Sport
Treść hasła pochodzi z publikacji „Wielka Encyklopedia Nauczania Jana Pawła II”, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2014 Autor hasła: o. Paweł SALAMON OFMConv
Sport – aktywność fizyczna, mająca na celu rozwój nie tylko ciała, ale i ducha, poprzez systematyczne ćwiczenia, rywalizację w ramach „fair play”, dążenie do zwycięstwa nad samym sobą i współzawodnikami.
Spis treści
Sport w nauce Kościoła
Kościół przez całe dzieje promuje wartości, które wiążą się ze sportem. Potwierdzeniem tego są słowa św. Pawła: W dobrych zawodach wystąpiłem, bieg ukończyłem, wiary ustrzegłem (2 Tm 4,7), oraz starożytna maksyma: w zdrowym ciele, zdrowy duch. Podkreślają one zależność duchowego życia od zdrowych form fizycznej egzystencji. Episkopat Polski w dokumencie „W obronie «dobrych zawodów»” (12.06.2004) zaznacza, iż Kościół opowiada się za sportem, który służy wszechstronnemu rozwojowi człowieka we wszystkich sferach i płaszczyznach, a przeciwstawia się takim jego formom, w których człowiek jest przedmiotem w służbie sportu. Opowiada się za takim sportem, który wychowuje, jednoczy, sprawia przyjemność, radość, uczy patriotyzmu, buduje przyjaźnie oraz pokój między ludźmi i narodami.
Nauczanie Jana Pawła II nt. sportu
Kraków 2004 s. 13-17; 97-98</ref>. W sporcie widzi on przestrzeń dla rozwoju wielu cnót, które sprzyjają kształtowaniu osobowości człowieka. Wśród tych ważnych wymienia: lojalność, wytrwałość, przyjaźń, wspólnotę, solidarność [1]. Dlatego zachęca, szczególnie młodych, aby swój rozwój i wzrastanie opierali właśnie na kształtowaniu kultury fizycznej, gdyż w ten sposób będą zdolni do podejmowania trudnych wyzwań ich życia. Ten trud jest twórczy, stanowi on zarazem element zdrowego odpoczynku, który jest Wam potrzebny, na równi ze studiami i z pracą. Ten trud i wysiłek posiada też swoją klasyfikację biblijną, zwłaszcza u św. Pawła, który całe życie chrześcijańskie porównuje do zawodów na stadionie sportowym. Każdej z Was i każdemu potrzebny jest ten trud i wysiłek, w którym nie tylko hartuje się ciało, ale cały człowiek doznaje radości panowania nad sobą oraz pokonywania przeszkód i oporów [2].
Ten pozytywny wymiar sport zostaje niestety zaciemniony, zwłaszcza w obecnych czasach, przez liczne nadużycia. Papież mówi o niepokojących faktach kryzysu, który zagraża fundamentalnym wartościom etycznym sportu. Obok sportu, który pomaga człowiekowi, istnieje bowiem inny sport, który mu szkodzi; obok sportu, który uszlachetnia ciało, istnieje sport, który je poniża i zdradza; obok sportu, który służy wzniosłym ideałom, jest też sport, który zabiega wyłącznie o zysk [3]. W tych określeniach zawierają się takie zjawiska jak: nieuczciwa rywalizacja, doping, skomercjalizowanie, uprzedmiotowienie, kontuzje, a nawet śmierć sportowców. Ponadto sport niesie w sobie poważne zagrożenie duchowe w postaci uczynienia z niego „bożka”, czyli bałwochwalczego zastąpienia nim życia religijnego. Jak pokazuje Jan Paweł II, rytm życia współczesnego społeczeństwa oraz niektóre formy aktywności sportowej mogą sprawić, że chrześcijanin zapomni czasem o powinności uczestniczenia w zgromadzeniu liturgicznym w Dniu Pańskim. Jednakże człowiek wierzący, korzystając z godziwego i zasłużonego wypoczynku nie może zaniedbywać obowiązku świętowania. Przeciwnie, w Dniu Pańskim aktywność sportowa powinna mieć charakter pogodnej rozrywki, która pozwala spędzać razem czas i umacniać więzi wspólnoty, zwłaszcza rodzinnej [4].
Papież przypomina, że chrześcijanin jest powołany, aby być sprawnym zawodnikiem Chrystusa, to znaczy wiernym i odważnym świadkiem Jego Ewangelii. By to było możliwe, musi być wytrwały w modlitwie, ćwiczyć się w cnocie i we wszystkim naśladować Boskiego Mistrza. To On bowiem jest prawdziwym „Atletą” Bożym; to On jest Człowiekiem „najmocniejszym” (por. Mk 1,7), który dla nas podjął walkę z „przeciwnikiem” – szatanem – i pokonał go mocą Ducha Świętego, ustanawiając Królestwo Boże. On też uczy nas, że aby wejść do chwały, trzeba przejść przez mękę (por. Łk 24,26.46), i sam przeszedł przed nami tą drogą, abyśmy mogli pójść Jego śladem [5]. Sport zatem niesie w sobie cenne wartości etyczne i należy krzewić jego uprawianie, jednak z chwilą uprzedmiotowienia człowieka traci na swojej wartości.
Przypisy
Bibliografia
Dzieła Jana Pawła II
- List do Młodych Parati semper 14;
- Przemówienie „Oblicze i dusza sportu” – Jubileusz Sportowców, 28.10.2000;
- Homilia „Rachunek sumienia dla sportu” – Stadion Olimpijski w Rzymie, 29.10.2000;
- "Wstańcie, chodźmy!". Kraków 2004.
Inne dokumenty Kościoła
- Sobór Watykański II. Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim "Gravissimum educationis" (28.10.1965), 4;
- Sobór Watykański II. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym "Gaudium et spes" (7.12.1965), 61.
Publikacje innych autorów
- J. Kosiewicz. Kultura fizyczna w świetle społecznej doktryny Jana Pawła II. W: Salezjańska Organizacja Sportowa. Chrześcijańska etyka sportu. Warszawa 1993;
- Z. Dziubiński. Sport w kategoriach etyki personalistycznej Jana Pawła II. W: tamże.
Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II o aborcji
Linki zewnętrzne
Hasła w Zintegrowanej Bazie Tekstów Papieskich
