Konklawe 14-16 X 1978

Konklawe 14-16 X 1978 roku wybór przez członków Kolegium Kardynalskiego nowego, 264 papieża rzymskiego, zarządzony w okresie sedewakancji (od łac. okresu opustoszenia tronu papieskiego) po nagłej śmierci Jana Pawła I na atak serca 28 września 1978 roku. Zakończyło się wyborem kardynała i metropolity Krakowa Karola Wojtyły w ósmym głosowaniu w poniedziałek 16 października 1978 roku w godzinach popołudniowych. Nowo wybrany papież przyjął imię Jan Paweł II, co wprost nawiązywało do zamiaru kontynuowania dzieła trzech poprzedników: Jana Pawła I, Pawła VI i Jana XXIII. Publiczne ogłoszenie wyboru symbolizowane przez tradycyjne ukazanie się białego dymu z komina Kaplicy Sykstyńską i bicie dzwonów Bazyliki św. Piotra nastąpiło około godz. 18:18 czasu rzymskiego. Około pół godziny później nowy papież pojawił się na balkonie Bazyliki św. Piotra i wygłosił swoje pierwsze słowa do rzesz wiernych zgromadzonych na Placu św. Piotra.

Okoliczności zwołania konklawe

Październikowa elekcja papieża była już drugą w 1978 roku po tzw. sierpniowym konklawe w dniach 25-26 sierpnia, zarządzonym po śmierci Pawła VI 6 sierpnia 1978 roku. Po jednym z najkrótszych w historii nowożytnego Kościoła katolickiego pontyfikatów wybranego w sierpniu Jana Pawła I (trwającym 33 dni) konieczne było ponowne zwołanie konklawe. Październikowa elekcja była zarazem drugą, w której uczestniczył kardynał Wojtyła.

W wyborze wzięło udział 111 kardynałów. Trzech z nich było mianowanych jeszcze przez papieża Piusa XII, ośmiu przez Jana XXIII, a stu przez Pawła VI.

Przebieg elekcji

Papabile

Według relacji prasowych i wspomnień uczestników, za najważniejszych papabile (z wł. potencjalnych kandydatów do godności papieskiej) uchodzili podczas październikowego konklawe kardynałowie Giuseppe Siri z Genui, Giovanni Benelli z Florencji, a także Sebastiano Baggio z włoskiej diecezji Velletri. Pierwszy z kardynałów cieszył się życzliwością ze strony środowisk bliskich tradycjonalistom, sceptycznych wobec zmian w Kościele katolickim które nastąpiły po zakończeniun Soboru Watykańskiego II. Z kolei z kard. Benellim nadzieje wiązało liberalne skrzydło Kościoła.

Relacje o przebiegu głosowań

Według nieoficjalnych relacji uczestników październikowego konklawe, w pierwszych głosowaniach kardynałowie nie brali pod uwagę kandydatur spoza Włoch, a główna rywalizacja przebiegała pomiędzy zwolennikami kardynałów Siriego i Benelliego. 15 października poparcie dla obydwu zaczęło jednak spadać i wśród elektorów pojawiły się nazwiska kard. Johannesa Willebrandsa z Holandii i Franza Koeniga z Wiednia. Sam Koenig miał jednak uchylać się od chęci przyjęcia godności i wskazał na postać metropolity Krakowa kard. Wojtyły.

Elekcja kardynała Wojtyły miała miejsce w ósmym głosowaniu, około godziny 16:30. Wojtyła niezwłocznie przyjął decyzję Kolegium Kardynalskiego. Był to pierwszy od 1522 roku wybór na Stolicę Apostolską papieża spoza Włoch.

Pierwsze słowa Jana Pawła II. Papież z dalekigo kraju

Tuż przed godziną 19:00 po ogłoszeniu przez kardynała Pericle Feliciego na balkonie Bazyliki św. Piotra zwyczajowej formuły w języku łacińskim: Annuntio vobis gaudium magnum! Habemus Papam! Eminentissimum ac Reverendissimum Dominum, Carolum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem Wojtyla! qui sibi nomen imposuit Ioannis Pauli Secundi! (Zwiastuję Wam radość wielką! Mamy Papieża! Najczcigodniejszego i Najprzewielebniejszego Pana, Karola, Świętego Rzymskiego Kościoła kardynała Wojtyłę, który przyjął imię Jan Paweł II) nowy papież skierował w języku włoskim swoje pierwsze słowa do prawie 200 tys. wiernych zgromadzonych na Placu św. Piotra, którzy oczekiwali na wynik konklawe.

Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! Najdrożsi Bracia i Siostry! Jesteśmy jeszcze wszyscy pogrążeni w bólu po śmierci naszego umiłowanego papieża Jana Pawła I. I oto najprzewielebniejsi kardynałowie powołali nowego Biskupa Rzymu. Wezwali go z dalekigo krajju...dalekiego, lecz zawsze tak bliskiego przez wspólnotę w wierze i tradycji chrześcijańskiej. Obawiałem się przyjąć ten wybór, ale uczyniłem to w duchu posłuszeństwa względem naszego Pana Jezusa Chrystusa i z całkowitą ufnością względem Jego Matki, Najświętszej Maryi Panny. Nie wiem, czy potrafię wyrazić się jasno w waszym...naszym języku włoskim. Jeżeli się pomylę, to mnie poprawicie. I tak staję przed wami wszystkimi, aby wzynać naszą wspólną wiarę, naszą nadzieję, naszą ufność pokładaną w Matce Chrystusa i Kościoła, a także, aby rozpocząć na tej drodze historii i Kościoła z pomocą Boga i z pomocą ludzi.

— Nauczanie papieskie, t. 1, 1978, s. 1.