Pielgrzymka zagraniczna (61)

Z Centrum Myśli Jana Pawła II - WIKIJP2
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji  
(red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.
o. Maciej Zięba OP, „Jestem z Wami: kompendium twórczości i nauczania Karola Wojtyły - Jana Pawła II”, Wydawnictwo M, Kraków 2010  

Sześćdziesiąta pierwsza podróż apostolska Jana Pawła II (poza terytorium Watykanu i Włoch). Odbyła się w dniach 4-10 września 1993. Celem były kolejno Litwa, Łotwa i Estonia.

Cele i przebieg pielgrzymki

Pielgrzymka wiązała się z odzyskaniem przez kraje bałtyckie niepodległości po półwieczu jarzma sowieckiego. Wszystkie trzy państwa - katolicka Litwa, Łotwa o tradycjach zarówno protestanckich, jak i katolickich, jak i tradycyjnie luterańska, ale również mocno zateizowana Estonia - niedługo wcześniej przywróciły stosunki dyplomatyczne ze Stolicą Apostolską. Wizyta we wszystkich trzech krajach miała przede wszystkim znaczenie dla ich katolickich wspólnot. Była jednak odbierana również jako wsparcie suwerenności młodych państw i niepodległościowych dążeń. Pielgrzymka była jednocześnie pierwszą z późniejszej serii pielgrzymek Jana Pawła II na tereny byłego Związku Radzieckiego.


4-8 wrzesień 1993 LITWA

Cel pielgrzymki

Spotkanie z wiernymi, pogłębienie dialogu ekumenicznego.

Przebieg wizyty na Litwie

  • 10 września
    • TALLIN: Przylot z Łotwy. • Modlitwa przed Najświętszym Sakramentem, spotkanie ze wspólnotą katolicką w kościele Św. św. Piotra i Pawła; modlitwa przy tablicy upamiętniającej ostatniego katolickiego bpa Tallina - Edwarda Profittlicha • Nabożeństwo ekumeniczne w luterańskim kościele Św. Mikołaja • Spotkanie z prezydentem Estonii Lennartem Meri; przekazanie orędzia skierowanego do świata kultury • Msza Św. na placu Ratuszowym • Ceremonia pożegnania na lotnisku i odlot do Rzymu

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

Wizyta w Estonii była ostatnim i najkrótszym etapem podróży do krajów nadbałtyckich (Litwa, Łotwa). Podczas przemówienia powitalnego na lotnisku Papież wyraził radość i wdzięczność Bogu za cud, jakim były: uzyskanie niepodległości przez Estonię, przemiany demokratyczne i wolność religijna. Zaraz po spotkaniu ze wspólnotą katolicką Papież udał się do luterańskiego kościoła, by wziąć udział w nabożeństwie ekumenicznym. Kościół luterański to najliczniejsza wspólnota religijna Estonii. Po wspólnej modlitwie Papież wygłosił przemówienie, w którym podkreślił, że Kościół musi być jeden, gdyż jeden jest Chrystus. Zdaniem Papieża, jedność Kościołów jest możliwa, gdyż siłą napędową ekumenizmu jest szczere poszukiwanie świętości osobistej i wspólnotowej.

Najważniejszym momentem wizyty Jana Pawła w Tallinie był msza św. na placu Ratuszowym, w samym centrum miasta. W homilii Papież mówił o miłości chrześcijańskiej, która obejmuje wszystkich ludzi, i o otwartości w stosunku do poszczególnych ludzi, jak i do całego społeczeństwa. Bądźcie dla każdego świadkami miłości, która przygarnia - mówił Papież do zgromadzonych wiernych - przyczyniając się do szerzenia równości i prawdy, zgody i współpracy, miłości braterskiej i jedności. Jako pierwsi wejdźcie na drogę porozumienia i wzajemnego poznania, tak by powoli zostały przezwyciężone przeszkody nieufności i uprzedzeń - jeżeli takie istnieją - i by można było dążyć do coraz większej jedności, którą od samego początku Chrystus darował Kościołowi i której pragnął dla niego i dla całego świata. Na zakończenie mszy św. Papież wygłosił improwizowane przemówienie podsumowujące podróż do krajów nadbałtyckich. Powiedział wówczas, że pamiętając tragiczną historię ostatniego stulecia, trzeba się modlić, by już nigdy więcej wśród małych narodów nie zapanował lęk przed ich większymi sąsiadami, gdyż ci ostatni nie powinni budzić strachu, lecz powinni być gwarantami poszanowania praw. (EP)

