Akt małżeński: Różnice pomiędzy wersjami

Z Centrum Myśli Jana Pawła II - WIKIJP2
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Linia 5: Linia 5:
  
 
== Akt małżeński w dokumentach kościoła ==
 
== Akt małżeński w dokumentach kościoła ==
Akt małżeński jest integralną częścią przymierza małżeńskiego, prowadząc małżonków do pełnej jedności, uzdalniając ich do przekazania daru życia nowej osobie <ref>por. Familiaris consortio 14<ref/>. Zgodnie z nauczaniem zawartym w encyklikach Casti connubii i Humanae vitae przymierze to ma podwójny cel: przekazanie daru życia i umocnienie więzi miłości między małżonkami. Oba cele są komplementarne względem siebie, tak że płodność jest owocem i znakiem miłości małżeńskiej, żywym świadectwem pełnego wzajemnego oddawania się małżonków <ref>Familiaris consortio 28; por. Mężczyzną i Niewiastą... s. 459; Donum vitae IIA,1<ref/>  
+
Akt małżeński jest integralną częścią przymierza małżeńskiego, prowadząc małżonków do pełnej jedności, uzdalniając ich do przekazania daru życia nowej osobie <ref>por. Familiaris consortio 14</ref>. Zgodnie z nauczaniem zawartym w encyklikach Casti connubii i Humanae vitae przymierze to ma podwójny cel: przekazanie daru życia i umocnienie więzi miłości między małżonkami. Oba cele są komplementarne względem siebie, tak że płodność jest owocem i znakiem miłości małżeńskiej, żywym świadectwem pełnego wzajemnego oddawania się małżonków <ref>Familiaris consortio 28; por. Mężczyzną i Niewiastą... s. 459; Donum vitae IIA,1</ref>  
  
 
== Nauczanie Jana Pawła II nt. aktu małżeńskiego ==
 
== Nauczanie Jana Pawła II nt. aktu małżeńskiego ==
Nauczanie Jana Pawła II na temat aktu małżeńskiego opiera się przede wszystkim na nauczaniu Soboru Watykańskiego II <ref>Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes 49-51<ref/>, a także Piusa XI (encyklika Casti connubii); szczególny punkt odniesienia stanowi encyklika HV Pawła VI, która stała się podstawą dla części cyklu katechez „Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich”.
+
Nauczanie Jana Pawła II na temat aktu małżeńskiego opiera się przede wszystkim na nauczaniu Soboru Watykańskiego II <ref>Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes 49-51</ref>, a także Piusa XI (encyklika Casti connubii); szczególny punkt odniesienia stanowi encyklika HV Pawła VI, która stała się podstawą dla części cyklu katechez „Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich”.
 
   
 
   
Papież zwraca uwagę na konieczność oparcia się w rozważaniach nad aktem małżeńskim na integralnej wizji osoby <ref>por. Veritatis splendor 49<ref/>. Ciało jest bowiem środkiem wyrazu nie tylko w wymiarze seksualnym − przez nie wypowiada się cały człowiek. Poprzez akt małżeński człowiek komunikuje swoim ciałem prawdę o wyłącznym charakterze zjednoczenia sakramentalnego i zakorzenieniu go w odwiecznym planie Bożej miłości <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 472-473<ref/>. Ponieważ akt małżeński jest nie tylko znakiem miłości, ale i płodności osoby, nie może być w sztuczny sposób pozbawiany zdolności do przekazywania daru życia. Odarty z potencjalnej zdolności prokreacji akt seksualny traci swoją wewnętrzną tożsamość, przestaje być znakiem miłości <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 473-474<ref/>, a tym samym przestaje być znakiem wewnętrznego zjednoczenia osób <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 474<ref/>  
+
Papież zwraca uwagę na konieczność oparcia się w rozważaniach nad aktem małżeńskim na integralnej wizji osoby <ref>por. Veritatis splendor 49</ref>. Ciało jest bowiem środkiem wyrazu nie tylko w wymiarze seksualnym − przez nie wypowiada się cały człowiek. Poprzez akt małżeński człowiek komunikuje swoim ciałem prawdę o wyłącznym charakterze zjednoczenia sakramentalnego i zakorzenieniu go w odwiecznym planie Bożej miłości <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 472-473</ref>. Ponieważ akt małżeński jest nie tylko znakiem miłości, ale i płodności osoby, nie może być w sztuczny sposób pozbawiany zdolności do przekazywania daru życia. Odarty z potencjalnej zdolności prokreacji akt seksualny traci swoją wewnętrzną tożsamość, przestaje być znakiem miłości <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 473-474</ref>, a tym samym przestaje być znakiem wewnętrznego zjednoczenia osób <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 474</ref>  
  
