławni byli poddawani przez radzieckie władze licznym szykanom. Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka na terenie ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej była od 1946 roku pozbawiona możliwości legalnego działania, a jej świątynie i majątek przejęła na mocy decyzji stalinowskich władz Rosyjska Cerkiew Prawosławna, a metropolita Lwowa i Galicji kardynał [[Josyf Slipyj]] znajdował się na emigracji w Rzymie. Pewne nadzieje wiązano z oficjalną wizytą Gromyki w Watykanie 24 stycznia 1979 roku, podczas której Jan Paweł II poruszył problem nominacji biskupich na Litwie i Łotwie. Również drugie spotkanie z Gromyką w lutym 1985 roku nie przyniosło jednak zasadniczego przełomu w relacjach pomiędzy Watykanem a Kremlem<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/]</ref>.<br />
<br />
Do wyraźnego ocieplenia wzajemnych relacji doszło po dojściu do władzy w KPZR reformatorsko nastawionego [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] w 1985 roku. Okres "pierestrojki" zbiegł się w czasie z uroczystościami millennium chrztu Rusi w 1988 roku, podczas których nastąpiło wyraźne otwarcie Moskwy w stosunku do życia religijnego. W czerwcu 1988 roku, pierwszy raz od czasów rewolucji październikowej, ZSRR odwiedziła liczna delegacja hierarchów katolickich, na czele z kard. [[Agostino Casaroli|Agostino Casarolim]], ówczesnym watykańskim Sekretarzem Stanu. Wśród członków delegacji, przyjętej na Kremlu przez Michaiła Gorbaczowa i patriarchę Moskwy i Wszzechrusi Pimena znalazł się również prymas Polski, kard. [[Józef Glemp]]<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/ tamże]</ref>.<br />
<br />
1 grudnia 1989 roku doszło do pierwszej w historii wizyty przywódcy ZSRR w Watykanie. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas zaproszenie władz radzieckich do odwiedzenia ZSRR przez Jana Pawła II. Według oficjalnych relacji, podczas rozmowy Gorbaczow miał podkreślać wspólne, słowiańskie korzenie kulturowe obydwu liderów i zachęcać papieża do wspierania procesu jednoczenia Europy<ref>John O`Sullivan, ''Oni zmienili świat. Prezydent, papież, premier'' [http://www.amfplus.com.pl/PPPFragmenty4.htm]</ref>.<br />
<br />
15 marca 1990 roku ZSRR i Watykan nawiązały stosdunki dyplomatyczne, chociaż nie w pełnej randze, lecz na poziomie przedstawicieli ''ad personam'' - nuncjusza apostolskiego i ambasadora nadzwyczajnego. W tym samym czasie, Rada Najwyżsża ZSRR zniosła istniejące jeszcze w kontsytucji ZSRR zapisy o wspieraniu przez państwo światopoglądu materialistycznego i przywróciła pełną wolność religijną na obszarze całego ZSRR<ref>W. Roszkowski, ''Półwiecze. Historia polityczna świata od 1945 roku'', PWN, Warszawa 1997, s. </ref><br />
<br />
Po raz drugi Gorbaczow odwiedził Watykan w listopadzie 1990 roku, pełniąc wówczas funkcję prezydenta ZSRR. W kilka dni po upadku tzw. puczu moskiewskiego (19-21 sierpnia 1991 roku), Watykan uznał suwerenność i niepodległość Federacji Rosyjskiej, co stało się na trzy miesiące przed formalnym rozwiązaniem ZSRR 31 grudnia 1991 roku<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/raport/x23996/stosunki-dyplomatyczne-rosji-i-watykanu/]</ref>.<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11526Rosja2014-12-12T12:12:31Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>Rosja - (właść. ''Federacja Rosyjska'', ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji, największe na świecie pod względem powierzchni. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>[http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/]</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Roysjkiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>[http://rpsc.ru/]</ref> <ref>[http://ancient-orthodoxy.narod.ru/]</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>[http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego][dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions]</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>[http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm]</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>[http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm]</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html]</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html]</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Ros<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
<<Przypisy>></div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11525Rosja2014-12-12T12:12:15Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>Rosja - (właść. ''Federacja Rosyjska''', ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji, największe na świecie pod względem powierzchni. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>[http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/]</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Roysjkiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>[http://rpsc.ru/]</ref> <ref>[http://ancient-orthodoxy.narod.ru/]</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>[http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego][dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions]</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>[http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm]</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>[http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm]</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html]</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html]</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Ros<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
<<Przypisy>></div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11524Rosja2014-12-12T12:11:50Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. ''Federacja Rosyjska''', ros. ''Российская Федерация'') - państwo leżące w Europie i Azji, największe na świecie pod względem powierzchni. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>[http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/]</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Roysjkiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>[http://rpsc.ru/]</ref> <ref>[http://ancient-orthodoxy.narod.ru/]</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>[http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego][dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions]</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>[http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm]</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>[http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm]</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html]</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html]</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Ros<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
<<Przypisy>></div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11523Rosja2014-12-12T12:11:19Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>Rosja - (właść. ''Federacja Rosyjska''', ros. '''Российская Федерация''') - państwo leżące w Europie i Azji, największe na świecie pod względem powierzchni. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>[http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/]</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Roysjkiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>[http://rpsc.ru/]</ref> <ref>[http://ancient-orthodoxy.narod.ru/]</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>[http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego][dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions]</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>[http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm]</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>[http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm]</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html]</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html]</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Ros<br />
<br />
<br />
==Przypisy==<br />
<<Przypisy>></div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Rosja&diff=11522Rosja2014-12-12T12:10:27Z<p>Lukaszekob: Utworzył nową stronę „'''Rosja''' - (właść. ''Federacja Rosyjska''', ros. '''Российская Федерация''') - państwo leżące w Europie i Azji, największe na świecie p...”</p>
<hr />
<div>'''Rosja''' - (właść. ''Federacja Rosyjska''', ros. '''Российская Федерация''') - państwo leżące w Europie i Azji, największe na świecie pod względem powierzchni. W obecnym kształcie polityczno-prawnym powstało w wyniku rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i formalnym rozwiązaniu tego organizmu państwowego z dniem 31 grudnia 1991 roku. Za czasów swojego pontyfikatu Jan Paweł II nidgy nie odwiedził terytorium Federacji Rosyjskiej, choć relacje z tym krajem, zarówno w planie stosunków [[ekumenizm|ekumenicznych]] z dominującym w Rosji [[prawosławie|prawosławiem]], jak i [[dyplomacja Jana Pawła II|dyplomacji]] Stolicy Apostolskiej pozostawały bardzo istotnym rysem posługi papieża-Polaka.<br />
<br />
==Struktura religijna==<br />
Skomplikowana i zróżnicowana struktura religijna Rosji wynika z wielowiekowego istnienia Imperium Rosyjskiego, wchłaniającego w orbitę swoich wpływów politycznych i kulturowych szereg narodów, jak i zasadniczo wrogiej chrześcijaństwu i wszelkim przejawom życia religijnego [[ideologia|ideologii]] [[komunizm|komunistycznej]], panującej na obszarze tego kraju od czasów rewolucji październikowej w 1917 roku do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.<br />
<br />
Według najnowszych badań demograficznych opublikowanych przez ośrodek ''Pew Research Center'' w 2013 roku, ponad 71 proc. mieszkańców Rosji uważa się za prawosławnych. Drugim co liczebności wyznaniem jest [[islam]] - ponad 10 proc. obywateli Rosji to muzułmanie, zamieszkujący głównie w azjatyckiej części kraju. 1, 8 proc. rosyjskiego społeczeństwa stanowią protestanci, a 0, 5 proc. wyznawcy Kościoła katolickiego, zarówno w obrządku łacińskim, jak i wschodnim. Około 1 proc. Rosjan wyznaje [[buddyzm]] oraz religie pierwotne. Jako [[ateizm|ateiści]] lub [[agnostycyzm|agnostycy]] deklaruje się ponad 16 proc. ludności<ref>[http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/]</ref>.<br />
<br />
===Prawosławie===<br />
Chrześcijaństwo wschodnie, głównie w obrządku bizantyjskim obecne jest na terenach dzisiejszej Rosji od czasu chrztu Rusi Kijowskiej w 988 roku, który przyjął książę Włodzimierz Rurykowicz. Rosyjska Cerkiew uzyskała status autokefalii od Patriarchatu w Konstantynopolu w 1448 roku.<br />
<br />
Około 95 proc. prawosławnych formalnie należy do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, autokefalicznego Kościoła obrządku wschodniego obejmującego swoją jurysdykcją wiernych i parafie na terytorium Federacji Rosyjskiej, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Ukrainy oraz rosyjskiej diaspory w wielu krajach świata. Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 2007 roku dokonała aktu kanonicznego zjednoczenia z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza Granicami Rosji, organizacji kościelnej, która w 1927 roku odstąpiła od jedności z oficjalnymi strukturami Cerkwi w ZSRR, zarzucając im uległość wobec systemu komunistycznego<ref>D. Pospielovsky, ''The Russian Church under the Soviet regime 1917-1982'', St. Vladimir's Seminary Press, New York 1984, t.I, ISBN 0-88141-033-0, ss.116-117</ref>. Na czele Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi stoi od 2009 metropolita Cyryl. Poza oficjalnymi strukrurami Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozostaje tzw. cerkiew staroobrzędowa (ros. ''Старообря́дчество'') wywodząca się z ruchu, który w XVII wieku w proteście przeciwko reformom liturgicznym i kanoniczno-prawnym wprowadzonym przez patriarchę Mokswy Nikona utworzył własną organizację cerkiewną. Obecnie w Rosji starowiercy skupieni są w dwóch organizacjach kościelnych: Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej z patriarchą Korneliuszem oraz Roysjkiej Cerkwi Staroprawosławnej z patriarchą Aleksandrem<ref>[http://rpsc.ru/]</ref> <ref>[http://ancient-orthodoxy.narod.ru/]</ref>.<br />
<br />
Współczesne rosyjskie prawosławie przeżywa obecnie czas widocznego odrodzenia religijnego po latach państwowego ateizmu w czasach ZSRR. Struktury Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej liczyły pod koniec 2014 roku 157 eparchii (diecezji), blisko 30 tys. parafii, ponad 800 monasterów męskich i żeńskich oraz 87 szkół wyższych, wliczając w to uniwersystety i seminaria duchowne<ref>[http://www.patriarchia.ru/ Dane z oficjalnej strony Patriarchatu Moskiewskiego][dostęp: 12.12.2014]</ref>. Jednocześnie problem stanowi stosunkowo niska liczba regularnie praktykujących, siegająca kilkunastu procent wiernych<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/notesanddefs.html?fieldkey=2122&alphaletter=R&term=Religions]</ref>, rozpowszechnione zjawisko deklarowania się przez wielu Rosjan jako "niewierzących prawosławnych" (niepraktykujących i nie związanych z życiem kościelnym, ale odczuwających kulturowy i tradycyjny związek z prawosławiem)<ref>[http://krotov.info/yakov/varia/engl/pol.htm]</ref> oraz bliskie relacje łączące Patriarchat Mokswy i Wszechrusi ze strukturami państwowymi.<br />
<br />
Oficjalnym językiem liturgicznym Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest staro-cierkiewno-słowiański. Rosyjskie prawosławie używa kalendarza juliańskiego.<br />
<br />
===Katolicyzm===<br />
Chrześcijaństwo w obrządku łacińskim było obecne na obszarze dzisiejszej Rosji już od X wieku, choć zawsze istniało ono w małych skupiskach. Na relacje prawosławno-katolickie w dużej mierze wpłynęła burzliwa historia sąsiedztwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Imperium Rosyjskiego, oznaczająca się również stałym starciem politycznym i religijnym obdywu odłamów chrześcijaństwa, jak również idea tzw. ''Trzeciego Rzymu'', popularna w rosyjskich kręgach od czasów upadku Konstantynopola w 1453 roku i postrzegająca rzymski katolicyzm jako herezję<ref>[http://niniwa22.cba.pl/swieta_rus_i_trzeci_rzym.htm]</ref>. Kolejne konflikty pomiędzy prawosławiem a katolicyzmem powstawały poz zawaciu Unii Brzeskiej w 1596 roku, gdzie część prawosławnej hierarchii na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów przyjęła unię z Rzymem.<br />
<br />
