Slavorum apostoli: Różnice pomiędzy wersjami

Z Centrum Myśli Jana Pawła II - WIKIJP2
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
m
m (Przekierowanie do Slavorum Apostoli)
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
Treść hasła pochodzi z publikacji „Jestem z Wami: kompendium twórczości i nauczania Karola Wojtyły - Jana Pawła II”, [http://www.mwydawnictwo.pl/ Wydawnictwo M], Kraków 2010
+
#redirect [[Slavorum Apostoli]]
Autor hasła: o. Maciej Zięba OP
 
 
 
'''Slavorum apostoli''' ('''Na 1100 rocznicę dzieła ewangelizacji Św. Cyryla i Metodego''') - encyklika Slavorum apostoli opublikowana została 2 czerwca 1985 z okazji tysięcznej rocznicy śmierci św. Metodego, brata
 
św. Cyryla. Obaj bracia z Salonik (w starożytności Tesaloniki) są
 
ważnymi postaciami dla Jana Pawła II. Już w roku 1980 w liście
 
Egregiae virtutis ogłosił on Cyryla i Metodego współpatronami
 
naszego kontynentu, dołączając ich do św. Benedykta z Nursji
 
i podkreślając prze to dwie wielkie tradycje chrześcijańskiej
 
Europy. „Cyryl i Metody stanowią jakby ogniwo łączące, jakby
 
duchowy pomost pomiędzy nurtem tradycji wschodniej i zachodniej, które łączą się razem w jedną wielką Tradycję Kościoła
 
powszechnego”.
 
 
 
== Tezy encykliki ==
 
 
 
Ta najmniejsza objętościowo encyklika Jana Pawła II zawiera
 
przede wszystkim obszerny rys biograficzny świętych Braci Sołuńskich
 
oraz przypomina znaczenie chrystianizacji ludów słowiańskich
 
dla całej Europy. Życiorysy te są ogromnie barwne, gdyż
 
obaj bracia porzucili świetnie się zapowiadające kariery (Metody
 
– polityczną, był wysokiej rangi urzędnikiem – archontem,
 
Konstantyn, wstąpiwszy do zakonu i przybrawszy imię Cyryl –
 
kościelną, był doradcą i sekretarzem patriarchy Konstantynopola),
 
aby pod osłoną klauzury oddać się życiu kontemplacyjnemu.
 
Po krótkim pobycie w klasztorze zostali jednak posłani
 
z misją na Krym i na Półwysep Arabski. Około roku 863 podejmują
 
się, na prośbę księcia Moraw Rościsława, kolejnej misji
 
wśród narodów słowiańskich. Zgadzają się na to, ze względu na
 
znajomość języka, ale misja ma zarazem polityczny charakter.
 
Rościsław pragnie bowiem uniezależniać się od wpływów niemieckich
 
i łacińskich. Nie tylko z tego względu jest to jednak dla
 
nich czas niezmiernie trudny. Po pierwsze – napotykają na wiele
 
oznak wrogości ze strony Słowian, uznających ich za obcych;
 
a po drugie – ich nowatorski sposób ewangelizacji, odwaga inkulturowania
 
Dobrej Nowiny w – nie znającą dotąd chrześcijaństwa
 
– kulturę, spotyka się niekiedy wewnątrz samego Kościoła
 
z podejrzliwością, a nawet agresją. Z tego powodu Metody jest
 
dwukrotnie więziony i obaj bracia muszą wyjaśniać swój sposób
 
ewangelizowania papieżowi Mikołajowi I. Później, w roku 879, wobec Jana VIII, musi to czynić sam Metody (Cyryl zmarł
 
w 869 r.). Jednakże świętość życia braci, cierpliwość i ofiarność,
 
a także wielka odwaga misjonarska, połączona ze świetnym wykształceniem
 
przekonały w końcu osoby im niechętne do ich
 
racji. Wiekopomnym dziełem obu misjonarzy Słowian było
 
przetłumaczenie ksiąg liturgicznych na język staro-cerkiewno-
 
-słowiański, a więc wyrażenie w nowym języku dorobku całej teologii, co zapewniło im miejsce nie tylko w historii Kościoła,
 
ale też w dziejach wielu narodów Europy Środkowo-Wschodniej.
 