Podstawowym źródłem zakłamania aktu małżeńskiego jest grzech, nie tylko w wymiarze aktualnym (konkretne grzeszne czyny), ale także ontycznym, gdyż zerwanie więzi z Bogiem przez pierwszych rodziców naruszyło zdolność człowieka do prawdziwej komunikacji z bliźnim – także w akcie małżeńskim <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 121<ref/>. Płodności aktu małżeńskiego nie sprzeciwia się natomiast roztropne wykorzystanie rozpoznanego przez małżonków naturalnego rytmu płodności (poprzez okresową wstrzemięźliwość seksualną), pozwalającego na odpowiedzialne podjęcie powołania rodzicielskiego <ref>por. tamże<ref/>.  
+
Podstawowym źródłem zakłamania aktu małżeńskiego jest grzech, nie tylko w wymiarze aktualnym (konkretne grzeszne czyny), ale także ontycznym, gdyż zerwanie więzi z Bogiem przez pierwszych rodziców naruszyło zdolność człowieka do prawdziwej komunikacji z bliźnim – także w akcie małżeńskim <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 121</ref>. Płodności aktu małżeńskiego nie sprzeciwia się natomiast roztropne wykorzystanie rozpoznanego przez małżonków naturalnego rytmu płodności (poprzez okresową wstrzemięźliwość seksualną), pozwalającego na odpowiedzialne podjęcie powołania rodzicielskiego <ref>por. tamże</ref>.  
  
Poprzez akt małżeński małżonkowie wypowiadają swoją dojrzałą gotowość macierzyństwa i ojcostwa <ref>Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 498<ref/>. Jednocześnie jest to znak pełnego szacunku oddania się jednej osoby drugiej, a zarazem przyjęcia ofiarowanego przez nią daru (por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 498-499). W ten sposób akt małżeński staje się obrazem wewnętrznego zjednoczenia, w którym dwoje staje się jednym ciałem <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 42-44<ref/>. Nie jest on jednak jedynym znakiem, stąd powstrzymywanie się od współżycia – gdy zachodzą po temu ważne racje – ani nie narusza jedności małżeństwa, ani się jej nie sprzeciwia <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 488-489<ref/>. Trzeba zwrócić uwagę, że płodność miłości małżeńskiej nie zacieśnia się […] tylko do fizycznego rodzenia dzieci, choćby nawet była pojmowana w swym specyficznie ludzkim wymiarze: poszerza się i ubogaca wszelkimi owocami życia moralnego, duchowego i nadprzyrodzonego, jakie ojciec i matka z racji swego powołania winni przekazać w darze dzieciom, a poprzez dzieci, Kościołowi i światu <ref>Familiaris consortio 28<ref/>.  
+
Poprzez akt małżeński małżonkowie wypowiadają swoją dojrzałą gotowość macierzyństwa i ojcostwa <ref>Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 498</ref>. Jednocześnie jest to znak pełnego szacunku oddania się jednej osoby drugiej, a zarazem przyjęcia ofiarowanego przez nią daru (por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 498-499). W ten sposób akt małżeński staje się obrazem wewnętrznego zjednoczenia, w którym dwoje staje się jednym ciałem <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 42-44</ref>. Nie jest on jednak jedynym znakiem, stąd powstrzymywanie się od współżycia – gdy zachodzą po temu ważne racje – ani nie narusza jedności małżeństwa, ani się jej nie sprzeciwia <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 488-489</ref>. Trzeba zwrócić uwagę, że płodność miłości małżeńskiej nie zacieśnia się […] tylko do fizycznego rodzenia dzieci, choćby nawet była pojmowana w swym specyficznie ludzkim wymiarze: poszerza się i ubogaca wszelkimi owocami życia moralnego, duchowego i nadprzyrodzonego, jakie ojciec i matka z racji swego powołania winni przekazać w darze dzieciom, a poprzez dzieci, Kościołowi i światu <ref>Familiaris consortio 28</ref>.  
  