Pierwsze oficjalne struktury Kościoła katolickiego w Rosji powstały pod koniec XVIII wieku. Proces ich tworzenia wiązał się z polityką okcydentalistyczną, forsowaną od czasów rządów cara Piotra I, przejawiającą większe otwarcie na wszelkie przejawy cywilizacji zachodniej. Szacuje się, liczna katolików obrządku łacińskiego liczyła wtedy w tym kraju około 10 tys. osób, w tym głównie narodowości polskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Pierwszą łacińską diecezję na terytorium ówczasnego Cesarstwa Rosyjskiego - w Mohylewie na Białorusi, erygował papież Pius VI w 1783 roku<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html]</ref>. Jednocześnie, na terenach Imperium żyło wówczas prawie milion katolików-unitów, posługujących się obrządkiem wschodnim. W latach trzydziestych XIX wieku władze carskie rozpoczęły falę represji wobec unitów, doprowadzając stopniowo do likwidacji większości unickich eparchii (diecezji) na terytorium Rosji, w tym na ziemach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego.<br />
<br />
Na przełomie XIX i XX wieku pewna część rosyjskiej inteligencji znacznie zbliżyła się do katolicyzmu. Główną postacią tego uchu intelektualnego był wybitny filozof i teolog [[Włodzimierz Sołowjow]] (1853-1900) opowiadający się za pełnym pojednaniem prawosławnych i katolików przy zachowaniu różnic obrzędowych i w strukturze organizacji kościelnej. W encyklice [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''] Jan Paweł II określił myśl Sołowjowa oraz innych rosyjskich myślicieli z XIX wieku jako przykład ''owocnej relacji pomiędzy filozofią a Słowem Bożym''<ref>[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/375 ''Fides et ratio''], 74</ref>.<br />
<br />
O pełnym odrodzeniu struktur Kościoła katolickiego w Rosji można mówić dopiero od czasów upadku ZSRR. W 1991 roku Jan Paweł II utworzył dwie administratury apostolskie dla Rosji: dla części europejskiej z siedzibą w Moskwie i częsci azjatyckiej w Nowosybirsku. Pierwszym administratorem części europejskiej został abp [[Tadeusz Kodnrusiewicz]], a azjatyckiej bp [[Joseph Werth SJ]]. W 1999 roku Jan Paweł II powołał do życia Konferencję Episkopatu Rosji. Wchodzi ona w skład Rady Konferencji Episkopatów Europy. Na czele KER stoi od 2007 abp [[Paolo Pezzi]]. Szacuje się, że liczba wiernych obrządku łacińskiego w Rosji wynosi około 1, 3 mln osób<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/D/DD/rosja_administracja200l.html]</ref>. W Rosji istnieje też niewielki, liczący kilka parafii wikariat dla wiernych katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, ale nie posiada on własnej hierarchii. Posługują w nim zazwyczaj księża birytualiści.<br />
<br />
==Jan Paweł II a Rosja==<br />
Ros</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Pawe%C5%82_VI&diff=11196Paweł VI2014-11-05T16:43:09Z<p>Lukaszekob: /* Encyklika Humanae vitae */</p>
<hr />
<div>[[Paweł VI]] (imię świeckie: ''Giovanni Battista Montini'') (ur. w 1897 w Concesio, zm. w 1978 roku w Castel Gandolfo we Włoszech) - włoski duchowny katolicki, arcybiskup Mediolanu, 262 papież Kościoła katolickiego w latach 1963-1978. Podniósł Karola Wojtyłę do [[biskupstwo Karola Wojtyły|godności arcybiskupiej]] w [[1963]] roku i mianował kardynałem w [[1967]] roku. Błogosławiony Kościoła katolickiego, beatyfikowany w 2014 przez papieża [[Franciszek|Franciszka]].<br />
<br />
==Podstawowe informacje biograficzne==<br />
Pochodził z Lombardii. Jego starszym bratem był Ludovico Montini, prominentny polityk włoskiej chadecji oraz kandydat na prezydenta [[Włochy|Republiki]] w 1964 roku. Po zdaniu matury w 1916 roku wstąpił do seminarium duchownego w Brescii, gdzie cztery lata później został wyświęcony na kapłana. Studiował prawo kanoniczne i filozofię na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. W 1923 roku rozpoczął pracę w dyplomacji watykańskiej. Od maja do listopada tego roku pełnił funkcję sekretarza nuncjusza apostolskiego w Polsce.<br />
<br />
W 1954 roku został arcybiskupem Mediolanu. W archidiecezji znany był z dobrych kontaktów ze światem pracy i popularyzowania katolickiej nauki społecznej<ref>J. N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 453-456. ISBN 8306026330, oficjalna biografia na stronach Watykanu http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/biography/documents/hf_p-vi_bio_16071997_biography_en.html</ref>.<br />
<br />
W 1958 roku papież bł. [[Jan XXIII|Jan XXIII]] mianował go kardynałem. Uczestniczył w przygotowaniach do Soboru Watykańskiego II. 21 czerwca 1963 roku, w trzecim dniu konklawe zwołanego po śmierci bł. Jana XXIII, został wybrany papieżem. Dokończył rozpoczęte za poprzednika dzieło soborowe, zwołując trzy kolejne sesje Vaticanum II, ostatecznie zakończonego w 1965 roku.<br />
<br />
Za czasów pontyfikatu ogłosił 7 encyklik, wśród których za najważniejsze uznaje się ''Ecclesiam suam'' (1964), dotyczącą misji Kościoła w świecie współczesnym, ''Mysterium fidei'' (1965) o kulcie Eucharystii, ''Populorum progressio'' (1967) na temat rozwoju ludów, ''Sacerdotalis coelibatus'' (1967) o celibacie duchownych w obrządku łacińskim oraz ''Humanae vitae'' (1968) o zasadach życia [[małżeństwo|małżeńskiego]] i kwestii naturalnego planowana [[rodzina|rodziny]].<br />
<br />
Odbył kilka podróży apostolskich po świecie, a w 1965 roku odwiedził [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]], gdzie wystąpił na dorocznej sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych.<br />
<br />
W 1967 roku ustanowił Światowy Synod Biskupów - konsultacyjne i doradcze ciało złożone z biskupów z całego świata, podejmujące pogłębioną refleksję nad najważniejszymi problemami duszpasterskimi Kościoła. Synody odbywają się w Rzymie, każdorazowo pod przewodnictwem papieża. Za pontyfikatu Montiniego odbyło się pięć sesji synodalnych (1967, 1971, 1974, 1977), w tym jedna nazdwyczajna (1969).<br />
<br />
Paweł VI dokonał wielu znaczączących zmian w liturgii Kościoła łacińskiego i w przepisach dyscyplinarnych. W 1966 roku ogłosił konstytucję apostolską ''Paenitemini'' redukującą obowiązkowy post przed przyjęciem Komunii św. z trzech godzin do godziny, a także zmniejszającą ilość obowiązkowych dni postnych dla wiernych obrządku łacińskiego, znosząc m. in. obowiązek postu ścisłego w tzw. Suche Dni, przypadające raz na kwartał. W 1970 roku promulgował ''Nowy Mszał Rzymski'', kodyfikujący największe od czasów Soboru Trydenckiego zmiany w łacińskiej liturgii Mszy św. Wprowadził nowy, zreformowany brewiarz, który przyjął nazwę ''Liturgii Godzin - codziennej modlitwy Ludu Bożego''. Papież zalecił odmawiać ją nie tylko kapłanom, ale także wszystkim świeckim.<br />
<br />
Rozpoczął aktywny [[ekumenizm|dialog ekumeniczny]] z [[prawosławie|prawosławiem]]. Wraz z patriarchą Konstantynopola Atenagorasem wspólnie doprowadził do cofnięcia wzajemnej anatemy, rzuconej na siebie przez obydwa Kościoły podczas Wielkiej Schizmy w 1054 roku<ref>R. Fischer-Wollpert, ''Leksykon papieży''. Wydawnictwo ZNAK, Kraków 1996, s. 176-178. ISBN 837006437X</ref>.<br />
<br />
W czerwcu 1972 roku ogłosił bullę ''Episcoporum Poloniae coetus'' ustanawiającą [[Polska|polskie]] diecezje na ziemiach odzyskanych. Do momentu ogłoszenia dokumentu, polscy hierarchowie na tych terenach mogli się posługiwać jedynie tytułem tymczasowych administratorów apostolskich, a nie pełnoprawnych ordynariuszy diecezji.<br />
<br />
W 1993 roku Jan Paweł II wydał zgodę na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Pawła VI na szczeblu diecezjalnym. Trwał on do 1999 roku. W 2012 roku [[Benedykt XVI]] ogłosił dekret o heroiczności cnót papieża Montiniego. W maju 2014 watykańska Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych uznała autentyczność cudu dokonanego za wstawiennictwem Pawła VI. Dotyczył on niewytłumaczalnego przez medycynę wyzdrowienia dziecka w fazie rozwoju płodowego, które miało miejsce w Kalifornii przed 18 laty. Chłopiec znajdujący w fazie płodowej cierpiał na nieodwracalne uszkodzenie mózgu, a lekarze sugerowali matce dokonanie aborcji. W tym samym czasie kobieta zaczęła gorąco modlić się poprzez wstawiennictwo papieża, który w encyklice ''Humanae vitae'' zdecydowane podkreślił swój sprzeciw wobec przerywania ciąży. Dziecko przyszło na świat bez problemów, a ostateczny werdykt lekarzy stwierdzający na podstawie dokumentacji ustąpienie schorzenia wydano po ukończeniu przez chłopca 15 roku życia<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/watykan/x78262/uznano-autentycznosc-cudu-za-przyczyna-pawla-vi/ Relacja KAI, 10.05.2014]</ref>.<br />
<br />
Beatyfikacji Pawła VI dokonał w Watykanie papież [[Franciszek]] w niedzielę, 19 października 2014 roku. W uroczystościach uczestniczył także papież-emeryt [[Benedykt XVI]].<br />
<br />
==Encyklika ''Humanae vitae''==<br />
Największym echem w świecie, w tym również wśród niekatolików odbiła się ogłoszona w lipcu 1968 roku papieska encyklika ''Humane vitae'', poruszająca niełatwy problem [[etyka|etyki]] życia małżeńskiego, w tym etyki [[płciowość ludzka|seksualnej]] oraz naturalnych metod planowania rodziny. Ogłoszenie dokumentu poprzedzone zostało kilkuletnią działalnością specjalnej komisji, powołanej w 1963 roku przez papieża [[Jan XXIII|Jana XXIII]], która obok biskupów, teologów i lekarzy składała się również z osób świeckich, w tym małżeństw. Według słów Pawła VI:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Komisja ta miała na celu nie tylko gromadzenie opinii i postulatów na temat nowych zagadnień dotyczących życia małżeńskiego, a szczególnie etycznej regulacji poczęć, ale ponadto dotarczenie odpowiednich informacji, aby Nauczycielski Urząd Kościoła mógł udzielić właściwej odpowiedzi na oczekiwania, jakie w tej sprawie żywili zarówno wierni, jak i inni ludzie na całym świecie.</P><br />
|źródło =[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html ''Humanae vitae''], 5<br />
|width =<br />
|align=<br />
}}<br />
<br />
Ogłoszenie encykliki zbiegło się z ogromną falą [[rewolucja|rewolucji]] obyczajowej w świecie zachodnim w drugiej połowie lat 60. XX wieku. Znakiem szczególnym tej epoki było upowszechnienie i propagowanie pozamałżeńskiej aktywności seksualnej: wolnych związków, wczesnej inicjacji seksualnej, akceptacji dla zachowań [[homoseksualizm|homoseksaulnych]] oraz popularności farmakologicznych środków [[antykoncepcja|antykoncepcyjnych]], które w tym okresie powszechnie weszły na rynek farmaceutyczny.<br />
<br />
Sam papież Montini w 1966 roku rozszerzył skład powołanej przez swojego poprzednika komisji o dodatkowych 75 ekspertów, prowadzących badania pod kierunkiem kardynałów Kurii Rzymskiej, m. in. [[Julius Döpfner|Juliusa Döpfnera]] i [[Alfredo Ottaviani|Alfredo Ottavianiego]] - wiceprefekta Kongregacji Nauki Wiary. Na forum komisji ujawniła się znaczna różnica stanowisk pomiędzy grupą opowiadającą się za dopuszczeniem przez Kościół stosowania farmakologicznej antykoncepcji przez pary małżeńskie spodziewające się społecznych i ekonomicznych trudności w utrzymaniu licznego potomstwa, wspieraną przez kard. Döpfnera oraz grupą wokół kard. Ottavianiego, stojącą na stanowisku, iż zezwolenie na używanie środków antykoncepcyjnych będzie sprzeczne z wielowiekowym nauczaniem moralnym Magisterium Kościoła<ref>M. Wrzeszcz, ''Paweł VI'', IW PAX 1982, s. 211-212 ISBN 8321103294 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]</ref>.<br />
<br />
W tej złożonej sytuacji decydujący i autorytatywny głos musiał zabrać papież, czego wyrazem była ''Humanae vitae''. W punkcie wyjścia, encyklika stwierdza, że małżeństwo nie jest instytucją czysto ludzką, powstałą w wyniku określonych tendencji społecznych i historycznych, ale zostało ustanowione przez mądrość Stwórcy w celu urzeczywistnienia w ludziach Boskiego planu miłości<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html ''Humane vitae''], 8</ref>. Ponadto, dla wiernych Kościoła poprzez rzeczywistość sakramentalną staje się małżeństwo źródłem łaski uświęcającej<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże]</ref>. Papież podkreślił w encyklice zarówno nierozerwalnośc małżeństwa, jak i otwarcie duchowo-cielesnego związku kobiety i mężczyzny na dar przekazywania nowego życia. Wewnetrzny ład aktu współżycia małżeńskiego spoczywa według Pawła VI na dwóch fundamentach: podtrzymywania wzajemnej jedności i miłości małżonków i otwartości na zrodzenie potomstwa <ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 11-12</ref>. Wierność wobec Boźego planu względem małżeństwa domaga się więc odrzucenia wszelkich form sztucznego ograniczania płodności - zarówno przez antykoncepcję farmakologiczną, jak i przerywanie istniejącego już życia w fazie płodowej poprzez [[aborcja|aborcję]]<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 14</ref>.<br />
<br />
Papież odrzucił w encyklice argumentację zwolenników antykoncepcji, podnoszących aspekt "mniejszego [[zło|zła]]" stosowania sztucznej regulacji poczęć:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>(...) nigdy nie wolno, nawet dla najpoważniejszych przyczyn, czynić zła, aby wynikało z niego dobro.</P><br />
|źródło = [http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 14<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Jednocześnie, encyklika uznała za moralnie dopuszczalne korzystanie przez małżonków z naturalnych metod planowania rodziny, akcentując szczególnie możliwość abstynencji małżonków od współżycia w dni płodne. Paweł VI uznał również, że stosowanie w terapii medycznej różnorakich chorób środków leczniczych, które nawet w przewidywany sposób mogłyby doprowadzić do niepłodności jest moralnie usprawiedliwione, gdyż osłabienie płodności jest tylko efektem ubocznym procesu leczenia, a nie stanem bezpośrednio zamierzonym<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 15</ref>.<br />
<br />
Tezy papieskiej encykliki powtarzające tradycyjne nauczanie Kościoła na temat regulacji poczęć i nierozerwalności małżeństwa spotkały się z falą gorącej krytyki oraz kontestacji ze strony duchownych i świeckich, szczególnie w RFN, Holandii, Francji, Wlk. Brytanii, USA i Kanadzie. Potężna krytyka i jawne nieposłuszeństwo licznych episkopatów wobec nauczania zawartego w ''Humanae vitae'' sprawiły Pawłowi VI wiele duchowych cierpień. W 1969 roku papież powiedział wiernym podczas modlitwy ''Anioł Pański'': <br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Gorycz, jaką możemy i powinnismy odczuwać z powodu pewnych doświadczeń Kościoła w obecnej godzinie, nie umiesza naszej ufności wobec Kościoła. Doświadczenia powiększają może tę ufność, gdyż zobowiązują do tym większego oparcia się o mądrość Bożą, o Bożą opiekę. Pozwalamy, aby Pan wziąwszy nas za rękę upomniał nas: Czemu zwątpiłeś m małej wiary (Mt 14, 31), aby przypomniał nam, do jak nieprawdopodobnego stopnia możemy posuwać naszą ufność</P><br />
|źródło =''L`Osservatore Romano'', 19.09.1968, tłum pol. "Trwajcie mocni w wierze", t. II, WAM, Kraków 1974, s. 290-292<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
==Związki z Karolem Wojtyłą i Janem Pawłem II==<br />