Homilia przy Wzgórzu Krzyży, Litwa, 7 września 1993 / o. M. Zięba OP

Początki sanktuarium położonego w pobliżu wsi Jurgajcie sięgają powstania listopadowego, kiedy to po carskim zakazie stawiania krzyży na grobach powstańców zaczęto w 1831 stawiać je na symbolicznej mogile położonej na niewielkim wzgórzu o dwóch wierzchołkach. Podobna sytuacja powtórzyła się po powstaniu styczniowym w 1864. Kult w sanktuarium na Wzgórzu Krzyży był już wówczas na tyle silny, że osławiony "Wieszatiel", gubernator wileński Murawiow, nakazał zniszczenie symbolicznych grobów. Rozpoczęła się, trwająca z różnym natężeniem ponad sto lat, walka o krzyże. Później bowiem poczęto stawiać w tym samym miejscu krzyże ludziom, którzy umarli w czasie zsyłki na Syberii, a władze, najpierw carskie, a potem komunistyczne, systematycznie te krucyfiksy niszczyły. Najpoważniejszą taką próbę podjęto za czasów Nikity Chruszczowa w 1961, kiedy to KGB spaliło krzyże, a wzgórze rozjechano spychaczami. Tę barbarzyńską akcję powtórzono też w 1973. Ponieważ jednak kult stawał się coraz silniejszy, a na miejscu spalonych lub usuniętych krzyży wciąż stawiano nowe, władze komunistyczne opracowały plan zatopienia całego wzgórza i zrobienia na jego miejscu kolektora ścieków. Determinacja wierzących była jednak zbyt duża i w latach osiemdziesiątych władze zrezygnowały z siłowych rozwiązań i zaprzestały otwartych szykan. Ich definitywny kres przyniosła dopiero niepodległość Litwy.

W tym historycznym miejscu, w którym dziś stoi kilka milionów krzyży, a wśród nich krzyż postawiony w 1981 po zamachu na Ojca Świętego, Jan Paweł II nauczał o Krzyżu, będącym źródłem siły ducha i męstwa, Krzyżu nadającym sens i wartość ludzkiemu cierpieniu: Bóg umiłował świat w Chrystusie ukrzyżowanym i zmartwychwstałym. Krzyż jest znakiem tej miłości. Krzyż jest znakiem życia wiecznego w Bogu.

Rok później podczas nabożeństwa Drogi Krzyżowej w rzymskim Koloseum Ojciec Święty opowiedział o Górze Krzyży pielgrzymom przybyłym z całego świata: Byłem wstrząśnięty tamtym litewskim Koloseum, nie z czasów dawnego Imperium Rzymskiego, ale współczesnym, Koloseum mijającego wieku... Dziś zwracam się myślą w kierunku wielu koloseów: ku "Górom Krzyży" w europejskiej części Rosji i na Syberii.


8-10 wrzesień 1993 ŁOTWA

Cel pielgrzymki

Spotkanie z wiernymi, przywrócenie kultu św. Meinharda, pogłębienie dialogu ekumenicznego.