Wewnętrzne zjednoczenie, leżące u podstaw duchowego znaczenia aktu małżeńskiego, wskazuje na ciężar niewierności małżeńskiej, nazywanej niekiedy zdradą. Takie ujęcie pokazuje, że nawet w ramach małżeństwa możliwa jest „zdrada”; gdy brak wewnętrznej otwartości małżonków na siebie i wierności w miłości, ich fizyczne zjednoczenie staje się kłamstwem <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 409-410<ref/>. Cudzołóstwo jest grzechem dlatego, ponieważ stanowi złamanie osobowego przymierza mężczyzny i kobiety <ref>Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 149<ref/>. Najbardziej dramatycznie niewierność ta objawia się poprzez akt seksualny poza małżeństwem, naruszając wyłączność relacji oblubieńczej <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 150-151<ref/>.
+
Wewnętrzne zjednoczenie, leżące u podstaw duchowego znaczenia aktu małżeńskiego, wskazuje na ciężar niewierności małżeńskiej, nazywanej niekiedy zdradą. Takie ujęcie pokazuje, że nawet w ramach małżeństwa możliwa jest „zdrada”; gdy brak wewnętrznej otwartości małżonków na siebie i wierności w miłości, ich fizyczne zjednoczenie staje się kłamstwem <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 409-410</ref>. Cudzołóstwo jest grzechem dlatego, ponieważ stanowi złamanie osobowego przymierza mężczyzny i kobiety <ref>Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 149</ref>. Najbardziej dramatycznie niewierność ta objawia się poprzez akt seksualny poza małżeństwem, naruszając wyłączność relacji oblubieńczej <ref>por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 150-151</ref>.
  
 
=== Przypisy ===
 
=== Przypisy ===

Wersja z 13:42, 7 mar 2014

Treść hasła pochodzi z publikacji „Wielka Encyklopedia Nauczania Jana Pawła II”, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2014
Autor hasła: ks. Piotr KIENIEWICZ MIC

Akt małżeński – akt fizycznego zjednoczenia seksualnego męża z żoną: uczestników przymierza małżeńskiego. Niekiedy redukcjonistycznie mówi się o akcie seksualnym, jednak termin ten wskazuje wyłącznie na fizyczny aspekt ludzkiego działania, pomijając jego wymiar duchowy i charakter oblubieńczy

Akt małżeński w dokumentach kościoła

Akt małżeński jest integralną częścią przymierza małżeńskiego, prowadząc małżonków do pełnej jedności, uzdalniając ich do przekazania daru życia nowej osobie [1]. Zgodnie z nauczaniem zawartym w encyklikach Casti connubii i Humanae vitae przymierze to ma podwójny cel: przekazanie daru życia i umocnienie więzi miłości między małżonkami. Oba cele są komplementarne względem siebie, tak że płodność jest owocem i znakiem miłości małżeńskiej, żywym świadectwem pełnego wzajemnego oddawania się małżonków [2]

Nauczanie Jana Pawła II nt. aktu małżeńskiego

Nauczanie Jana Pawła II na temat aktu małżeńskiego opiera się przede wszystkim na nauczaniu Soboru Watykańskiego II [3], a także Piusa XI (encyklika Casti connubii); szczególny punkt odniesienia stanowi encyklika HV Pawła VI, która stała się podstawą dla części cyklu katechez „Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich”.