Od samego początku pontyfikatu Paweł VI cieszył się dobrymi i bliskimi relacjami z Karolem Wojtyłą. Powołanie krakowskiego hierarchy do godności arcybiskupa-metropolity [[Kraków|Krakowa]] pod koniec [[1963]] roku była jedną z pierwszych nominacji biskupich nowego papieża. Nietypowy był już sam styl ogłoszenia tej nominacji: Paweł VI osobiście zadzwonił do krakowskiej Kurii Biskupiej pod koniec 1963 roku i poinformował, że w styczniu [[1964]] roku mianuje Wojtyłę metropolitą<ref>http://www.centrumjp2.pl/aktualnosci/polwiecze-arcybiskupstwa-karola-wojtyly/</ref>.<br />
<br />
===Wokół Maryi i Millennium===<br />
<br />
Na prośbę(wystosowaną w formie specjalnego memorandum) polskich biskupów m. in. kard. [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]] i Karola Wojtyły, pod koniec III sesji Soboru, 21 listopada 1964 roku, Paweł VI ogłosił Matkę Bożą Matką Kościoła<ref>P. Nitecki, ''Paweł VI a Polska'', ''Chrześcijanin w świecie'' nr 8-9, 1977, s. 81</ref>.<br />
<br />
Papież śledził z uwagą przygotowania Polaków do uroczystości Millennium Chrztu w 1966 roku. W styczniu tego roku wziął udział w rzymskich uroczystościach rozpoczynających polski rok milenijny. Wyrażał chęć przybycia na Jasną Górę, by przewodniczyć centralnym uroczystościom tysiąclecia Chrztu, jednak władze komunistyczne nie zezwoliły na jego przyjazd. Podczas celebracji w Częstochowie przy ołtarzu stał więc pusty tron papieski z portretem Pawła VI<ref>M. Wrzeszcz, ''Paweł VI'', s. 387. ISBN 8321103294 [[Plik:W_bibliotece.jpg]] </ref>.<br />
<br />
===Apologia ''Humanae vitae''===<br />
Według relacji [[George Weigel|George`a Weigla]], kard. Wojtyła mocno interesował się pracami komisji powołanych przez Jana XXIII i Pawła VI do opracowania encykliki dotyczącej problematyki życia małżeńskiego i naturalnego planowania rodziny. W 1966 roku komisja telogów [[Kraków|krakowskich]] i [[Lublin|lubelskich]] pod kierownictwem Wojtyły przygotowała dokument, który zamierzano przekazać Pawłowi VI w toku prac nad encykliką ''Humanae vitae''. Zdaniem amerykańskiego naukowca, zaaprobowany przez Wojtyłę dokument miał sugerować, aby papieskie nauczanie w kwestii planowania rodziny oprzeć na [[personalizm|personalistycznej]] wizji relacji małżeńskich opartych na tezach pracy [[Miłość i odpowiedzialność]]<ref>[http://gosc.pl/doc/2002975 ''Humanae vitae - co by było gdyby'']</ref>.<br />
<br />
W 1978 roku, jeszcze przed wyborem na Stolice Piotrową, kard. Wojtyła opublikował w rzymskim piśmie teologicznym ''Lateranum'' obszerny artykuł afrimujący [[antropologia|antropologię]] encykliki ''Humanae vitae''. W artykule, przyszły papież określił encyklikę Pawła VI z 1968 roku jako jeden z ''kluczowych dokumentów pontyfikatu'' i ocenił, iż wizja małżeństwa sformułowana przez Pawła VI zasadza się na ukazaniu małżeństwa jako głębokiej komunii osób, które obdarzając się wzajemnie darami miłości i płodności tworzą nierozerwalną wspólnotę [[osoba|osób]]<ref>[http://torun.vassula.pl/stara/strona.php?id=138 ''Antropologia encykliki „Humanae vitae”''], ''Lateranum'', r.44, n l s 125–145. Roma. 1978</ref>.<br />
<br />
===Aktywne kontakty w ramach Synodu Biskupów===<br />
Karol Wojtyła uczestniczył we wszystkich pięciu posiedzeniach wprowadzonego przez Pawła VI Synodu Biskupów, przeprowadzonych w latach 1967, 1969, 1971, 1974 i 1977. Dotyczyły one odpowiednio takich zagadnień jak reforma liturgii i prawa kanonicznego, kapłaństwa i sprawiedliwości społecznej, ewangelizacji oraz katechizacji dzieci i młodzieży<ref>http://www.vatican.va/roman_curia/synod/index.htm</ref>. Podczas wszystkich spotkań synodalnych przyszły papież-Polak miał okazję do długich rozmów i wymiany opinii z Pawłem VI. <br />
<br />
====IV Synod w 1974 roku====<br />
Podczas obrad Synodu dotyczących zagadnienia ewangelizacji we współczesnym świecie, Karol Wojtyła wygłosił przemówienie wprowadzające, w którym poruszył kwestię teologicznych aspektów ewangelizacji. Metropolita krakowski podkreślił w nim, że ewangelizacja powinna cechować się równowagą pomiędzy powszechnym i uniwersalnym rysem Kościoła, a zróżnicowanymi potrzebami regionalnymi<ref>M. Wrzeszcz, ''Paweł VI'', s. 294 ISBN 8321103294. [[Plik:W_bibliotece.jpg]]</ref>.<br />
<br />
===Rekolekcje dla Kurii Rzymskiej w 1976 roku===<br />
Wyrazem szczególnie bliskich relacji łączących Pawła VI i przyszłego papieża-Polaka było zaproszenie kard. Wojtyły do wygłoszenia tradycyjnych rekolekcji wielkopostnych dla członków Kurii Rzymskiej. Odbyły się one od 5 do 12 marca 1976 roku w Watykanie<ref>Treść rekolekcji była wielokrotnie publikowana w formie książkowej, zob. bp Karol Wojtyła, ''Znak sprzeciwu. Rekolekcje w Watykanie w dniach [[5 marca|5]]-[[12 marca]] [[1976]]'', Wydawnictwo ZNAK, Kraków 1995. ISBN 8370064426. [[Plik:W_bibliotece.jpg]]</ref>.<br />
<br />
===Rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego===<br />
18 marca 1993 roku Jan Paweł II zatwierdził ''nihil obstat'' w sprawie rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego Pawła VI. O rozpoczęciu procesu Stolica Apostolska poinformowała publicznie 11 maja tego samego roku. Faza diecezjalna procesu zakończyła się w 1999 roku.<br />
<br />
<br />
==Karol Wojtyła i Jan Paweł II o Pawle VI==<br />
{{Cytat box<br />
|cytat = (...) promieniuje z niego dużo miłości, a równocześnie cierpienia (...) W ciągu tych dwóch lat bardzo się zmienił, zrobił się jakiś taki bardzo ciepły (...) jest zmęczony (...). Styl, który zapoczątkował, dość dużo go kosztuje (...) To człowiek wielkiej głębi. Mówi się czasem o nim, jako o Papieżu pokory. Niewątpliwie tak jest (...) Czuje świat współczesny z jego trudnościami i jakoś niesie ten świat.(...) <br />
|źródło =opowieść abp. Wojtyły o papieskiej audiencji z 30 XI 1964 zapisana podczas spotkania z księżmi dekanatu krakowskiego, Kraków, 13 stycznia 1965 roku <br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Po śmierci Pawła VI w sierpniu [[1978]] roku w katedrze na Wawelu odprawiono Mszę św. żałobną za duszę papieża, której przewodniczył kard. Karol Wojtyła. Wygłosił on okolicznościową homilię, w której tak wspominał Ojca Świętego:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Zawsze głos jego odzywał się wtedy, gdy trzeba, by usłyszeli go rozłączeni bracia, chrześcijanie, by usłyszeli go wszyscy czciciele Boga, wyznawcy różnych religii, wszyscy ludzie dobrej woli, wierzący i niewierzący, po jednej i drugiej stronie żelaznej kurtyny, ludzie różnych kontynentów, ludzkość.</P><P><br />
Ogromnie trudne jest zadanie apostoła, jeżeli, jak za Psalmistą przypomina liturgia, głos jego ma docierać do krańca ziemi. A kiedy już zamarł ten głos następcy św. Piotra, wciąż dobiegają nas jego echa, różni ludzie dają poznać, że jednak coś dosłyszeli, coś podchwycili, zrozumieli - przynajmniej coś... Może kiedyś historia, rozpatrując jego 15-letni pontyfikat, będzie poddawać wnikliwym analizom ten przedziwny paradoks jedności, która kształtowała się dzięki posłudze Pawła VI poprzez różne zarysowujące się rozbicia, pęknięcia, załamania... Kościół jego pontyfikatu nie był Kościołem łatwym. Kiedy wspominamy Łódź Piotrową i myślimy o tych faktach, które nią miotały, najczęściej kojarzymy to z trudnościami zewnętrznymi, z nawałnicami przychodzącymi z zewnątrz - a przecież bywają także nawałnice od wewnątrz... Ten, który prowadzi łódź, musi sam zachować pokój i musi wprowadzić pokój. Musi być pełen miłości i pełen pokoju, bardzo cierpliwy, bardzo łagodzić... Musi być w sercu Kościoła, ale też w sercu samego Chrystusa. Na pewno z tej głębi pochodziło to, że Paweł VI był papieżem pokoju, ze tak często o pokoju pisał, do pokoju nawoływał, tyle dla pokoju czynił... Stawał przed możnymi tego świata, przed potęgami tego świata, przemawiał do nich językiem dla nich zrozumiałym, ale korzeń tych słów i działań tkwił w sercu Chrystusa, Księcia Pokoju, w Jego słowach, które także należą do liturgii eucharystycznej. Kiedy modlimy się o pokój, pamiętamy o słowach Chrystusa: "Pokój, którego świat dać nie może, ja wam daję". Żeby dawać pokój światu, tak, jak to czynił papież Paweł VI, trzeba bardzo głęboko mieszkać w sercu Księcia Pokoju.</P><br />
|źródło =''Pasterz Kościoła Powszechnego'', zapis homilii, 20 sierpnia 1978 roku<ref>''Pasterz Kościoła Powszechnego'', ''Tygodnik Powszechny'', 20 sierpnia 1978 roku</ref>.<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Podczas pontyfikatu Jan Paweł II wielokrotnie powoływał się na dorobek swojego poprzednika, a samo imię, które przybrał po wyborze wskazało jednoznacznie na zamiar kontynuowania dorobku papieża Montiniego.<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =Myśl moja zwraca się ku mojemu poprzednikowi, wielkiemu papieżowi, który stale i uważnie wysłuchiwał różnorodnych głosów ludzi współczesnych: głosów wiary, nadziei, miłości, poświęcenia, solidarności, ale także głosów bólu, strachu, niepewności, zwątpienia, zaprzeczenia, nienawiści. On, pogrążony w wiecznym rozważaniu Prawdy, potrafił przez tyle lat nakłonić do wysłuchiwania swojego głosu: pełnego pasji, oświecającego, orientującego, a równocześnie napominającego, umiał wskazać Kościołowi i światu drogę, niejednokrotnie twardą i trudną pośród dzisiejszych zmian kulturalnych, politycznych i społecznych. Jego pontyfikat był prawdziwym darem Boga, a my dzisiaj, pełni szacunku, schylamy się, wspominając go, czuwając i rozmyślając, aby nie utracić nic z jego wspaniałego nauczania i z jego wielkiego przykładu.<br />
|źródło =Przemówienie podczas otwarcia wystawy autografów ofiarowanych Pawłowi VI, 9 maja 1979 roku<ref>''L`Osservatore Romano'', 9 V 1979 roku</ref>.<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =Im więcej upływa czasu, tym bardziej rozumie się wielkość Pawła VI (...). Studiujcie Pawła VI z miłością. Nie zawsze w ciągu swego życia był ten papież rozumiany. Poznał on krzyż i niewdzięczność (...). Miłość jest więc aktem naprawy koniecznym dla jego pamięci, a także pomocą w lepszym przeniknięciu jego ducha i we właściwym zrozumieniu go. Studiujcie go z rygorem naukowym. Prawda odda zawsze sprawiedliwość temu wielkiemu papieżowi, który prawdą i mądrością przez 15 lat przepełniał świat. Studiujcie go także w przekonaniu, że jego spuścizna duchowa w dalszym ciągu wzbogaca Kościół i może przepełnić świadomość dzisiejszego człowieka, tak bardzo potrzebującego słów życia wiecznego.<br />
|źródło =Homilia podczas otwarcia Instytutu Pawła VI w Brescii, 27 stycznia 1980 roku<ref> ''L`Osservatore Romano'', 27 stycznia 1980 roku</ref>.<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Wspomnienie postaci i dorobku Pawła VI znalazło się również w pierwszej encyklice Jana Pawła II [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/385''Redemptor hominis'']:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =Należy się wdzięczność Pawłowi VI za to, że szanując każdą cząstkę prawdy zawartej w jakiejkolwiek ludzkiej opinii, zachował równocześnie tę opatrznościową równowagę sternika Łodzi. Kościół, który — poprzez Jana Pawła I — po Nim niejako został mi powierzony, jest Kościołem zapewne nie wolnym od wewnętrznych trudności i napięć, ale równocześnie bardziej wewnętrznie zabezpieczonym wobec przerostów autokrytycyzmu — można powiedzieć — „bardziej krytycznym wobec różnych nieopatrznych krytyk”, bardziej też odpornym wobec różnych „nowinek”, bardziej dojrzałym w duchu „rozeznania”, bardziej uzdolnionym do tego, aby z odwiecznego Skarbu wydobywać „rzeczy nowe i stare” (Mt 13, 52), bardziej skupionym na swej własnej Tajemnicy — i przez to wszystko bardziej gotowym służyć posłannictwu zbawienia wszystkich. Bóg bowiem „pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy” (1 Tm 2, 4).<br />
|źródło =[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/385 ''Redemptor hominis''], 4<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
==Bibliografia==<br />
*Maciej Wrzeszcz, ''Paweł VI'', Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1979, 1982. ISBN 8321103294. [[Plik:W_bibliotece.jpg]]<br />
<br />
==Linki zewnętrzne==<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=PhIh7xYEy_0 Wybór Pawła VI na papieża w 1963 roku. Reportaż włoskiej telewizji RAI][dostęp:11.02.2014]<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=kA8nvHlTOR0 Koronacja Pawła VI przez kard. Alfredo Ottavianiego 30.06.1963][dostęp:11.02.2014]<br />
*[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html Tekst encykliki Pawła VI ''Humae vitae'' w języku polskim][dostęp:31.10.2014]<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=uIztLx4ZG8A Film dokumentalny o ostatnich latach pontyfikatu Pawła VI][dostęp:11.02.2014] w jęz. włoskim i angielskim<br />
*[http://tv-trwam.pl/film/beatyfikacja-papieza-pawla-vi Transmisja z Mszy beatyfikacyjnej Pawła VI w Watykanie, 19.10.2014][dostęp:31.10.2014]<br />
<br />
==Zobacz także==<br />
*[[Jan XXIII]]<br />
*[[Jan Paweł I]]<br />
*[[Pius XII]]<br />
*[[antykoncepcja]]<br />
*[[aborcja]]<br />
*[[małżeństwo]]<br />
*[[rodzina]]<br />
<br />
[[Kategoria:Papieże]]</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Pawe%C5%82_VI&diff=11195Paweł VI2014-11-05T16:42:30Z<p>Lukaszekob: /* Encyklika Humanae vitae */</p>
<hr />
<div>[[Paweł VI]] (imię świeckie: ''Giovanni Battista Montini'') (ur. w 1897 w Concesio, zm. w 1978 roku w Castel Gandolfo we Włoszech) - włoski duchowny katolicki, arcybiskup Mediolanu, 262 papież Kościoła katolickiego w latach 1963-1978. Podniósł Karola Wojtyłę do [[biskupstwo Karola Wojtyły|godności arcybiskupiej]] w [[1963]] roku i mianował kardynałem w [[1967]] roku. Błogosławiony Kościoła katolickiego, beatyfikowany w 2014 przez papieża [[Franciszek|Franciszka]].<br />
<br />
==Podstawowe informacje biograficzne==<br />
Pochodził z Lombardii. Jego starszym bratem był Ludovico Montini, prominentny polityk włoskiej chadecji oraz kandydat na prezydenta [[Włochy|Republiki]] w 1964 roku. Po zdaniu matury w 1916 roku wstąpił do seminarium duchownego w Brescii, gdzie cztery lata później został wyświęcony na kapłana. Studiował prawo kanoniczne i filozofię na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. W 1923 roku rozpoczął pracę w dyplomacji watykańskiej. Od maja do listopada tego roku pełnił funkcję sekretarza nuncjusza apostolskiego w Polsce.<br />
<br />
W 1954 roku został arcybiskupem Mediolanu. W archidiecezji znany był z dobrych kontaktów ze światem pracy i popularyzowania katolickiej nauki społecznej<ref>J. N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 453-456. ISBN 8306026330, oficjalna biografia na stronach Watykanu http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/biography/documents/hf_p-vi_bio_16071997_biography_en.html</ref>.<br />
<br />
W 1958 roku papież bł. [[Jan XXIII|Jan XXIII]] mianował go kardynałem. Uczestniczył w przygotowaniach do Soboru Watykańskiego II. 21 czerwca 1963 roku, w trzecim dniu konklawe zwołanego po śmierci bł. Jana XXIII, został wybrany papieżem. Dokończył rozpoczęte za poprzednika dzieło soborowe, zwołując trzy kolejne sesje Vaticanum II, ostatecznie zakończonego w 1965 roku.<br />