Przebieg wizyty na Łotwie

  • 8 września
    • RYGA: Ceremonia powitania, przemówienie Papieża • Przywrócenie kultu św. Meinharda w katedrze pw. św. Jakuba • Wizyta u prezydenta Guntisa Ulmanisa, spotkanie z członkami rządu i korpusem dyplomatycznym • Liturgia Słowa i spotkanie ekumeniczne w kościele luterańskim; wspólna modlitwa wraz z przedstawicielami innych Kościołów przy grobie św. Meinharda • Msza św. w parku Męża
  • 9 września
    • AGŁONA: Msza św. w sanktuarium maryjnym; nawiedzenie krypty Najświętszej Maryi Panny, modlitwa przy grobie kard. Julijanisa Vaivodsa • Obiad z biskupami i kardynałami łotewskimi

RYGA: Spotkanie z środowiska akademickiego i świata kultury

  • 10 września
    • RYGA: Ceremonia pożegnania na lotnisku • Odlot do Estonii

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

Wizyta na Łotwie była drugim etapem podróży do krajów nadbałtyckich (Litwa, Estonia). Papież przybył na Łotwę, aby wesprzeć kraj i Kościół odradzający się po okresie komunizmu. Celowi temu miało służyć zarówno potwierdzenie kultu św. Meinharda, jak i wizyta Jana Pawła II w najbardziej znanym sanktuarium łotewskim – Agłonie, a także przesłanie, jakie Papież przekazał podczas homilii i przemówień - tj. wezwanie do przebaczenia win i pojednania. Ojciec Święty mówił do zgromadzonych wiernych: „Wy, którzy w godzinie krzyża umieliście zachować nadzieję i oczekiwać godziny zmartwychwstania, jesteście teraz powołani, by umacniać wasze męstwo poprzez wielkoduszny i całkowity dar braterskiego przebaczenia. Ten odważny i dalekowzroczny gest braterskiego pojednania stanie się przynagleniem do pokuty i do odmiany życia także dla tych, którzy byli przyczyną waszych cierpień". Papież wezwał również do modlitwy o jedność chrześcijan, która pozwoli im wspólnie modlić się do Boga. Podczas pielgrzymki do sanktuarium w Agłonie Jan Paweł II mówił o znaczeniu Matki Bożej w dziejach zbawienia i o pomocy, jakiej Maryja udziela tym, którzy poproszą ją o wstawiennictwo u Syna. Matka Boża jest szczególnym świadkiem chwały Swego Syna i opiekunką ludzi dążących do zbawienia. Papież podkreślił również znaczenie pielgrzymowania jako świadectwa wiary, dającego sposobność do wysiłku modlitwy i pokuty.

Na zakończenie wizyty na Łotwie, Papież spotkał się z przedstawicielami świata nauki i kultury podczas którego wyraził nadzieję, że pełne wzajemnego szacunku spotkanie nauki i kultury z wiarą dopomoże w budowaniu społeczeństwa otwartego na nieprzemijające wartości duchowe. Wszyscy obecni otrzymali od Jana Pawła II tekst specjalnie przygotowanego na tę okazję przemówienia poświęconego katolickiej nauce społecznej. (EP)


10 wrzesień 1993 ESTONIA

Cel pielgrzymki

Spotkanie z wiernymi, pogłębienie dialogu ekumenicznego.

Przebieg wizyty w Estonii

    • TALLIN: Przylot z Łotwy. • Modlitwa przed Najświętszym Sakramentem, spotkanie ze wspólnotą katolicką w kościele Św. św. Piotra i Pawła; modlitwa przy tablicy upamiętniającej ostatniego katolickiego bpa - męczennika Tallina - Edwarda Profittlicha, który zginął w sowieckim więzieniu; • Nabożeństwo ekumeniczne w luterańskim kościele Św. Mikołaja • Spotkanie z prezydentem Estonii Lennartem Meri; przekazanie orędzia skierowanego do świata kultury • Msza Św. na placu Ratuszowym • Ceremonia pożegnania na lotnisku i odlot do Rzymu