Papież zwraca uwagę na konieczność oparcia się w rozważaniach nad aktem małżeńskim na integralnej wizji osoby [4]. Ciało jest bowiem środkiem wyrazu nie tylko w wymiarze seksualnym − przez nie wypowiada się cały człowiek. Poprzez akt małżeński człowiek komunikuje swoim ciałem prawdę o wyłącznym charakterze zjednoczenia sakramentalnego i zakorzenieniu go w odwiecznym planie Bożej miłości [5]. Ponieważ akt małżeński jest nie tylko znakiem miłości, ale i płodności osoby, nie może być w sztuczny sposób pozbawiany zdolności do przekazywania daru życia. Odarty z potencjalnej zdolności prokreacji akt seksualny traci swoją wewnętrzną tożsamość, przestaje być znakiem miłości [6], a tym samym przestaje być znakiem wewnętrznego zjednoczenia osób [7]

Podstawowym źródłem zakłamania aktu małżeńskiego jest grzech, nie tylko w wymiarze aktualnym (konkretne grzeszne czyny), ale także ontycznym, gdyż zerwanie więzi z Bogiem przez pierwszych rodziców naruszyło zdolność człowieka do prawdziwej komunikacji z bliźnim – także w akcie małżeńskim [8]. Płodności aktu małżeńskiego nie sprzeciwia się natomiast roztropne wykorzystanie rozpoznanego przez małżonków naturalnego rytmu płodności (poprzez okresową wstrzemięźliwość seksualną), pozwalającego na odpowiedzialne podjęcie powołania rodzicielskiego [9].

Poprzez akt małżeński małżonkowie wypowiadają swoją dojrzałą gotowość macierzyństwa i ojcostwa [10]. Jednocześnie jest to znak pełnego szacunku oddania się jednej osoby drugiej, a zarazem przyjęcia ofiarowanego przez nią daru (por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 498-499). W ten sposób akt małżeński staje się obrazem wewnętrznego zjednoczenia, w którym dwoje staje się jednym ciałem [11]. Nie jest on jednak jedynym znakiem, stąd powstrzymywanie się od współżycia – gdy zachodzą po temu ważne racje – ani nie narusza jedności małżeństwa, ani się jej nie sprzeciwia [12]. Trzeba zwrócić uwagę, że płodność miłości małżeńskiej nie zacieśnia się […] tylko do fizycznego rodzenia dzieci, choćby nawet była pojmowana w swym specyficznie ludzkim wymiarze: poszerza się i ubogaca wszelkimi owocami życia moralnego, duchowego i nadprzyrodzonego, jakie ojciec i matka z racji swego powołania winni przekazać w darze dzieciom, a poprzez dzieci, Kościołowi i światu [13].

Wewnętrzne zjednoczenie, leżące u podstaw duchowego znaczenia aktu małżeńskiego, wskazuje na ciężar niewierności małżeńskiej, nazywanej niekiedy zdradą. Takie ujęcie pokazuje, że nawet w ramach małżeństwa możliwa jest „zdrada”; gdy brak wewnętrznej otwartości małżonków na siebie i wierności w miłości, ich fizyczne zjednoczenie staje się kłamstwem [14]. Cudzołóstwo jest grzechem dlatego, ponieważ stanowi złamanie osobowego przymierza mężczyzny i kobiety [15]. Najbardziej dramatycznie niewierność ta objawia się poprzez akt seksualny poza małżeństwem, naruszając wyłączność relacji oblubieńczej [16].

Przypisy

  1. por. Familiaris consortio 14
  2. Familiaris consortio 28; por. Mężczyzną i Niewiastą... s. 459; Donum vitae IIA,1
  3. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes 49-51
  4. por. Veritatis splendor 49
  5. por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 472-473
  6. por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 473-474
  7. por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 474
  8. por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 121
  9. por. tamże
  10. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 498
  11. por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 42-44
  12. por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 488-489
  13. Familiaris consortio 28
  14. por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 409-410
  15. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 149
  16. por. Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich s. 150-151

Bibliografia

Dzieła Jana Pawła II

Inne dokumenty Kościoła

Publikacje innych autorów