<br />
Za czasów pontyfikatu ogłosił 7 encyklik, wśród których za najważniejsze uznaje się ''Ecclesiam suam'' (1964), dotyczącą misji Kościoła w świecie współczesnym, ''Mysterium fidei'' (1965) o kulcie Eucharystii, ''Populorum progressio'' (1967) na temat rozwoju ludów, ''Sacerdotalis coelibatus'' (1967) o celibacie duchownych w obrządku łacińskim oraz ''Humanae vitae'' (1968) o zasadach życia [[małżeństwo|małżeńskiego]] i kwestii naturalnego planowana [[rodzina|rodziny]].<br />
<br />
Odbył kilka podróży apostolskich po świecie, a w 1965 roku odwiedził [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]], gdzie wystąpił na dorocznej sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych.<br />
<br />
W 1967 roku ustanowił Światowy Synod Biskupów - konsultacyjne i doradcze ciało złożone z biskupów z całego świata, podejmujące pogłębioną refleksję nad najważniejszymi problemami duszpasterskimi Kościoła. Synody odbywają się w Rzymie, każdorazowo pod przewodnictwem papieża. Za pontyfikatu Montiniego odbyło się pięć sesji synodalnych (1967, 1971, 1974, 1977), w tym jedna nazdwyczajna (1969).<br />
<br />
Paweł VI dokonał wielu znaczączących zmian w liturgii Kościoła łacińskiego i w przepisach dyscyplinarnych. W 1966 roku ogłosił konstytucję apostolską ''Paenitemini'' redukującą obowiązkowy post przed przyjęciem Komunii św. z trzech godzin do godziny, a także zmniejszającą ilość obowiązkowych dni postnych dla wiernych obrządku łacińskiego, znosząc m. in. obowiązek postu ścisłego w tzw. Suche Dni, przypadające raz na kwartał. W 1970 roku promulgował ''Nowy Mszał Rzymski'', kodyfikujący największe od czasów Soboru Trydenckiego zmiany w łacińskiej liturgii Mszy św. Wprowadził nowy, zreformowany brewiarz, który przyjął nazwę ''Liturgii Godzin - codziennej modlitwy Ludu Bożego''. Papież zalecił odmawiać ją nie tylko kapłanom, ale także wszystkim świeckim.<br />
<br />
Rozpoczął aktywny [[ekumenizm|dialog ekumeniczny]] z [[prawosławie|prawosławiem]]. Wraz z patriarchą Konstantynopola Atenagorasem wspólnie doprowadził do cofnięcia wzajemnej anatemy, rzuconej na siebie przez obydwa Kościoły podczas Wielkiej Schizmy w 1054 roku<ref>R. Fischer-Wollpert, ''Leksykon papieży''. Wydawnictwo ZNAK, Kraków 1996, s. 176-178. ISBN 837006437X</ref>.<br />
<br />
W czerwcu 1972 roku ogłosił bullę ''Episcoporum Poloniae coetus'' ustanawiającą [[Polska|polskie]] diecezje na ziemiach odzyskanych. Do momentu ogłoszenia dokumentu, polscy hierarchowie na tych terenach mogli się posługiwać jedynie tytułem tymczasowych administratorów apostolskich, a nie pełnoprawnych ordynariuszy diecezji.<br />
<br />
W 1993 roku Jan Paweł II wydał zgodę na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Pawła VI na szczeblu diecezjalnym. Trwał on do 1999 roku. W 2012 roku [[Benedykt XVI]] ogłosił dekret o heroiczności cnót papieża Montiniego. W maju 2014 watykańska Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych uznała autentyczność cudu dokonanego za wstawiennictwem Pawła VI. Dotyczył on niewytłumaczalnego przez medycynę wyzdrowienia dziecka w fazie rozwoju płodowego, które miało miejsce w Kalifornii przed 18 laty. Chłopiec znajdujący w fazie płodowej cierpiał na nieodwracalne uszkodzenie mózgu, a lekarze sugerowali matce dokonanie aborcji. W tym samym czasie kobieta zaczęła gorąco modlić się poprzez wstawiennictwo papieża, który w encyklice ''Humanae vitae'' zdecydowane podkreślił swój sprzeciw wobec przerywania ciąży. Dziecko przyszło na świat bez problemów, a ostateczny werdykt lekarzy stwierdzający na podstawie dokumentacji ustąpienie schorzenia wydano po ukończeniu przez chłopca 15 roku życia<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/watykan/x78262/uznano-autentycznosc-cudu-za-przyczyna-pawla-vi/ Relacja KAI, 10.05.2014]</ref>.<br />
<br />
Beatyfikacji Pawła VI dokonał w Watykanie papież [[Franciszek]] w niedzielę, 19 października 2014 roku. W uroczystościach uczestniczył także papież-emeryt [[Benedykt XVI]].<br />
<br />
==Encyklika ''Humanae vitae''==<br />
Największym echem w świecie, w tym również wśród niekatolików odbiła się ogłoszona w lipcu 1968 roku papieska encyklika ''Humane vitae'', poruszająca niełatwy problem [[etyka|etyki]] życia małżeńskiego, w tym etyki [[płciowość ludzka|seksualnej]] oraz naturalnych metod planowania rodziny. Ogłoszenie dokumentu poprzedzone zostało kilkuletnią działalnością specjalnej komisji, powołanej w 1963 roku przez papieża [[Jan XXIII|Jana XXIII]], która obok biskupów, teologów i lekarzy składała się również z osób świeckich, w tym małżeństw. Według słów Pawła VI:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Komisja ta miała na celu nie tylko gromadzenie opinii i postulatów na temat nowych zagadnień dotyczących życia małżeńskiego, a szczególnie etycznej regulacji poczęć, ale ponadto dotarczenie odpowiednich informacji, aby Nauczycielski Urząd Kościoła mógł udzielić właściwej odpowiedzi na oczekiwania, jakie w tej sprawie żywili zarówno wierni, jak i inni ludzie na całym świecie.</P><br />
|źródło =[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html ''Humanae vitae''], 5<br />
|width =<br />
|align=<br />
}}<br />
<br />
Ogłoszenie encykliki zbiegło się z ogromną falą [[rewolucja|rewolucji]] obyczajowej w świecie zachodnim w drugiej połowie lat 60. XX wieku. Znakiem szczególnym tej epoki było upowszechnienie i propagowanie pozamałżeńskiej aktywności seksualnej: wolnych związków, wczesnej inicjacji seksualnej, akceptacji dla zachowań [[homoseksualizm|homoseksaulnych]] oraz popularności farmakologicznych środków [[antykoncepcja|antykoncepcyjnych]], które w tym okresie powszechnie weszły na rynek farmaceutyczny.<br />
<br />
Sam papież Montini w 1966 roku rozszerzył skład powołanej przez swojego poprzednika komisji o dodatkowych 75 ekspertów, prowadzących badania pod kierunkiem kardynałów Kurii Rzymskiej, m. in. [[Julius Döpfner|Juliusa Döpfnera]] i [[Alfredo Ottaviani|Alfredo Ottavianiego]] - wiceprefekta Kongregacji Nauki Wiary. Na forum komisji ujawniła się znaczna różnica stanowisk pomiędzy grupą opowiadającą się za dopuszczeniem przez Kościół stosowania farmakologicznej antykoncepcji przez pary małżeńskie spodziewające się społecznych i ekonomicznych trudności w utrzymaniu licznego potomstwa, wspieraną przez kard. Döpfnera oraz grupą wokół kard. Ottavianiego, stojącą na stanowisku, iż zezwolenie na używanie środków antykoncepcyjnych będzie sprzeczne z wielowiekowym nauczaniem moralnym Magisterium Kościoła<ref>M. Wrzeszcz, ''Paweł VI'', IW PAX 1982, s. 211-212 ISBN 8321103294 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]</ref>.<br />
<br />
W tej złożonej sytuacji decydujący i autorytatywny głos musiał zabrać papież, czego wyrazem była ''Humanae vitae''. W punkcie wyjścia, encyklika stwierdza, że małżeństwo nie jest instytucją czysto ludzką, powstałą w wyniku określonych tendencji społecznych i historycznych, ale zostało ustanowione przez mądrość Stwórcy w celu urzeczywistnienia w ludziach Boskiego planu miłości<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html ''Humane vitae''], 8</ref>. Ponadto, dla wiernych Kościoła poprzez rzeczywistość sakramentalną staje się małżeństwo źródłem łaski uświęcającej<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże]</ref>. Papież podkreślił w encyklice zarówno nierozerwalnośc małżeństwa, jak i otwarcie duchowo-cielesnego związku kobiety i mężczyzny na dar przekazywania nowego życia. Wewnetrzny ład aktu współżycia małżeńskiego spoczywa według Pawła VI na dwóch fundamentach: podtrzymywania wzajemnej jedności i miłości małżonków i otwartości na zrodzenie potomstwa <ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 11-12</ref>. Wierność wobec Boźego planu względem małżeństwa domaga się więc odrzucenia wszelkich form sztucznego ograniczania płodności - zarówno przez antykoncepcję farmakologiczną, jak i przerywanie istniejącego już życia w fazie płodowej poprzez [[aborcja|aborcję]]<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 14</ref>.<br />
<br />
Papież odrzucił w encyklice argumentację zwolenników antykoncepcji, podnoszących aspekt "mniejszego [[zło|zła]]" stosowania sztucznej regulacji poczęć:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>(...) nigdy nie wolno, nawet dla najpoważniejszych przyczyn, czynić zła, aby wynikało z niego dobro</P><br />
|źródło = [http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 14<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Jednocześnie, encyklika uznała za moralnie dopuszczalne korzystanie przez małżonków z naturalnych metod planowania rodziny, akcentując szczególnie możliwość abstynencji małżonków od współżycia w dni płodne. Paweł VI uznał również, że stosowanie w terapii medycznej różnorakich chorób środków leczniczych, które nawet w przewidywany sposób mogłyby doprowadzić do niepłodności jest moralnie usprawiedliwione, gdyż osłabienie płodności jest tylko efektem ubocznym procesu leczenia, a nie stanem bezpośrednio zamierzonym<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 15</ref>.<br />
<br />
Tezy papieskiej encykliki powtarzające tradycyjne nauczanie Kościoła na temat regulacji poczęć i nierozerwalności małżeństwa spotkały się z falą gorącej krytyki oraz kontestacji ze strony duchownych i świeckich, szczególnie w RFN, Holandii, Francji, Wlk. Brytanii, USA i Kanadzie. Potężna krytyka i jawne nieposłuszeństwo licznych episkopatów wobec nauczania zawartego w ''Humanae vitae'' sprawiły Pawłowi VI wiele duchowych cierpień. W 1969 roku papież powiedział wiernym podczas modlitwy ''Anioł Pański'': <br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Gorycz, jaką możemy i powinnismy odczuwać z powodu pewnych doświadczeń Kościoła w obecnej godzinie, nie umiesza naszej ufności wobec Kościoła. Doświadczenia powiększają może tę ufność, gdyż zobowiązują do tym większego oparcia się o mądrość Bożą, o Bożą opiekę. Pozwalamy, aby Pan wziąwszy nas za rękę upomniał nas: Czemu zwątpiłeś m małej wiary (Mt 14, 31), aby przypomniał nam, do jak nieprawdopodobnego stopnia możemy posuwać naszą ufność</P><br />
|źródło =''L`Osservatore Romano'', 19.09.1968, tłum pol. "Trwajcie mocni w wierze", t. II, WAM, Kraków 1974, s. 290-292<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
==Związki z Karolem Wojtyłą i Janem Pawłem II==<br />
Od samego początku pontyfikatu Paweł VI cieszył się dobrymi i bliskimi relacjami z Karolem Wojtyłą. Powołanie krakowskiego hierarchy do godności arcybiskupa-metropolity [[Kraków|Krakowa]] pod koniec [[1963]] roku była jedną z pierwszych nominacji biskupich nowego papieża. Nietypowy był już sam styl ogłoszenia tej nominacji: Paweł VI osobiście zadzwonił do krakowskiej Kurii Biskupiej pod koniec 1963 roku i poinformował, że w styczniu [[1964]] roku mianuje Wojtyłę metropolitą<ref>http://www.centrumjp2.pl/aktualnosci/polwiecze-arcybiskupstwa-karola-wojtyly/</ref>.<br />
<br />
===Wokół Maryi i Millennium===<br />
<br />
Na prośbę(wystosowaną w formie specjalnego memorandum) polskich biskupów m. in. kard. [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]] i Karola Wojtyły, pod koniec III sesji Soboru, 21 listopada 1964 roku, Paweł VI ogłosił Matkę Bożą Matką Kościoła<ref>P. Nitecki, ''Paweł VI a Polska'', ''Chrześcijanin w świecie'' nr 8-9, 1977, s. 81</ref>.<br />
<br />
Papież śledził z uwagą przygotowania Polaków do uroczystości Millennium Chrztu w 1966 roku. W styczniu tego roku wziął udział w rzymskich uroczystościach rozpoczynających polski rok milenijny. Wyrażał chęć przybycia na Jasną Górę, by przewodniczyć centralnym uroczystościom tysiąclecia Chrztu, jednak władze komunistyczne nie zezwoliły na jego przyjazd. Podczas celebracji w Częstochowie przy ołtarzu stał więc pusty tron papieski z portretem Pawła VI<ref>M. Wrzeszcz, ''Paweł VI'', s. 387. ISBN 8321103294 [[Plik:W_bibliotece.jpg]] </ref>.<br />
<br />
===Apologia ''Humanae vitae''===<br />
Według relacji [[George Weigel|George`a Weigla]], kard. Wojtyła mocno interesował się pracami komisji powołanych przez Jana XXIII i Pawła VI do opracowania encykliki dotyczącej problematyki życia małżeńskiego i naturalnego planowania rodziny. W 1966 roku komisja telogów [[Kraków|krakowskich]] i [[Lublin|lubelskich]] pod kierownictwem Wojtyły przygotowała dokument, który zamierzano przekazać Pawłowi VI w toku prac nad encykliką ''Humanae vitae''. Zdaniem amerykańskiego naukowca, zaaprobowany przez Wojtyłę dokument miał sugerować, aby papieskie nauczanie w kwestii planowania rodziny oprzeć na [[personalizm|personalistycznej]] wizji relacji małżeńskich opartych na tezach pracy [[Miłość i odpowiedzialność]]<ref>[http://gosc.pl/doc/2002975 ''Humanae vitae - co by było gdyby'']</ref>.<br />
<br />
W 1978 roku, jeszcze przed wyborem na Stolice Piotrową, kard. Wojtyła opublikował w rzymskim piśmie teologicznym ''Lateranum'' obszerny artykuł afrimujący [[antropologia|antropologię]] encykliki ''Humanae vitae''. W artykule, przyszły papież określił encyklikę Pawła VI z 1968 roku jako jeden z ''kluczowych dokumentów pontyfikatu'' i ocenił, iż wizja małżeństwa sformułowana przez Pawła VI zasadza się na ukazaniu małżeństwa jako głębokiej komunii osób, które obdarzając się wzajemnie darami miłości i płodności tworzą nierozerwalną wspólnotę [[osoba|osób]]<ref>[http://torun.vassula.pl/stara/strona.php?id=138 ''Antropologia encykliki „Humanae vitae”''], ''Lateranum'', r.44, n l s 125–145. Roma. 1978</ref>.<br />
<br />
===Aktywne kontakty w ramach Synodu Biskupów===<br />
Karol Wojtyła uczestniczył we wszystkich pięciu posiedzeniach wprowadzonego przez Pawła VI Synodu Biskupów, przeprowadzonych w latach 1967, 1969, 1971, 1974 i 1977. Dotyczyły one odpowiednio takich zagadnień jak reforma liturgii i prawa kanonicznego, kapłaństwa i sprawiedliwości społecznej, ewangelizacji oraz katechizacji dzieci i młodzieży<ref>http://www.vatican.va/roman_curia/synod/index.htm</ref>. Podczas wszystkich spotkań synodalnych przyszły papież-Polak miał okazję do długich rozmów i wymiany opinii z Pawłem VI. <br />
<br />
====IV Synod w 1974 roku====<br />
Podczas obrad Synodu dotyczących zagadnienia ewangelizacji we współczesnym świecie, Karol Wojtyła wygłosił przemówienie wprowadzające, w którym poruszył kwestię teologicznych aspektów ewangelizacji. Metropolita krakowski podkreślił w nim, że ewangelizacja powinna cechować się równowagą pomiędzy powszechnym i uniwersalnym rysem Kościoła, a zróżnicowanymi potrzebami regionalnymi<ref>M. Wrzeszcz, ''Paweł VI'', s. 294 ISBN 8321103294. [[Plik:W_bibliotece.jpg]]</ref>.<br />
<br />
===Rekolekcje dla Kurii Rzymskiej w 1976 roku===<br />
Wyrazem szczególnie bliskich relacji łączących Pawła VI i przyszłego papieża-Polaka było zaproszenie kard. Wojtyły do wygłoszenia tradycyjnych rekolekcji wielkopostnych dla członków Kurii Rzymskiej. Odbyły się one od 5 do 12 marca 1976 roku w Watykanie<ref>Treść rekolekcji była wielokrotnie publikowana w formie książkowej, zob. bp Karol Wojtyła, ''Znak sprzeciwu. Rekolekcje w Watykanie w dniach [[5 marca|5]]-[[12 marca]] [[1976]]'', Wydawnictwo ZNAK, Kraków 1995. ISBN 8370064426. [[Plik:W_bibliotece.jpg]]</ref>.<br />
<br />
===Rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego===<br />
18 marca 1993 roku Jan Paweł II zatwierdził ''nihil obstat'' w sprawie rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego Pawła VI. O rozpoczęciu procesu Stolica Apostolska poinformowała publicznie 11 maja tego samego roku. Faza diecezjalna procesu zakończyła się w 1999 roku.<br />
<br />
<br />
==Karol Wojtyła i Jan Paweł II o Pawle VI==<br />
{{Cytat box<br />
|cytat = (...) promieniuje z niego dużo miłości, a równocześnie cierpienia (...) W ciągu tych dwóch lat bardzo się zmienił, zrobił się jakiś taki bardzo ciepły (...) jest zmęczony (...). Styl, który zapoczątkował, dość dużo go kosztuje (...) To człowiek wielkiej głębi. Mówi się czasem o nim, jako o Papieżu pokory. Niewątpliwie tak jest (...) Czuje świat współczesny z jego trudnościami i jakoś niesie ten świat.(...) <br />
|źródło =opowieść abp. Wojtyły o papieskiej audiencji z 30 XI 1964 zapisana podczas spotkania z księżmi dekanatu krakowskiego, Kraków, 13 stycznia 1965 roku <br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Po śmierci Pawła VI w sierpniu [[1978]] roku w katedrze na Wawelu odprawiono Mszę św. żałobną za duszę papieża, której przewodniczył kard. Karol Wojtyła. Wygłosił on okolicznościową homilię, w której tak wspominał Ojca Świętego:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Zawsze głos jego odzywał się wtedy, gdy trzeba, by usłyszeli go rozłączeni bracia, chrześcijanie, by usłyszeli go wszyscy czciciele Boga, wyznawcy różnych religii, wszyscy ludzie dobrej woli, wierzący i niewierzący, po jednej i drugiej stronie żelaznej kurtyny, ludzie różnych kontynentów, ludzkość.</P><P><br />
Ogromnie trudne jest zadanie apostoła, jeżeli, jak za Psalmistą przypomina liturgia, głos jego ma docierać do krańca ziemi. A kiedy już zamarł ten głos następcy św. Piotra, wciąż dobiegają nas jego echa, różni ludzie dają poznać, że jednak coś dosłyszeli, coś podchwycili, zrozumieli - przynajmniej coś... Może kiedyś historia, rozpatrując jego 15-letni pontyfikat, będzie poddawać wnikliwym analizom ten przedziwny paradoks jedności, która kształtowała się dzięki posłudze Pawła VI poprzez różne zarysowujące się rozbicia, pęknięcia, załamania... Kościół jego pontyfikatu nie był Kościołem łatwym. Kiedy wspominamy Łódź Piotrową i myślimy o tych faktach, które nią miotały, najczęściej kojarzymy to z trudnościami zewnętrznymi, z nawałnicami przychodzącymi z zewnątrz - a przecież bywają także nawałnice od wewnątrz... Ten, który prowadzi łódź, musi sam zachować pokój i musi wprowadzić pokój. Musi być pełen miłości i pełen pokoju, bardzo cierpliwy, bardzo łagodzić... Musi być w sercu Kościoła, ale też w sercu samego Chrystusa. Na pewno z tej głębi pochodziło to, że Paweł VI był papieżem pokoju, ze tak często o pokoju pisał, do pokoju nawoływał, tyle dla pokoju czynił... Stawał przed możnymi tego świata, przed potęgami tego świata, przemawiał do nich językiem dla nich zrozumiałym, ale korzeń tych słów i działań tkwił w sercu Chrystusa, Księcia Pokoju, w Jego słowach, które także należą do liturgii eucharystycznej. Kiedy modlimy się o pokój, pamiętamy o słowach Chrystusa: "Pokój, którego świat dać nie może, ja wam daję". Żeby dawać pokój światu, tak, jak to czynił papież Paweł VI, trzeba bardzo głęboko mieszkać w sercu Księcia Pokoju.</P><br />
|źródło =''Pasterz Kościoła Powszechnego'', zapis homilii, 20 sierpnia 1978 roku<ref>''Pasterz Kościoła Powszechnego'', ''Tygodnik Powszechny'', 20 sierpnia 1978 roku</ref>.<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Podczas pontyfikatu Jan Paweł II wielokrotnie powoływał się na dorobek swojego poprzednika, a samo imię, które przybrał po wyborze wskazało jednoznacznie na zamiar kontynuowania dorobku papieża Montiniego.<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =Myśl moja zwraca się ku mojemu poprzednikowi, wielkiemu papieżowi, który stale i uważnie wysłuchiwał różnorodnych głosów ludzi współczesnych: głosów wiary, nadziei, miłości, poświęcenia, solidarności, ale także głosów bólu, strachu, niepewności, zwątpienia, zaprzeczenia, nienawiści. On, pogrążony w wiecznym rozważaniu Prawdy, potrafił przez tyle lat nakłonić do wysłuchiwania swojego głosu: pełnego pasji, oświecającego, orientującego, a równocześnie napominającego, umiał wskazać Kościołowi i światu drogę, niejednokrotnie twardą i trudną pośród dzisiejszych zmian kulturalnych, politycznych i społecznych. Jego pontyfikat był prawdziwym darem Boga, a my dzisiaj, pełni szacunku, schylamy się, wspominając go, czuwając i rozmyślając, aby nie utracić nic z jego wspaniałego nauczania i z jego wielkiego przykładu.<br />
|źródło =Przemówienie podczas otwarcia wystawy autografów ofiarowanych Pawłowi VI, 9 maja 1979 roku<ref>''L`Osservatore Romano'', 9 V 1979 roku</ref>.<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =Im więcej upływa czasu, tym bardziej rozumie się wielkość Pawła VI (...). Studiujcie Pawła VI z miłością. Nie zawsze w ciągu swego życia był ten papież rozumiany. Poznał on krzyż i niewdzięczność (...). Miłość jest więc aktem naprawy koniecznym dla jego pamięci, a także pomocą w lepszym przeniknięciu jego ducha i we właściwym zrozumieniu go. Studiujcie go z rygorem naukowym. Prawda odda zawsze sprawiedliwość temu wielkiemu papieżowi, który prawdą i mądrością przez 15 lat przepełniał świat. Studiujcie go także w przekonaniu, że jego spuścizna duchowa w dalszym ciągu wzbogaca Kościół i może przepełnić świadomość dzisiejszego człowieka, tak bardzo potrzebującego słów życia wiecznego.<br />
|źródło =Homilia podczas otwarcia Instytutu Pawła VI w Brescii, 27 stycznia 1980 roku<ref> ''L`Osservatore Romano'', 27 stycznia 1980 roku</ref>.<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Wspomnienie postaci i dorobku Pawła VI znalazło się również w pierwszej encyklice Jana Pawła II [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/385''Redemptor hominis'']:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =Należy się wdzięczność Pawłowi VI za to, że szanując każdą cząstkę prawdy zawartej w jakiejkolwiek ludzkiej opinii, zachował równocześnie tę opatrznościową równowagę sternika Łodzi. Kościół, który — poprzez Jana Pawła I — po Nim niejako został mi powierzony, jest Kościołem zapewne nie wolnym od wewnętrznych trudności i napięć, ale równocześnie bardziej wewnętrznie zabezpieczonym wobec przerostów autokrytycyzmu — można powiedzieć — „bardziej krytycznym wobec różnych nieopatrznych krytyk”, bardziej też odpornym wobec różnych „nowinek”, bardziej dojrzałym w duchu „rozeznania”, bardziej uzdolnionym do tego, aby z odwiecznego Skarbu wydobywać „rzeczy nowe i stare” (Mt 13, 52), bardziej skupionym na swej własnej Tajemnicy — i przez to wszystko bardziej gotowym służyć posłannictwu zbawienia wszystkich. Bóg bowiem „pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy” (1 Tm 2, 4).<br />
|źródło =[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/385 ''Redemptor hominis''], 4<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
==Bibliografia==<br />
*Maciej Wrzeszcz, ''Paweł VI'', Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1979, 1982. ISBN 8321103294. [[Plik:W_bibliotece.jpg]]<br />
<br />
==Linki zewnętrzne==<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=PhIh7xYEy_0 Wybór Pawła VI na papieża w 1963 roku. Reportaż włoskiej telewizji RAI][dostęp:11.02.2014]<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=kA8nvHlTOR0 Koronacja Pawła VI przez kard. Alfredo Ottavianiego 30.06.1963][dostęp:11.02.2014]<br />
*[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html Tekst encykliki Pawła VI ''Humae vitae'' w języku polskim][dostęp:31.10.2014]<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=uIztLx4ZG8A Film dokumentalny o ostatnich latach pontyfikatu Pawła VI][dostęp:11.02.2014] w jęz. włoskim i angielskim<br />
*[http://tv-trwam.pl/film/beatyfikacja-papieza-pawla-vi Transmisja z Mszy beatyfikacyjnej Pawła VI w Watykanie, 19.10.2014][dostęp:31.10.2014]<br />
<br />
==Zobacz także==<br />
*[[Jan XXIII]]<br />
*[[Jan Paweł I]]<br />
*[[Pius XII]]<br />
*[[antykoncepcja]]<br />
*[[aborcja]]<br />
*[[małżeństwo]]<br />
*[[rodzina]]<br />
<br />
[[Kategoria:Papieże]]</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Pawe%C5%82_VI&diff=11194Paweł VI2014-11-05T16:41:50Z<p>Lukaszekob: /* Encyklika Humanae vitae */</p>
<hr />
<div>[[Paweł VI]] (imię świeckie: ''Giovanni Battista Montini'') (ur. w 1897 w Concesio, zm. w 1978 roku w Castel Gandolfo we Włoszech) - włoski duchowny katolicki, arcybiskup Mediolanu, 262 papież Kościoła katolickiego w latach 1963-1978. Podniósł Karola Wojtyłę do [[biskupstwo Karola Wojtyły|godności arcybiskupiej]] w [[1963]] roku i mianował kardynałem w [[1967]] roku. Błogosławiony Kościoła katolickiego, beatyfikowany w 2014 przez papieża [[Franciszek|Franciszka]].<br />
<br />
==Podstawowe informacje biograficzne==<br />
Pochodził z Lombardii. Jego starszym bratem był Ludovico Montini, prominentny polityk włoskiej chadecji oraz kandydat na prezydenta [[Włochy|Republiki]] w 1964 roku. Po zdaniu matury w 1916 roku wstąpił do seminarium duchownego w Brescii, gdzie cztery lata później został wyświęcony na kapłana. Studiował prawo kanoniczne i filozofię na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. W 1923 roku rozpoczął pracę w dyplomacji watykańskiej. Od maja do listopada tego roku pełnił funkcję sekretarza nuncjusza apostolskiego w Polsce.<br />
<br />
W 1954 roku został arcybiskupem Mediolanu. W archidiecezji znany był z dobrych kontaktów ze światem pracy i popularyzowania katolickiej nauki społecznej<ref>J. N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 453-456. ISBN 8306026330, oficjalna biografia na stronach Watykanu http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/biography/documents/hf_p-vi_bio_16071997_biography_en.html</ref>.<br />
<br />
W 1958 roku papież bł. [[Jan XXIII|Jan XXIII]] mianował go kardynałem. Uczestniczył w przygotowaniach do Soboru Watykańskiego II. 21 czerwca 1963 roku, w trzecim dniu konklawe zwołanego po śmierci bł. Jana XXIII, został wybrany papieżem. Dokończył rozpoczęte za poprzednika dzieło soborowe, zwołując trzy kolejne sesje Vaticanum II, ostatecznie zakończonego w 1965 roku.<br />
<br />
Za czasów pontyfikatu ogłosił 7 encyklik, wśród których za najważniejsze uznaje się ''Ecclesiam suam'' (1964), dotyczącą misji Kościoła w świecie współczesnym, ''Mysterium fidei'' (1965) o kulcie Eucharystii, ''Populorum progressio'' (1967) na temat rozwoju ludów, ''Sacerdotalis coelibatus'' (1967) o celibacie duchownych w obrządku łacińskim oraz ''Humanae vitae'' (1968) o zasadach życia [[małżeństwo|małżeńskiego]] i kwestii naturalnego planowana [[rodzina|rodziny]].<br />
<br />
Odbył kilka podróży apostolskich po świecie, a w 1965 roku odwiedził [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]], gdzie wystąpił na dorocznej sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych.<br />
<br />
W 1967 roku ustanowił Światowy Synod Biskupów - konsultacyjne i doradcze ciało złożone z biskupów z całego świata, podejmujące pogłębioną refleksję nad najważniejszymi problemami duszpasterskimi Kościoła. Synody odbywają się w Rzymie, każdorazowo pod przewodnictwem papieża. Za pontyfikatu Montiniego odbyło się pięć sesji synodalnych (1967, 1971, 1974, 1977), w tym jedna nazdwyczajna (1969).<br />
<br />
Paweł VI dokonał wielu znaczączących zmian w liturgii Kościoła łacińskiego i w przepisach dyscyplinarnych. W 1966 roku ogłosił konstytucję apostolską ''Paenitemini'' redukującą obowiązkowy post przed przyjęciem Komunii św. z trzech godzin do godziny, a także zmniejszającą ilość obowiązkowych dni postnych dla wiernych obrządku łacińskiego, znosząc m. in. obowiązek postu ścisłego w tzw. Suche Dni, przypadające raz na kwartał. W 1970 roku promulgował ''Nowy Mszał Rzymski'', kodyfikujący największe od czasów Soboru Trydenckiego zmiany w łacińskiej liturgii Mszy św. Wprowadził nowy, zreformowany brewiarz, który przyjął nazwę ''Liturgii Godzin - codziennej modlitwy Ludu Bożego''. Papież zalecił odmawiać ją nie tylko kapłanom, ale także wszystkim świeckim.<br />
<br />
Rozpoczął aktywny [[ekumenizm|dialog ekumeniczny]] z [[prawosławie|prawosławiem]]. Wraz z patriarchą Konstantynopola Atenagorasem wspólnie doprowadził do cofnięcia wzajemnej anatemy, rzuconej na siebie przez obydwa Kościoły podczas Wielkiej Schizmy w 1054 roku<ref>R. Fischer-Wollpert, ''Leksykon papieży''. Wydawnictwo ZNAK, Kraków 1996, s. 176-178. ISBN 837006437X</ref>.<br />
<br />
W czerwcu 1972 roku ogłosił bullę ''Episcoporum Poloniae coetus'' ustanawiającą [[Polska|polskie]] diecezje na ziemiach odzyskanych. Do momentu ogłoszenia dokumentu, polscy hierarchowie na tych terenach mogli się posługiwać jedynie tytułem tymczasowych administratorów apostolskich, a nie pełnoprawnych ordynariuszy diecezji.<br />
<br />
W 1993 roku Jan Paweł II wydał zgodę na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Pawła VI na szczeblu diecezjalnym. Trwał on do 1999 roku. W 2012 roku [[Benedykt XVI]] ogłosił dekret o heroiczności cnót papieża Montiniego. W maju 2014 watykańska Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych uznała autentyczność cudu dokonanego za wstawiennictwem Pawła VI. Dotyczył on niewytłumaczalnego przez medycynę wyzdrowienia dziecka w fazie rozwoju płodowego, które miało miejsce w Kalifornii przed 18 laty. Chłopiec znajdujący w fazie płodowej cierpiał na nieodwracalne uszkodzenie mózgu, a lekarze sugerowali matce dokonanie aborcji. W tym samym czasie kobieta zaczęła gorąco modlić się poprzez wstawiennictwo papieża, który w encyklice ''Humanae vitae'' zdecydowane podkreślił swój sprzeciw wobec przerywania ciąży. Dziecko przyszło na świat bez problemów, a ostateczny werdykt lekarzy stwierdzający na podstawie dokumentacji ustąpienie schorzenia wydano po ukończeniu przez chłopca 15 roku życia<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/watykan/x78262/uznano-autentycznosc-cudu-za-przyczyna-pawla-vi/ Relacja KAI, 10.05.2014]</ref>.<br />
<br />
Beatyfikacji Pawła VI dokonał w Watykanie papież [[Franciszek]] w niedzielę, 19 października 2014 roku. W uroczystościach uczestniczył także papież-emeryt [[Benedykt XVI]].<br />
<br />
==Encyklika ''Humanae vitae''==<br />