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

Wizyta w Estonii była ostatnim i najkrótszym etapem podróży do krajów nadbałtyckich (Litwa, Łotwa). Podczas przemówienia powitalnego na lotnisku Papież wyraził radość i wdzięczność Bogu za cud, jakim były: uzyskanie niepodległości przez Estonię, przemiany demokratyczne i wolność religijna. Zaraz po spotkaniu ze wspólnotą katolicką Papież udał się do luterańskiego kościoła, by wziąć udział w nabożeństwie ekumenicznym. Kościół luterański to najliczniejsza wspólnota religijna Estonii. Po wspólnej modlitwie Papież wygłosił przemówienie, w którym podkreślił, że Kościół musi być jeden, gdyż jeden jest Chrystus. Zdaniem Papieża, jedność Kościołów jest możliwa, gdyż siłą napędową ekumenizmu jest szczere poszukiwanie świętości osobistej i wspólnotowej.

Najważniejszym momentem wizyty Jana Pawła w Tallinie był msza św. na placu Ratuszowym, w samym centrum miasta. W homilii Papież mówił o miłości chrześcijańskiej, która obejmuje wszystkich ludzi, i o otwartości w stosunku do poszczególnych ludzi, jak i do całego społeczeństwa. „Bądźcie dla każdego świadkami miłości, która przygarnia - mówił Papież do zgromadzonych wiernych - przyczyniając się do szerzenia równości i prawdy, zgody i współpracy, miłości braterskiej i jedności. Jako pierwsi wejdźcie na drogę porozumienia i wzajemnego poznania, tak by powoli zostały przezwyciężone przeszkody nieufności i uprzedzeń - jeżeli takie istnieją - i by można było dążyć do coraz większej jedności, którą od samego początku Chrystus darował Kościołowi i której pragnął dla niego i dla całego świata". Na zakończenie mszy św. Papież wygłosił improwizowane przemówienie podsumowujące podróż do krajów nadbałtyckich. Powiedział wówczas, że pamiętając tragiczną historię ostatniego stulecia, trzeba się modlić, by już nigdy więcej wśród małych narodów nie zapanował lęk przed ich większymi sąsiadami, gdyż ci ostatni nie powinni budzić strachu, lecz powinni być gwarantami poszanowania praw. (EP)

Źródła

Bibliografia

  • (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II, Wyd. WAM, Kraków 2005, s.453-455, 459-461 i 410-411 W bibliotece.jpg
  • o. Maciej Zięba OP, Jestem z Wami: kompendium twórczości i nauczania Karola Wojtyły - Jana Pawła II, Wydawnictwo M, Kraków 2010, s. 252-253 ISBN 9788375952520 W bibliotece.jpg
  • Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Wydawnictwo M, Kraków 2006, t. XI, s. 613-679. W bibliotece.jpg
  • Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana, Rzym 1982, t.XVI,2, s.607-750. W bibliotece.jpg
  • Giampaolo Mattei, Dall'Eremo dello Stimmatizzato all'Eremo degli Stimmatizzati del XX secolo : In pellegrinaggio con Giovanni Paolo II sulle orme di san Francesco dal Santuario della Verna alla Collina delle Croci in Lituania, L'Osservatore Romano, Citta del Vaticano 2004, (Quaderni de L'Osservatore Romano 69 W bibliotece.jpg
  • "Jānis Pāvils II - jaunās pasaules vēstnesis", KALA Raksti, Riga 2011 ISBN 9789984871042 W bibliotece.jpg
  • Szlak pielgrzymi Jana Pawła II na Litwie : przewodnik, Lietuvos Vyskupu Konferencija : Kataliku interneto tarnyba, [Kaunas] 2010. W bibliotece.jpg
  • Pope John Paul II visit to the Hill of Crosses : Lithuania 1993 [Film], International Historic Films, 2004. W bibliotece.jpg
  • Pope John Paul II visit to Kaunas - 1993 [Film], International Historic Films, 2004. W bibliotece.jpg

Linki zewnętrzne

Zobacz także

Podróże apostolskie Jana Pawła II