W historycznym rozwoju Słowian obrządku wschodniego język
 
ten odegrał taką rolę, jak na Zachodzie łacina; a ponieważ jako
 
żywy język utrzymał się od niej „znacznie dłużej – po części aż
 
do XIX wieku – i na kształtowanie się rodzimych języków literackich
 
wywarł wpływ bardziej bezpośredni dzięki bliskim związkom
 
pokrewieństwa”.
 
 
 
Ze względu na polonicum, zamieszczoną w encyklice wzmiankę
 
o Krakowie, warto zacytować cały 21 punkt z ostatniego rozdziału
 
encykliki: „Bracia Sołuńscy byli dziedzicami nie tylko
 
wiary, ale i kultury starożytnej Grecji, kontynuowanej przez Bizancjum.
 
Wiadomo zaś, jakie znaczenie posiada to dziedzictwo
 
dla całej kultury europejskiej, a bezpośrednio czy pośrednio dla
 
kultury ogólnoludzkiej. W dziele ewangelizacji, którego dokonali
 
jako pionierzy na terenie zamieszkałym przez ludy słowiańskie,
 
zawiera się równocześnie prototyp tego, co dzisiaj nosi nazwę
 
«inkulturacji» – wcielenia Ewangelii w rodzime kultury – oraz
 
wprowadzenie tych kultur w życie Kościoła.
 
 
 
Wcielając Ewangelię w rodzimą kulturę ludów ewangelizowanych,
 
święci Cyryl i Metody położyli szczególne zasługi dla
 
ukształtowania się i rozwoju tej kultury, a raczej wielu kultur.
 
Wszystkie bowiem kultury narodów słowiańskich zawdzięczają
 
swój «początek» lub własny rozwój dziełu Braci Sołuńskich. Oni
 
bowiem, tworząc w sposób oryginalny i genialny alfabet języka
 
słowiańskiego, wnieśli zasadniczy wkład w kulturę i literaturę
 
wszystkich narodów słowiańskich.
 
 
 
Przekład zaś Ksiąg świętych, dokonany następnie przez Cyryla
 
i Metodego oraz ich uczniów, nadał moc i godność kulturową
 
staro-cerkiewno-słowiańskiemu językowi liturgicznemu, który
 
na długie wieki stał się nie tylko językiem kościelnym, ale także
 
urzędowym i literackim, a nawet potocznym językiem warstw
 
oświeconych większej części narodów słowiańskich – zwłaszcza wszystkich Słowian obrządku wschodniego. Był również używany
 
w kościele św. Krzyża w Krakowie, przy którym osiedlili się
 
słowiańscy Benedyktyni. Tutaj ukazały się pierwsze drukowane
 
w tym języku księgi liturgiczne. Do dzisiaj jest to język używany
 
w bizantyjskiej liturgii Wschodnich Kościołów słowiańskich obrządku
 
konstantynopolitańskiego katolickiego i prawosławnego
 
w Europie wschodniej i południowo-wschodniej oraz w różnych
 
krajach Europy zachodniej, a także w rzymskiej liturgii katolików
 
w Chorwacji”.
 
 
 
Encyklika zajmuje się jednak nie tylko problemami niezwykłej
 
spuścizny Braci Sołuńskich. Podkreśla też – można
 
powiedzie w sposób proroczy, gdyż wówczas nikt jeszcze nie
 
poruszał tego tematu – problem jedności podzielonej murem
 
berlińskim Europy, do której należą dwie wielkie tradycje:
 
zachodnia i wschodnia. „Realizując własny charyzmat Cyryl
 
i Metody wnieśli decydujący wkład w budowę Europy nie tylko
 
jako wspólnoty wiary chrześcijańskiej, ale także jako organizmu
 
państwowego i kulturowego. Dzisiaj również nie ma
 
innej drogi do przezwyciężenia napięć i naprawienia rozłamów
 
czy usunięcia antagonizmów zarówno w Europie jak i w świecie,
 
które zagrażają wywołaniem straszliwego zniszczenia życia
 
i wartości”.
 