Największym echem w świecie, w tym również wśród niekatolików odbiła się ogłoszona w lipcu 1968 roku papieska encyklika ''Humane vitae'', poruszająca niełatwy problem [[etyka|etyki]] życia małżeńskiego, w tym etyki [[płciowość ludzka|seksualnej]] oraz naturalnych metod planowania rodziny. Ogłoszenie dokumentu poprzedzone zostało kilkuletnią działalnością specjalnej komisji, powołanej w 1963 roku przez papieża [[Jan XXIII|Jana XXIII]], która obok biskupów, teologów i lekarzy składała się również z osób świeckich, w tym małżeństw. Według słów Pawła VI:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Komisja ta miała na celu nie tylko gromadzenie opinii i postulatów na temat nowych zagadnień dotyczących życia małżeńskiego, a szczególnie etycznej regulacji poczęć, ale ponadto dotarczenie odpowiednich informacji, aby Nauczycielski Urząd Kościoła mógł udzielić właściwej odpowiedzi na oczekiwania, jakie w tej sprawie żywili zarówno wierni, jak i inni ludzie na całym świecie.</P><br />
|źródło =[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html ''Humanae vitae''], 5<br />
|width =<br />
|align=<br />
}}<br />
<br />
Ogłoszenie encykliki zbiegło się z ogromną falą [[rewolucja|rewolucji]] obyczajowej w świecie zachodnim w drugiej połowie lat 60. XX wieku. Znakiem szczególnym tej epoki było upowszechnienie i propagowanie pozamałżeńskiej aktywności seksualnej: wolnych związków, wczesnej inicjacji seksualnej, akceptacji dla zachowań [[homoseksualizm|homoseksaulnych]] oraz popularności farmakologicznych środków [[antykoncepcja|antykoncepcyjnych]], które w tym okresie powszechnie weszły na rynek farmaceutyczny.<br />
<br />
Sam papież Montini w 1966 roku rozszerzył skład powołanej przez swojego poprzednika komisji o dodatkowych 75 ekspertów, prowadzących badania pod kierunkiem kardynałów Kurii Rzymskiej, m. in. [[Julius Döpfner|Juliusa Döpfnera]] i [[Alfredo Ottaviani|Alfredo Ottavianiego]] - wiceprefekta Kongregacji Nauki Wiary. Na forum komisji ujawniła się znaczna różnica stanowisk pomiędzy grupą opowiadającą się za dopuszczeniem przez Kościół stosowania farmakologicznej antykoncepcji przez pary małżeńskie spodziewające się społecznych i ekonomicznych trudności w utrzymaniu licznego potomstwa, wspieraną przez kard. Döpfnera oraz grupą wokół kard. Ottavianiego, stojącą na stanowisku, iż zezwolenie na używanie środków antykoncepcyjnych będzie sprzeczne z wielowiekowym nauczaniem moralnym Magisterium Kościoła<ref>M. Wrzeszcz, ''Paweł VI'', IW PAX 1982, s. 211-212 ISBN 8321103294 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]</ref>.<br />
<br />
W tej złożonej sytuacji decydujący i autorytatywny głos musiał zabrać papież, czego wyrazem była ''Humanae vitae''. W punkcie wyjścia, encyklika stwierdza, że małżeństwo nie jest instytucją czysto ludzką, powstałą w wyniku określonych tendencji społecznych i historycznych, ale zostało ustanowione przez mądrość Stwórcy w celu urzeczywistnienia w ludziach Boskiego planu miłości<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html ''Humane vitae''], 8</ref>. Ponadto, dla wiernych Kościoła poprzez rzeczywistość sakramentalną staje się małżeństwo źródłem łaski uświęcającej<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże]</ref>. Papież podkreślił w encyklice zarówno nierozerwalnośc małżeństwa, jak i otwarcie duchowo-cielesnego związku kobiety i mężczyzny na dar przekazywania nowego życia. Wewnetrzny ład aktu współżycia małżeńskiego spoczywa według Pawła VI na dwóch fundamentach: podtrzymywania wzajemnej jedności i miłości małżonków i otwartości na zrodzenie potomstwa <ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 11-12</ref>. Wierność wobec Boźego planu względem małżeństwa domaga się więc odrzucenia wszelkich form sztucznego ograniczania płodności - zarówno przez antykoncepcję farmakologiczną, jak i przerywanie istniejącego już życia w fazie płodowej poprzez [[aborcja|aborcję]]<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 14</ref>.<br />
<br />
Papież odrzucił w encyklice argumentację zwolenników antykoncepcji, podnoszących aspekt "mniejszego [[zło|zła]]" stosowania sztucznej regulacji poczęć:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>(...) nigdy nie wolno, nawet dla najpoważniejszych przyczyn, czynić zła, aby wynikało z niego [[dobro]]</P><br />
|źródło = [http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 14<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Jednocześnie, encyklika uznała za moralnie dopuszczalne korzystanie przez małżonków z naturalnych metod planowania rodziny, akcentując szczególnie możliwość abstynencji małżonków od współżycia w dni płodne. Paweł VI uznał również, że stosowanie w terapii medycznej różnorakich chorób środków leczniczych, które nawet w przewidywany sposób mogłyby doprowadzić do niepłodności jest moralnie usprawiedliwione, gdyż osłabienie płodności jest tylko efektem ubocznym procesu leczenia, a nie stanem bezpośrednio zamierzonym<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 15</ref>.<br />
<br />
Tezy papieskiej encykliki powtarzające tradycyjne nauczanie Kościoła na temat regulacji poczęć i nierozerwalności małżeństwa spotkały się z falą gorącej krytyki oraz kontestacji ze strony duchownych i świeckich, szczególnie w RFN, Holandii, Francji, Wlk. Brytanii, USA i Kanadzie. Potężna krytyka i jawne nieposłuszeństwo licznych episkopatów wobec nauczania zawartego w ''Humanae vitae'' sprawiły Pawłowi VI wiele duchowych cierpień. W 1969 roku papież powiedział wiernym podczas modlitwy ''Anioł Pański'': <br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Gorycz, jaką możemy i powinnismy odczuwać z powodu pewnych doświadczeń Kościoła w obecnej godzinie, nie umiesza naszej ufności wobec Kościoła. Doświadczenia powiększają może tę ufność, gdyż zobowiązują do tym większego oparcia się o mądrość Bożą, o Bożą opiekę. Pozwalamy, aby Pan wziąwszy nas za rękę upomniał nas: Czemu zwątpiłeś m małej wiary (Mt 14, 31), aby przypomniał nam, do jak nieprawdopodobnego stopnia możemy posuwać naszą ufność</P><br />
|źródło =''L`Osservatore Romano'', 19.09.1968, tłum pol. "Trwajcie mocni w wierze", t. II, WAM, Kraków 1974, s. 290-292<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
==Związki z Karolem Wojtyłą i Janem Pawłem II==<br />
Od samego początku pontyfikatu Paweł VI cieszył się dobrymi i bliskimi relacjami z Karolem Wojtyłą. Powołanie krakowskiego hierarchy do godności arcybiskupa-metropolity [[Kraków|Krakowa]] pod koniec [[1963]] roku była jedną z pierwszych nominacji biskupich nowego papieża. Nietypowy był już sam styl ogłoszenia tej nominacji: Paweł VI osobiście zadzwonił do krakowskiej Kurii Biskupiej pod koniec 1963 roku i poinformował, że w styczniu [[1964]] roku mianuje Wojtyłę metropolitą<ref>http://www.centrumjp2.pl/aktualnosci/polwiecze-arcybiskupstwa-karola-wojtyly/</ref>.<br />
<br />
===Wokół Maryi i Millennium===<br />
<br />
Na prośbę(wystosowaną w formie specjalnego memorandum) polskich biskupów m. in. kard. [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]] i Karola Wojtyły, pod koniec III sesji Soboru, 21 listopada 1964 roku, Paweł VI ogłosił Matkę Bożą Matką Kościoła<ref>P. Nitecki, ''Paweł VI a Polska'', ''Chrześcijanin w świecie'' nr 8-9, 1977, s. 81</ref>.<br />
<br />
Papież śledził z uwagą przygotowania Polaków do uroczystości Millennium Chrztu w 1966 roku. W styczniu tego roku wziął udział w rzymskich uroczystościach rozpoczynających polski rok milenijny. Wyrażał chęć przybycia na Jasną Górę, by przewodniczyć centralnym uroczystościom tysiąclecia Chrztu, jednak władze komunistyczne nie zezwoliły na jego przyjazd. Podczas celebracji w Częstochowie przy ołtarzu stał więc pusty tron papieski z portretem Pawła VI<ref>M. Wrzeszcz, ''Paweł VI'', s. 387. ISBN 8321103294 [[Plik:W_bibliotece.jpg]] </ref>.<br />
<br />
===Apologia ''Humanae vitae''===<br />
Według relacji [[George Weigel|George`a Weigla]], kard. Wojtyła mocno interesował się pracami komisji powołanych przez Jana XXIII i Pawła VI do opracowania encykliki dotyczącej problematyki życia małżeńskiego i naturalnego planowania rodziny. W 1966 roku komisja telogów [[Kraków|krakowskich]] i [[Lublin|lubelskich]] pod kierownictwem Wojtyły przygotowała dokument, który zamierzano przekazać Pawłowi VI w toku prac nad encykliką ''Humanae vitae''. Zdaniem amerykańskiego naukowca, zaaprobowany przez Wojtyłę dokument miał sugerować, aby papieskie nauczanie w kwestii planowania rodziny oprzeć na [[personalizm|personalistycznej]] wizji relacji małżeńskich opartych na tezach pracy [[Miłość i odpowiedzialność]]<ref>[http://gosc.pl/doc/2002975 ''Humanae vitae - co by było gdyby'']</ref>.<br />
<br />
W 1978 roku, jeszcze przed wyborem na Stolice Piotrową, kard. Wojtyła opublikował w rzymskim piśmie teologicznym ''Lateranum'' obszerny artykuł afrimujący [[antropologia|antropologię]] encykliki ''Humanae vitae''. W artykule, przyszły papież określił encyklikę Pawła VI z 1968 roku jako jeden z ''kluczowych dokumentów pontyfikatu'' i ocenił, iż wizja małżeństwa sformułowana przez Pawła VI zasadza się na ukazaniu małżeństwa jako głębokiej komunii osób, które obdarzając się wzajemnie darami miłości i płodności tworzą nierozerwalną wspólnotę [[osoba|osób]]<ref>[http://torun.vassula.pl/stara/strona.php?id=138 ''Antropologia encykliki „Humanae vitae”''], ''Lateranum'', r.44, n l s 125–145. Roma. 1978</ref>.<br />
<br />
===Aktywne kontakty w ramach Synodu Biskupów===<br />
Karol Wojtyła uczestniczył we wszystkich pięciu posiedzeniach wprowadzonego przez Pawła VI Synodu Biskupów, przeprowadzonych w latach 1967, 1969, 1971, 1974 i 1977. Dotyczyły one odpowiednio takich zagadnień jak reforma liturgii i prawa kanonicznego, kapłaństwa i sprawiedliwości społecznej, ewangelizacji oraz katechizacji dzieci i młodzieży<ref>http://www.vatican.va/roman_curia/synod/index.htm</ref>. Podczas wszystkich spotkań synodalnych przyszły papież-Polak miał okazję do długich rozmów i wymiany opinii z Pawłem VI. <br />
<br />
====IV Synod w 1974 roku====<br />
Podczas obrad Synodu dotyczących zagadnienia ewangelizacji we współczesnym świecie, Karol Wojtyła wygłosił przemówienie wprowadzające, w którym poruszył kwestię teologicznych aspektów ewangelizacji. Metropolita krakowski podkreślił w nim, że ewangelizacja powinna cechować się równowagą pomiędzy powszechnym i uniwersalnym rysem Kościoła, a zróżnicowanymi potrzebami regionalnymi<ref>M. Wrzeszcz, ''Paweł VI'', s. 294 ISBN 8321103294. [[Plik:W_bibliotece.jpg]]</ref>.<br />
<br />
===Rekolekcje dla Kurii Rzymskiej w 1976 roku===<br />
Wyrazem szczególnie bliskich relacji łączących Pawła VI i przyszłego papieża-Polaka było zaproszenie kard. Wojtyły do wygłoszenia tradycyjnych rekolekcji wielkopostnych dla członków Kurii Rzymskiej. Odbyły się one od 5 do 12 marca 1976 roku w Watykanie<ref>Treść rekolekcji była wielokrotnie publikowana w formie książkowej, zob. bp Karol Wojtyła, ''Znak sprzeciwu. Rekolekcje w Watykanie w dniach [[5 marca|5]]-[[12 marca]] [[1976]]'', Wydawnictwo ZNAK, Kraków 1995. ISBN 8370064426. [[Plik:W_bibliotece.jpg]]</ref>.<br />
<br />
===Rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego===<br />
18 marca 1993 roku Jan Paweł II zatwierdził ''nihil obstat'' w sprawie rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego Pawła VI. O rozpoczęciu procesu Stolica Apostolska poinformowała publicznie 11 maja tego samego roku. Faza diecezjalna procesu zakończyła się w 1999 roku.<br />
<br />
<br />
==Karol Wojtyła i Jan Paweł II o Pawle VI==<br />
{{Cytat box<br />
|cytat = (...) promieniuje z niego dużo miłości, a równocześnie cierpienia (...) W ciągu tych dwóch lat bardzo się zmienił, zrobił się jakiś taki bardzo ciepły (...) jest zmęczony (...). Styl, który zapoczątkował, dość dużo go kosztuje (...) To człowiek wielkiej głębi. Mówi się czasem o nim, jako o Papieżu pokory. Niewątpliwie tak jest (...) Czuje świat współczesny z jego trudnościami i jakoś niesie ten świat.(...) <br />
|źródło =opowieść abp. Wojtyły o papieskiej audiencji z 30 XI 1964 zapisana podczas spotkania z księżmi dekanatu krakowskiego, Kraków, 13 stycznia 1965 roku <br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Po śmierci Pawła VI w sierpniu [[1978]] roku w katedrze na Wawelu odprawiono Mszę św. żałobną za duszę papieża, której przewodniczył kard. Karol Wojtyła. Wygłosił on okolicznościową homilię, w której tak wspominał Ojca Świętego:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Zawsze głos jego odzywał się wtedy, gdy trzeba, by usłyszeli go rozłączeni bracia, chrześcijanie, by usłyszeli go wszyscy czciciele Boga, wyznawcy różnych religii, wszyscy ludzie dobrej woli, wierzący i niewierzący, po jednej i drugiej stronie żelaznej kurtyny, ludzie różnych kontynentów, ludzkość.</P><P><br />
Ogromnie trudne jest zadanie apostoła, jeżeli, jak za Psalmistą przypomina liturgia, głos jego ma docierać do krańca ziemi. A kiedy już zamarł ten głos następcy św. Piotra, wciąż dobiegają nas jego echa, różni ludzie dają poznać, że jednak coś dosłyszeli, coś podchwycili, zrozumieli - przynajmniej coś... Może kiedyś historia, rozpatrując jego 15-letni pontyfikat, będzie poddawać wnikliwym analizom ten przedziwny paradoks jedności, która kształtowała się dzięki posłudze Pawła VI poprzez różne zarysowujące się rozbicia, pęknięcia, załamania... Kościół jego pontyfikatu nie był Kościołem łatwym. Kiedy wspominamy Łódź Piotrową i myślimy o tych faktach, które nią miotały, najczęściej kojarzymy to z trudnościami zewnętrznymi, z nawałnicami przychodzącymi z zewnątrz - a przecież bywają także nawałnice od wewnątrz... Ten, który prowadzi łódź, musi sam zachować pokój i musi wprowadzić pokój. Musi być pełen miłości i pełen pokoju, bardzo cierpliwy, bardzo łagodzić... Musi być w sercu Kościoła, ale też w sercu samego Chrystusa. Na pewno z tej głębi pochodziło to, że Paweł VI był papieżem pokoju, ze tak często o pokoju pisał, do pokoju nawoływał, tyle dla pokoju czynił... Stawał przed możnymi tego świata, przed potęgami tego świata, przemawiał do nich językiem dla nich zrozumiałym, ale korzeń tych słów i działań tkwił w sercu Chrystusa, Księcia Pokoju, w Jego słowach, które także należą do liturgii eucharystycznej. Kiedy modlimy się o pokój, pamiętamy o słowach Chrystusa: "Pokój, którego świat dać nie może, ja wam daję". Żeby dawać pokój światu, tak, jak to czynił papież Paweł VI, trzeba bardzo głęboko mieszkać w sercu Księcia Pokoju.</P><br />
|źródło =''Pasterz Kościoła Powszechnego'', zapis homilii, 20 sierpnia 1978 roku<ref>''Pasterz Kościoła Powszechnego'', ''Tygodnik Powszechny'', 20 sierpnia 1978 roku</ref>.<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Podczas pontyfikatu Jan Paweł II wielokrotnie powoływał się na dorobek swojego poprzednika, a samo imię, które przybrał po wyborze wskazało jednoznacznie na zamiar kontynuowania dorobku papieża Montiniego.<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =Myśl moja zwraca się ku mojemu poprzednikowi, wielkiemu papieżowi, który stale i uważnie wysłuchiwał różnorodnych głosów ludzi współczesnych: głosów wiary, nadziei, miłości, poświęcenia, solidarności, ale także głosów bólu, strachu, niepewności, zwątpienia, zaprzeczenia, nienawiści. On, pogrążony w wiecznym rozważaniu Prawdy, potrafił przez tyle lat nakłonić do wysłuchiwania swojego głosu: pełnego pasji, oświecającego, orientującego, a równocześnie napominającego, umiał wskazać Kościołowi i światu drogę, niejednokrotnie twardą i trudną pośród dzisiejszych zmian kulturalnych, politycznych i społecznych. Jego pontyfikat był prawdziwym darem Boga, a my dzisiaj, pełni szacunku, schylamy się, wspominając go, czuwając i rozmyślając, aby nie utracić nic z jego wspaniałego nauczania i z jego wielkiego przykładu.<br />
|źródło =Przemówienie podczas otwarcia wystawy autografów ofiarowanych Pawłowi VI, 9 maja 1979 roku<ref>''L`Osservatore Romano'', 9 V 1979 roku</ref>.<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =Im więcej upływa czasu, tym bardziej rozumie się wielkość Pawła VI (...). Studiujcie Pawła VI z miłością. Nie zawsze w ciągu swego życia był ten papież rozumiany. Poznał on krzyż i niewdzięczność (...). Miłość jest więc aktem naprawy koniecznym dla jego pamięci, a także pomocą w lepszym przeniknięciu jego ducha i we właściwym zrozumieniu go. Studiujcie go z rygorem naukowym. Prawda odda zawsze sprawiedliwość temu wielkiemu papieżowi, który prawdą i mądrością przez 15 lat przepełniał świat. Studiujcie go także w przekonaniu, że jego spuścizna duchowa w dalszym ciągu wzbogaca Kościół i może przepełnić świadomość dzisiejszego człowieka, tak bardzo potrzebującego słów życia wiecznego.<br />
|źródło =Homilia podczas otwarcia Instytutu Pawła VI w Brescii, 27 stycznia 1980 roku<ref> ''L`Osservatore Romano'', 27 stycznia 1980 roku</ref>.<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Wspomnienie postaci i dorobku Pawła VI znalazło się również w pierwszej encyklice Jana Pawła II [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/385''Redemptor hominis'']:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =Należy się wdzięczność Pawłowi VI za to, że szanując każdą cząstkę prawdy zawartej w jakiejkolwiek ludzkiej opinii, zachował równocześnie tę opatrznościową równowagę sternika Łodzi. Kościół, który — poprzez Jana Pawła I — po Nim niejako został mi powierzony, jest Kościołem zapewne nie wolnym od wewnętrznych trudności i napięć, ale równocześnie bardziej wewnętrznie zabezpieczonym wobec przerostów autokrytycyzmu — można powiedzieć — „bardziej krytycznym wobec różnych nieopatrznych krytyk”, bardziej też odpornym wobec różnych „nowinek”, bardziej dojrzałym w duchu „rozeznania”, bardziej uzdolnionym do tego, aby z odwiecznego Skarbu wydobywać „rzeczy nowe i stare” (Mt 13, 52), bardziej skupionym na swej własnej Tajemnicy — i przez to wszystko bardziej gotowym służyć posłannictwu zbawienia wszystkich. Bóg bowiem „pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy” (1 Tm 2, 4).<br />
|źródło =[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/385 ''Redemptor hominis''], 4<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
==Bibliografia==<br />
*Maciej Wrzeszcz, ''Paweł VI'', Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1979, 1982. ISBN 8321103294. [[Plik:W_bibliotece.jpg]]<br />
<br />
==Linki zewnętrzne==<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=PhIh7xYEy_0 Wybór Pawła VI na papieża w 1963 roku. Reportaż włoskiej telewizji RAI][dostęp:11.02.2014]<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=kA8nvHlTOR0 Koronacja Pawła VI przez kard. Alfredo Ottavianiego 30.06.1963][dostęp:11.02.2014]<br />
*[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html Tekst encykliki Pawła VI ''Humae vitae'' w języku polskim][dostęp:31.10.2014]<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=uIztLx4ZG8A Film dokumentalny o ostatnich latach pontyfikatu Pawła VI][dostęp:11.02.2014] w jęz. włoskim i angielskim<br />
*[http://tv-trwam.pl/film/beatyfikacja-papieza-pawla-vi Transmisja z Mszy beatyfikacyjnej Pawła VI w Watykanie, 19.10.2014][dostęp:31.10.2014]<br />
<br />
==Zobacz także==<br />
*[[Jan XXIII]]<br />
*[[Jan Paweł I]]<br />
*[[Pius XII]]<br />
*[[antykoncepcja]]<br />
*[[aborcja]]<br />
*[[małżeństwo]]<br />
*[[rodzina]]<br />
<br />
[[Kategoria:Papieże]]</div>Lukaszekobhttp://www.wikijp2.pl/index.php?title=Pawe%C5%82_VI&diff=11193Paweł VI2014-11-05T16:39:43Z<p>Lukaszekob: </p>
<hr />
<div>[[Paweł VI]] (imię świeckie: ''Giovanni Battista Montini'') (ur. w 1897 w Concesio, zm. w 1978 roku w Castel Gandolfo we Włoszech) - włoski duchowny katolicki, arcybiskup Mediolanu, 262 papież Kościoła katolickiego w latach 1963-1978. Podniósł Karola Wojtyłę do [[biskupstwo Karola Wojtyły|godności arcybiskupiej]] w [[1963]] roku i mianował kardynałem w [[1967]] roku. Błogosławiony Kościoła katolickiego, beatyfikowany w 2014 przez papieża [[Franciszek|Franciszka]].<br />
<br />
==Podstawowe informacje biograficzne==<br />
Pochodził z Lombardii. Jego starszym bratem był Ludovico Montini, prominentny polityk włoskiej chadecji oraz kandydat na prezydenta [[Włochy|Republiki]] w 1964 roku. Po zdaniu matury w 1916 roku wstąpił do seminarium duchownego w Brescii, gdzie cztery lata później został wyświęcony na kapłana. Studiował prawo kanoniczne i filozofię na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. W 1923 roku rozpoczął pracę w dyplomacji watykańskiej. Od maja do listopada tego roku pełnił funkcję sekretarza nuncjusza apostolskiego w Polsce.<br />
<br />
W 1954 roku został arcybiskupem Mediolanu. W archidiecezji znany był z dobrych kontaktów ze światem pracy i popularyzowania katolickiej nauki społecznej<ref>J. N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 453-456. ISBN 8306026330, oficjalna biografia na stronach Watykanu http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/biography/documents/hf_p-vi_bio_16071997_biography_en.html</ref>.<br />
<br />
W 1958 roku papież bł. [[Jan XXIII|Jan XXIII]] mianował go kardynałem. Uczestniczył w przygotowaniach do Soboru Watykańskiego II. 21 czerwca 1963 roku, w trzecim dniu konklawe zwołanego po śmierci bł. Jana XXIII, został wybrany papieżem. Dokończył rozpoczęte za poprzednika dzieło soborowe, zwołując trzy kolejne sesje Vaticanum II, ostatecznie zakończonego w 1965 roku.<br />
<br />
Za czasów pontyfikatu ogłosił 7 encyklik, wśród których za najważniejsze uznaje się ''Ecclesiam suam'' (1964), dotyczącą misji Kościoła w świecie współczesnym, ''Mysterium fidei'' (1965) o kulcie Eucharystii, ''Populorum progressio'' (1967) na temat rozwoju ludów, ''Sacerdotalis coelibatus'' (1967) o celibacie duchownych w obrządku łacińskim oraz ''Humanae vitae'' (1968) o zasadach życia [[małżeństwo|małżeńskiego]] i kwestii naturalnego planowana [[rodzina|rodziny]].<br />
<br />
Odbył kilka podróży apostolskich po świecie, a w 1965 roku odwiedził [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]], gdzie wystąpił na dorocznej sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych.<br />
<br />
W 1967 roku ustanowił Światowy Synod Biskupów - konsultacyjne i doradcze ciało złożone z biskupów z całego świata, podejmujące pogłębioną refleksję nad najważniejszymi problemami duszpasterskimi Kościoła. Synody odbywają się w Rzymie, każdorazowo pod przewodnictwem papieża. Za pontyfikatu Montiniego odbyło się pięć sesji synodalnych (1967, 1971, 1974, 1977), w tym jedna nazdwyczajna (1969).<br />
<br />
Paweł VI dokonał wielu znaczączących zmian w liturgii Kościoła łacińskiego i w przepisach dyscyplinarnych. W 1966 roku ogłosił konstytucję apostolską ''Paenitemini'' redukującą obowiązkowy post przed przyjęciem Komunii św. z trzech godzin do godziny, a także zmniejszającą ilość obowiązkowych dni postnych dla wiernych obrządku łacińskiego, znosząc m. in. obowiązek postu ścisłego w tzw. Suche Dni, przypadające raz na kwartał. W 1970 roku promulgował ''Nowy Mszał Rzymski'', kodyfikujący największe od czasów Soboru Trydenckiego zmiany w łacińskiej liturgii Mszy św. Wprowadził nowy, zreformowany brewiarz, który przyjął nazwę ''Liturgii Godzin - codziennej modlitwy Ludu Bożego''. Papież zalecił odmawiać ją nie tylko kapłanom, ale także wszystkim świeckim.<br />
<br />
Rozpoczął aktywny [[ekumenizm|dialog ekumeniczny]] z [[prawosławie|prawosławiem]]. Wraz z patriarchą Konstantynopola Atenagorasem wspólnie doprowadził do cofnięcia wzajemnej anatemy, rzuconej na siebie przez obydwa Kościoły podczas Wielkiej Schizmy w 1054 roku<ref>R. Fischer-Wollpert, ''Leksykon papieży''. Wydawnictwo ZNAK, Kraków 1996, s. 176-178. ISBN 837006437X</ref>.<br />
<br />
W czerwcu 1972 roku ogłosił bullę ''Episcoporum Poloniae coetus'' ustanawiającą [[Polska|polskie]] diecezje na ziemiach odzyskanych. Do momentu ogłoszenia dokumentu, polscy hierarchowie na tych terenach mogli się posługiwać jedynie tytułem tymczasowych administratorów apostolskich, a nie pełnoprawnych ordynariuszy diecezji.<br />
<br />
W 1993 roku Jan Paweł II wydał zgodę na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Pawła VI na szczeblu diecezjalnym. Trwał on do 1999 roku. W 2012 roku [[Benedykt XVI]] ogłosił dekret o heroiczności cnót papieża Montiniego. W maju 2014 watykańska Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych uznała autentyczność cudu dokonanego za wstawiennictwem Pawła VI. Dotyczył on niewytłumaczalnego przez medycynę wyzdrowienia dziecka w fazie rozwoju płodowego, które miało miejsce w Kalifornii przed 18 laty. Chłopiec znajdujący w fazie płodowej cierpiał na nieodwracalne uszkodzenie mózgu, a lekarze sugerowali matce dokonanie aborcji. W tym samym czasie kobieta zaczęła gorąco modlić się poprzez wstawiennictwo papieża, który w encyklice ''Humanae vitae'' zdecydowane podkreślił swój sprzeciw wobec przerywania ciąży. Dziecko przyszło na świat bez problemów, a ostateczny werdykt lekarzy stwierdzający na podstawie dokumentacji ustąpienie schorzenia wydano po ukończeniu przez chłopca 15 roku życia<ref>[http://ekai.pl/wydarzenia/watykan/x78262/uznano-autentycznosc-cudu-za-przyczyna-pawla-vi/ Relacja KAI, 10.05.2014]</ref>.<br />
<br />
Beatyfikacji Pawła VI dokonał w Watykanie papież [[Franciszek]] w niedzielę, 19 października 2014 roku. W uroczystościach uczestniczył także papież-emeryt [[Benedykt XVI]].<br />
<br />
==Encyklika ''Humanae vitae''==<br />
Największym echem w świecie, w tym również wśród niekatolików odbiła się ogłoszona w lipcu 1968 roku papieska encyklika ''Humane vitae'', poruszająca niełatwy problem [[etyka|etyki]] życia małżeńskiego, w tym etyki [[płciowość ludzka|seksualnej]] oraz naturalnych metod planowania rodziny. Ogłoszenie dokumentu poprzedzone zostało kilkuletnią działalnością specjalnej komisji, powołanej w 1963 roku przez papieża [[Jan XXIII|Jana XXIII]], która obok biskupów, teologów i lekarzy składała się również z osób świeckich, w tym małżeństw. Według słów Pawła VI:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Komisja ta miała na celu nie tylko gromadzenie opinii i postulatów na temat nowych zagadnień dotyczących życia małżeńskiego, a szczególnie etycznej regulacji poczęć, ale ponadto dotarczenie odpowiednich informacji, aby Nauczycielski Urząd Kościoła mógł udzielić właściwej odpowiedzi na oczekiwania, jakie w tej sprawie żywili zarówno wierni, jak i inni ludzie na całym świecie.</P><br />
|źródło =[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html ''Humanae vitae''], 5<br />
|width =<br />
|align=<br />
}}<br />
<br />
Ogłoszenie encykliki zbiegło się z ogromną falą [[rewolucja|rewolucji]] obyczajowej w świecie zachodnim w drugiej połowie lat 60. XX wieku. Znakiem szczególnym tej epoki było upowszechnienie i propagowanie pozamałżeńskiej aktywności seksualnej: wolnych związków, wczesnej inicjacji seksualnej, akceptacji dla zachowań [[homoseksualizm|homoseksaulnych]] oraz popularności farmakologicznych środków [[antykoncepcja|antykoncepcyjnych]], które w tym okresie powszechnie weszły na rynek farmaceutyczny.<br />
<br />
Sam papież Montini w 1966 roku rozszerzył skład powołanej przez swojego poprzednika komisji o dodatkowych 75 ekspertów, prowadzących badania pod kierunkiem kardynałów Kurii Rzymskiej, m. in. [[Julius Döpfner|Juliusa Döpfnera]] i [[Alfredo Ottaviani|Alfredo Ottavianiego]] - wiceprefekta Kongregacji Nauki Wiary. Na forum komisji ujawniła się znaczna różnica stanowisk pomiędzy grupą opowiadającą się za dopuszczeniem przez Kościół stosowania farmakologicznej antykoncepcji przez pary małżeńskie spodziewające się społecznych i ekonomicznych trudności w utrzymaniu licznego potomstwa, wspieraną przez kard. Döpfnera oraz grupą wokół kard. Ottavianiego, stojącą na stanowisku, iż zezwolenie na używanie środków antykoncepcyjnych będzie sprzeczne z wielowiekowym nauczaniem moralnym Magisterium Kościoła<ref>M. Wrzeszcz, ''Paweł VI'', IW PAX 1982, s. 211-212 ISBN 8321103294 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]</ref>.<br />
<br />
W tej złożonej sytuacji decydujący i autorytatywny głos musiał zabrać papież, czego wyrazem była ''Humanae vitae''. W punkcie wyjścia, encyklika stwierdza, że małżeństwo nie jest instytucją czysto ludzką, powstałą w wyniku określonych tendencji społecznych i historycznych, ale zostało ustanowione przez mądrość Stwórcy w celu urzeczywistnienia w ludziach Boskiego planu miłości<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html ''Humane vitae''], 8</ref>. Ponadto, dla wiernych Kościoła poprzez rzeczywistość sakramentalną staje się małżeństwo źródłem łaski uświęcającej<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże]</ref>. Papież podkreślił w encyklice zarówno nierozerwalnośc małżeństwa, jak i otwarcie duchowo-cielesnego związku kobiety i mężczyzny na dar przekazywania nowego życia. Wewnetrzny ład aktu współżycia małżeńskiego spoczywa według Pawła VI na dwóch fundamentach: podtrzymywania wzajemnej jedności i miłości małżonków i otwartości na zrodzenie potomstwa <ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 11-12</ref>. Wierność wobec Boźego planu względem małżeństwa domaga się więc odrzucenia wszelkich form sztucznego ograniczania płodności - zarówno przez antykoncepcję farmakologiczną, jak i przerywanie istniejącego już życia w fazie płodowej poprzez [[aborcja|aborcję]]<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 14</ref>.<br />
<br />
Papież odrzucił w encyklice argumentację zwolenników antykoncepcji, podnoszących aspekt "mniejszego [[zło|zła]]" stosowania sztucznej regulacji poczęć: ''(...) nigdy nie wolno, nawet dla najpoważniejszych przyczyn, czynić zła, aby wynikało z niego [[dobro]]''<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 14</ref>. Jednocześnie, encyklika uznała za moralnie dopuszczalne korzystanie przez małżonków z naturalnych metod planowania rodziny, akcentując szczególnie możliwość abstynencji małżonków od współżycia w dni płodne. Paweł VI uznał również, że stosowanie w terapii medycznej różnorakich chorób środków leczniczych, które nawet w przewidywany sposób mogłyby doprowadzić do niepłodności jest moralnie usprawiedliwione, gdyż osłabienie płodności jest tylko efektem ubocznym procesu leczenia, a nie stanem bezpośrednio zamierzonym<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html tamże], 15</ref>.<br />
<br />
Tezy papieskiej encykliki powtarzające tradycyjne nauczanie Kościoła na temat regulacji poczęć i nierozerwalności małżeństwa spotkały się z falą gorącej krytyki oraz kontestacji ze strony duchownych i świeckich, szczególnie w RFN, Holandii, Francji, Wlk. Brytanii, USA i Kanadzie. Potężna krytyka i jawne nieposłuszeństwo licznych episkopatów wobec nauczania zawartego w ''Humanae vitae'' sprawiły Pawłowi VI wiele duchowych cierpień. W 1969 roku papież powiedział wiernym podczas modlitwy ''Anioł Pański'': <br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Gorycz, jaką możemy i powinnismy odczuwać z powodu pewnych doświadczeń Kościoła w obecnej godzinie, nie umiesza naszej ufności wobec Kościoła. Doświadczenia powiększają może tę ufność, gdyż zobowiązują do tym większego oparcia się o mądrość Bożą, o Bożą opiekę. Pozwalamy, aby Pan wziąwszy nas za rękę upomniał nas: Czemu zwątpiłeś m małej wiary (Mt 14, 31), aby przypomniał nam, do jak nieprawdopodobnego stopnia możemy posuwać naszą ufność</P><br />
|źródło =''L`Osservatore Romano'', 19.09.1968, tłum pol. "Trwajcie mocni w wierze", t. II, WAM, Kraków 1974, s. 290-292<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
<br />
==Związki z Karolem Wojtyłą i Janem Pawłem II==<br />
Od samego początku pontyfikatu Paweł VI cieszył się dobrymi i bliskimi relacjami z Karolem Wojtyłą. Powołanie krakowskiego hierarchy do godności arcybiskupa-metropolity [[Kraków|Krakowa]] pod koniec [[1963]] roku była jedną z pierwszych nominacji biskupich nowego papieża. Nietypowy był już sam styl ogłoszenia tej nominacji: Paweł VI osobiście zadzwonił do krakowskiej Kurii Biskupiej pod koniec 1963 roku i poinformował, że w styczniu [[1964]] roku mianuje Wojtyłę metropolitą<ref>http://www.centrumjp2.pl/aktualnosci/polwiecze-arcybiskupstwa-karola-wojtyly/</ref>.<br />
<br />
===Wokół Maryi i Millennium===<br />
<br />
Na prośbę(wystosowaną w formie specjalnego memorandum) polskich biskupów m. in. kard. [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]] i Karola Wojtyły, pod koniec III sesji Soboru, 21 listopada 1964 roku, Paweł VI ogłosił Matkę Bożą Matką Kościoła<ref>P. Nitecki, ''Paweł VI a Polska'', ''Chrześcijanin w świecie'' nr 8-9, 1977, s. 81</ref>.<br />
<br />
Papież śledził z uwagą przygotowania Polaków do uroczystości Millennium Chrztu w 1966 roku. W styczniu tego roku wziął udział w rzymskich uroczystościach rozpoczynających polski rok milenijny. Wyrażał chęć przybycia na Jasną Górę, by przewodniczyć centralnym uroczystościom tysiąclecia Chrztu, jednak władze komunistyczne nie zezwoliły na jego przyjazd. Podczas celebracji w Częstochowie przy ołtarzu stał więc pusty tron papieski z portretem Pawła VI<ref>M. Wrzeszcz, ''Paweł VI'', s. 387. ISBN 8321103294 [[Plik:W_bibliotece.jpg]] </ref>.<br />
<br />
===Apologia ''Humanae vitae''===<br />
Według relacji [[George Weigel|George`a Weigla]], kard. Wojtyła mocno interesował się pracami komisji powołanych przez Jana XXIII i Pawła VI do opracowania encykliki dotyczącej problematyki życia małżeńskiego i naturalnego planowania rodziny. W 1966 roku komisja telogów [[Kraków|krakowskich]] i [[Lublin|lubelskich]] pod kierownictwem Wojtyły przygotowała dokument, który zamierzano przekazać Pawłowi VI w toku prac nad encykliką ''Humanae vitae''. Zdaniem amerykańskiego naukowca, zaaprobowany przez Wojtyłę dokument miał sugerować, aby papieskie nauczanie w kwestii planowania rodziny oprzeć na [[personalizm|personalistycznej]] wizji relacji małżeńskich opartych na tezach pracy [[Miłość i odpowiedzialność]]<ref>[http://gosc.pl/doc/2002975 ''Humanae vitae - co by było gdyby'']</ref>.<br />
<br />
W 1978 roku, jeszcze przed wyborem na Stolice Piotrową, kard. Wojtyła opublikował w rzymskim piśmie teologicznym ''Lateranum'' obszerny artykuł afrimujący [[antropologia|antropologię]] encykliki ''Humanae vitae''. W artykule, przyszły papież określił encyklikę Pawła VI z 1968 roku jako jeden z ''kluczowych dokumentów pontyfikatu'' i ocenił, iż wizja małżeństwa sformułowana przez Pawła VI zasadza się na ukazaniu małżeństwa jako głębokiej komunii osób, które obdarzając się wzajemnie darami miłości i płodności tworzą nierozerwalną wspólnotę [[osoba|osób]]<ref>[http://torun.vassula.pl/stara/strona.php?id=138 ''Antropologia encykliki „Humanae vitae”''], ''Lateranum'', r.44, n l s 125–145. Roma. 1978</ref>.<br />
<br />
===Aktywne kontakty w ramach Synodu Biskupów===<br />
Karol Wojtyła uczestniczył we wszystkich pięciu posiedzeniach wprowadzonego przez Pawła VI Synodu Biskupów, przeprowadzonych w latach 1967, 1969, 1971, 1974 i 1977. Dotyczyły one odpowiednio takich zagadnień jak reforma liturgii i prawa kanonicznego, kapłaństwa i sprawiedliwości społecznej, ewangelizacji oraz katechizacji dzieci i młodzieży<ref>http://www.vatican.va/roman_curia/synod/index.htm</ref>. Podczas wszystkich spotkań synodalnych przyszły papież-Polak miał okazję do długich rozmów i wymiany opinii z Pawłem VI. <br />
<br />
====IV Synod w 1974 roku====<br />
Podczas obrad Synodu dotyczących zagadnienia ewangelizacji we współczesnym świecie, Karol Wojtyła wygłosił przemówienie wprowadzające, w którym poruszył kwestię teologicznych aspektów ewangelizacji. Metropolita krakowski podkreślił w nim, że ewangelizacja powinna cechować się równowagą pomiędzy powszechnym i uniwersalnym rysem Kościoła, a zróżnicowanymi potrzebami regionalnymi<ref>M. Wrzeszcz, ''Paweł VI'', s. 294 ISBN 8321103294. [[Plik:W_bibliotece.jpg]]</ref>.<br />
<br />
===Rekolekcje dla Kurii Rzymskiej w 1976 roku===<br />
Wyrazem szczególnie bliskich relacji łączących Pawła VI i przyszłego papieża-Polaka było zaproszenie kard. Wojtyły do wygłoszenia tradycyjnych rekolekcji wielkopostnych dla członków Kurii Rzymskiej. Odbyły się one od 5 do 12 marca 1976 roku w Watykanie<ref>Treść rekolekcji była wielokrotnie publikowana w formie książkowej, zob. bp Karol Wojtyła, ''Znak sprzeciwu. Rekolekcje w Watykanie w dniach [[5 marca|5]]-[[12 marca]] [[1976]]'', Wydawnictwo ZNAK, Kraków 1995. ISBN 8370064426. [[Plik:W_bibliotece.jpg]]</ref>.<br />
<br />
===Rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego===<br />
18 marca 1993 roku Jan Paweł II zatwierdził ''nihil obstat'' w sprawie rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego Pawła VI. O rozpoczęciu procesu Stolica Apostolska poinformowała publicznie 11 maja tego samego roku. Faza diecezjalna procesu zakończyła się w 1999 roku.<br />
<br />
<br />
==Karol Wojtyła i Jan Paweł II o Pawle VI==<br />
{{Cytat box<br />
|cytat = (...) promieniuje z niego dużo miłości, a równocześnie cierpienia (...) W ciągu tych dwóch lat bardzo się zmienił, zrobił się jakiś taki bardzo ciepły (...) jest zmęczony (...). Styl, który zapoczątkował, dość dużo go kosztuje (...) To człowiek wielkiej głębi. Mówi się czasem o nim, jako o Papieżu pokory. Niewątpliwie tak jest (...) Czuje świat współczesny z jego trudnościami i jakoś niesie ten świat.(...) <br />
|źródło =opowieść abp. Wojtyły o papieskiej audiencji z 30 XI 1964 zapisana podczas spotkania z księżmi dekanatu krakowskiego, Kraków, 13 stycznia 1965 roku <br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Po śmierci Pawła VI w sierpniu [[1978]] roku w katedrze na Wawelu odprawiono Mszę św. żałobną za duszę papieża, której przewodniczył kard. Karol Wojtyła. Wygłosił on okolicznościową homilię, w której tak wspominał Ojca Świętego:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =<P>Zawsze głos jego odzywał się wtedy, gdy trzeba, by usłyszeli go rozłączeni bracia, chrześcijanie, by usłyszeli go wszyscy czciciele Boga, wyznawcy różnych religii, wszyscy ludzie dobrej woli, wierzący i niewierzący, po jednej i drugiej stronie żelaznej kurtyny, ludzie różnych kontynentów, ludzkość.</P><P><br />
Ogromnie trudne jest zadanie apostoła, jeżeli, jak za Psalmistą przypomina liturgia, głos jego ma docierać do krańca ziemi. A kiedy już zamarł ten głos następcy św. Piotra, wciąż dobiegają nas jego echa, różni ludzie dają poznać, że jednak coś dosłyszeli, coś podchwycili, zrozumieli - przynajmniej coś... Może kiedyś historia, rozpatrując jego 15-letni pontyfikat, będzie poddawać wnikliwym analizom ten przedziwny paradoks jedności, która kształtowała się dzięki posłudze Pawła VI poprzez różne zarysowujące się rozbicia, pęknięcia, załamania... Kościół jego pontyfikatu nie był Kościołem łatwym. Kiedy wspominamy Łódź Piotrową i myślimy o tych faktach, które nią miotały, najczęściej kojarzymy to z trudnościami zewnętrznymi, z nawałnicami przychodzącymi z zewnątrz - a przecież bywają także nawałnice od wewnątrz... Ten, który prowadzi łódź, musi sam zachować pokój i musi wprowadzić pokój. Musi być pełen miłości i pełen pokoju, bardzo cierpliwy, bardzo łagodzić... Musi być w sercu Kościoła, ale też w sercu samego Chrystusa. Na pewno z tej głębi pochodziło to, że Paweł VI był papieżem pokoju, ze tak często o pokoju pisał, do pokoju nawoływał, tyle dla pokoju czynił... Stawał przed możnymi tego świata, przed potęgami tego świata, przemawiał do nich językiem dla nich zrozumiałym, ale korzeń tych słów i działań tkwił w sercu Chrystusa, Księcia Pokoju, w Jego słowach, które także należą do liturgii eucharystycznej. Kiedy modlimy się o pokój, pamiętamy o słowach Chrystusa: "Pokój, którego świat dać nie może, ja wam daję". Żeby dawać pokój światu, tak, jak to czynił papież Paweł VI, trzeba bardzo głęboko mieszkać w sercu Księcia Pokoju.</P><br />
|źródło =''Pasterz Kościoła Powszechnego'', zapis homilii, 20 sierpnia 1978 roku<ref>''Pasterz Kościoła Powszechnego'', ''Tygodnik Powszechny'', 20 sierpnia 1978 roku</ref>.<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Podczas pontyfikatu Jan Paweł II wielokrotnie powoływał się na dorobek swojego poprzednika, a samo imię, które przybrał po wyborze wskazało jednoznacznie na zamiar kontynuowania dorobku papieża Montiniego.<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =Myśl moja zwraca się ku mojemu poprzednikowi, wielkiemu papieżowi, który stale i uważnie wysłuchiwał różnorodnych głosów ludzi współczesnych: głosów wiary, nadziei, miłości, poświęcenia, solidarności, ale także głosów bólu, strachu, niepewności, zwątpienia, zaprzeczenia, nienawiści. On, pogrążony w wiecznym rozważaniu Prawdy, potrafił przez tyle lat nakłonić do wysłuchiwania swojego głosu: pełnego pasji, oświecającego, orientującego, a równocześnie napominającego, umiał wskazać Kościołowi i światu drogę, niejednokrotnie twardą i trudną pośród dzisiejszych zmian kulturalnych, politycznych i społecznych. Jego pontyfikat był prawdziwym darem Boga, a my dzisiaj, pełni szacunku, schylamy się, wspominając go, czuwając i rozmyślając, aby nie utracić nic z jego wspaniałego nauczania i z jego wielkiego przykładu.<br />
|źródło =Przemówienie podczas otwarcia wystawy autografów ofiarowanych Pawłowi VI, 9 maja 1979 roku<ref>''L`Osservatore Romano'', 9 V 1979 roku</ref>.<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =Im więcej upływa czasu, tym bardziej rozumie się wielkość Pawła VI (...). Studiujcie Pawła VI z miłością. Nie zawsze w ciągu swego życia był ten papież rozumiany. Poznał on krzyż i niewdzięczność (...). Miłość jest więc aktem naprawy koniecznym dla jego pamięci, a także pomocą w lepszym przeniknięciu jego ducha i we właściwym zrozumieniu go. Studiujcie go z rygorem naukowym. Prawda odda zawsze sprawiedliwość temu wielkiemu papieżowi, który prawdą i mądrością przez 15 lat przepełniał świat. Studiujcie go także w przekonaniu, że jego spuścizna duchowa w dalszym ciągu wzbogaca Kościół i może przepełnić świadomość dzisiejszego człowieka, tak bardzo potrzebującego słów życia wiecznego.<br />
|źródło =Homilia podczas otwarcia Instytutu Pawła VI w Brescii, 27 stycznia 1980 roku<ref> ''L`Osservatore Romano'', 27 stycznia 1980 roku</ref>.<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
Wspomnienie postaci i dorobku Pawła VI znalazło się również w pierwszej encyklice Jana Pawła II [http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/385''Redemptor hominis'']:<br />
<br />
{{Cytat box<br />
|cytat =Należy się wdzięczność Pawłowi VI za to, że szanując każdą cząstkę prawdy zawartej w jakiejkolwiek ludzkiej opinii, zachował równocześnie tę opatrznościową równowagę sternika Łodzi. Kościół, który — poprzez Jana Pawła I — po Nim niejako został mi powierzony, jest Kościołem zapewne nie wolnym od wewnętrznych trudności i napięć, ale równocześnie bardziej wewnętrznie zabezpieczonym wobec przerostów autokrytycyzmu — można powiedzieć — „bardziej krytycznym wobec różnych nieopatrznych krytyk”, bardziej też odpornym wobec różnych „nowinek”, bardziej dojrzałym w duchu „rozeznania”, bardziej uzdolnionym do tego, aby z odwiecznego Skarbu wydobywać „rzeczy nowe i stare” (Mt 13, 52), bardziej skupionym na swej własnej Tajemnicy — i przez to wszystko bardziej gotowym służyć posłannictwu zbawienia wszystkich. Bóg bowiem „pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy” (1 Tm 2, 4).<br />
|źródło =[http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/385 ''Redemptor hominis''], 4<br />
|width =<br />
|align =<br />
}}<br />
<br />
==Przypisy==<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
==Bibliografia==<br />
*Maciej Wrzeszcz, ''Paweł VI'', Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1979, 1982. ISBN 8321103294. [[Plik:W_bibliotece.jpg]]<br />
<br />
==Linki zewnętrzne==<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=PhIh7xYEy_0 Wybór Pawła VI na papieża w 1963 roku. Reportaż włoskiej telewizji RAI][dostęp:11.02.2014]<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=kA8nvHlTOR0 Koronacja Pawła VI przez kard. Alfredo Ottavianiego 30.06.1963][dostęp:11.02.2014]<br />
*[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/humane.html Tekst encykliki Pawła VI ''Humae vitae'' w języku polskim][dostęp:31.10.2014]<br />
*[http://www.youtube.com/watch?v=uIztLx4ZG8A Film dokumentalny o ostatnich latach pontyfikatu Pawła VI][dostęp:11.02.2014] w jęz. włoskim i angielskim<br />
*[http://tv-trwam.pl/film/beatyfikacja-papieza-pawla-vi Transmisja z Mszy beatyfikacyjnej Pawła VI w Watykanie, 19.10.2014][dostęp:31.10.2014]<br />
<br />
==Zobacz także==<br />
*[[Jan XXIII]]<br />
*[[Jan Paweł I]]<br />
*[[Pius XII]]<br />
*[[antykoncepcja]]<br />
*[[aborcja]]<br />
*[[małżeństwo]]<br />
*[[rodzina]]<br />
<br />
[[Kategoria:Papieże]]</div>Lukaszekob