 
 
Jan Paweł II ukazuje również Braci Sołuńskich jako patronów
 
ekumenizmu, ważnych patronów współczesnych dążeń do
 
zjednoczenia chrześcijan. Przypomina Kościołowi – dając ich
 
postaci za wzór – ważkie cechy misjonarzowania świętych braci:
 
łączenie prawowierności i szacunku dla depozytu wiary z głębokim
 
zrozumieniem oryginalności kultury Słowian i dążeniem
 
do obrony ich politycznej odrębności, oraz budowanie Kościoła
 
środkami pokojowymi. Papieska medytacja nad żywotami
 
Cyryla i Metodego jest więc bardzo aktualna, gdyż ukazywali
 
oni w swoich działaniach katolickość Kościoła i realizowali
 
w praktyce trudne ideały wcielania Dobrej Nowiny o Jezusie Chrystusie w różnorakie kultury: „Ewangelia nie prowadzi do
 
zubożenia czy zgaszenia tego, co każdy człowiek, lud i naród,
 
każda kultura w ciągu historii poznają i realizują jako dobro,
 
prawdę i piękno. Zachęca raczej, by te wartości zostały zasymilowane
 
i rozwijane … Konkretny wymiar katolickości wpisany
 
przez Chrystusa Pana w samą konstytucję Kościoła nie jest
 
czymś statycznym, oderwanym od historii i płytko ujednoliconym,
 
ale rodzi się i rozwija poniekąd codziennie jako nowość
 
z jednomyślnej wiary wszystkich, którzy wierzą w Trójjedynego
 
Boga”. Papież – w podzielonym politycznie i kulturowo oraz
 
rozdartym konfliktami świecie – z naciskiem podkreśla, że każdy
 
naród i każda kultura ma swoje miejsce w zbawczym planie
 
Boga oraz że „być chrześcijaninem w naszych czasach oznacza
 
być twórcą komunii w Kościele i w społeczeństwie. Służą temu
 
celowi: otwartość ducha ku braciom, wzajemne zrozumienie, gotowość
 
współpracy na drodze wspaniałomyślnej wymiany dóbr
 
kulturowych i duchowych”.
 
 
 
Tak więc jubileuszowa, historyczna medytacja o żyjących ponad
 
1000 lat temu, w IX wieku, Cyrylu i Metodym stała się dla
 
Jana Pawła II okazją do naszkicowania nowoczesnego programu
 
głoszenia Dobrej Nowiny w wielokulturowym świecie, często
 
głęboko, wręcz dramatycznie dziś podzielonym.
 
 
 
== Linki zewnętrzne ==
 
 
 
Encyklika [http://nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/26 ''Slavorum apostoli'']
 
 
 
== Opracowania nt. encykliki Slavorum apostoli ==
 
 
 
* Adam Boniecki, Katarzyna Kolenda-Zaleska, ''Zrozumieć papieża : rozmowy o Janie Pawle II'', Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2012 ISBN 9788324019380 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]
 
* Jan Andrzej Kłoczowski, ''Zawierzyć prawdzie : o encyklikach Jana Pawła II : próba osobistej lektury'', Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006 ISBN 8308038875 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]
 
* Jan Krucina, ''Co mówi Papież : nauczanie społeczne Jana Pawła II'', TUM, Wrocław 2005 ISBN 8388301985 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]
 
* ''Dives in misericordia : tekst i komentarz'' / Jan Paweł II ; red. Stanisław Hagy, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1983 ISBN  8300006648 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]
 
* ''Encyklika Ojca Świętego Jana Pawła o Bożym Miłosierdziu Dives in misericordia'' / Jan Paweł II ; komentarz Jan Krucina, TUM, Wrocław 1996 ISBN 8386204931 [[Plik:W_bibliotece.jpg]]
 
 
 
== Zobacz także ==
 
 
 
[[Ewangelizacja]]
 
 
 
 
 
[[Kategoria:Encykliki]]
 

Aktualna wersja na dzień 17:56, 7 lip 2014

Przekierowanie do: