Tadeusz Kudliński

Z Centrum Myśli Jana Pawła II - WIKIJP2
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Tadeusz Kudliński (ur. 10 listopada 1898 w Krakowie, zm. 8 października 1990 tamże) krytyk teatralny, prozaik, publicysta. Udział w I wojnie światowej oraz wojnie polsko-rosyjskiej. Więziony w czasie okupacji hitlerowskiej, po wojnie więziony w latach 1948-55. Wykształcenie prawnicze, tytuł doktora prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim (1923). W latach 30-tych był Rajcą Miejskim, członkiem Komisji Teatralnej Zarządu Miasta Krakowa, redagował "Gazetę literacką". Jak wspomina jego córka, był prawdziwym animatorem. Tworzył, organizował, inicjował.[1] Twórca Teatralnego Studia 39 (Konfraterni Teatralnej). Po 1945 r. wykładał w Krakowskiej Szkole teatralnej, był współtwórcą Teatru Rapsodycznego, organizował akcję Teatru Młodzieżowego, był organizatorem Klubu Miłośników Teatru, wykładał w Uniwersytecie Ludowym w Wierzchosławicach, publikował w "Tygodniku Powszechnym" i "Dzienniku Polskim", współpracował z Teatrem Kolejarza, z Teatrem "38" Waldemara Krygiera, z Teatrem "STU" Krzysztofa Jasińskiego. Członek Towarzystwa Kultury Teatralnej, "PEN-Clubu", Związku Literatów, S.E.C-u, ITI. Otrzymał m.in. Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury w 1936 r., Krzyż Kawalerski OOP, Złotą Nagrodę M. Krakowa, Złotą Odznakę działacza Kultury. Autor m.in. książek: "Smak świata", "Wygnańcy Ewy", "Rumieńce wolności", "Uroki", "Dziedzictwo zemsty", "Świętokradca", "Gniew o Szoszannę", "Montelupa", "Starość nie radość", "Rodowód Polskiego Teatru", "Vademecum teatromana" i inne. Rada Miasta Krakowa w uznaniu jego zasług nazwała jego imieniem uliczkę, przecznicę z ul. Królowej Jadwigi do ul. Piastowskiej.


Związki z Karolem Wojtyłą

Karol Wojtyła zgłasza się na zajęcia teatralne Studia 39, którego organizatorem był właśnie Tadeusz Kudliński. W 1938 r. bierze udział w przygotowywanym przez to Studio spektaklu "Kawaler księżycowy', w którym gra rolę byka.

Kudliński należy do podziemnej organizacji niepod­ległościowej o programie katolickim - "Unia". W ramach prac kon­spiracyjnych - ogniskujących się również wokół problemów kultu­ralnych - w oparciu o grupę byłych uczestników Studia 39, wśród których znalazł się również Karol Woj­tyła - inicjuje Tadeusz Kudliński powstanie Zespołu Teatru Sło­wa. Kierownictwo tej podziemnej placówki, z czasem nazwanej Te­atrem Rapsodycznym, obejmuje sprowadzony do Krakowa dr Mieczys­ław Kotlarczyk. Sam Kudliński opisał: "W zacnym zespole rapsodycznym nie pełnię żadnej funkcji godnej uwagi, czego wyrazem brak mego nazwiska na afiszach. Jestem w tym zespole czymś w rodzaju grymaśnika, a więc formacji wybitnie prywatnej i ochotniczej, która od pięciu lat, na gorąco, po każdej premierze, albo wypowiada swój zachwyt, albo też grymasi wybrednie." [2]

W 1942 r. gdy Karol Wojtyła zastanawiał się nad wstąpieniem do zakonu karmelitów Kudliński odbył z nim rozmowę podczas której starał się go odwieść od tego zamiaru. Opisuje to tak: "Przyjaciele Karola zdradzili mi, że postanowił on zamknąć się w klasztorze - i to ścisłej obserwancji, bo u karmelitów bosych. Mimo mego religijnego nastawienia nie wydała mi się ta decyzja trafna, sądziłem, że jest odruchem młodzieńczym zbyt pochopnym i skrajnym. Wszak poznałem już literackie i artystyczne - a nieprzeciętne uzdolnienia Karola, toteż jego chęć odcięcia się od życia i sztuki oceniłem jako marnotrawienie darów Bożych. Tak też argumentowałem, zaprosiwszy Karola na dłuższą rozmowę i próbując wybić mu z głowy klasztorne intencje. (...) Karol nie poddał się mym argumentom, ustąpił na tyle, że zrezygnował z izolacji klasztornej, a wstąpił niebawem do konspiracyjnego seminarium duchownego." [3]

Spotkania Kudlińskiego z biskupem i kardynałem Wojtyłą były okazjonalne.

Wspomnienia o Karolu Wojtyle

  • "Wojtyła występował w orszaku zodiakalnym, a ponieważ dysponował dobrym głosem i pewnością wystąpienia, przeznaczyliśmy go na pierwsze wejście w przestawieniu i wygłoszenie pierwszych słów tekstu. Miało to niemałe znaczenie na tle amatorskiego debiutu zespołu i połączonej z nim tremy."
  • "... Karol Wojtyła (...) przedstawił mi wspomniany już dramat o bracie Albercie Chmielowskim. Nie przyszło mi wtedy na myśl, że wybór tego tematu prognozował już problem własny Karola, problem zerwania z artyzmem na rzecz wyższych powołań, który go zapewne już nurtował."
  • "Kotlarczyk przejął ode mnie inicjatywę i stworzył zespół, którego filarem był Wojtyła - bardzo bliski ideom teatralnym nowego kierownika. (...) Trudno byłoby nie dostrzec tej teatralnej i rapsodycznej przeszłości w zewnętrznej postawie przy przemówieniach i wystąpieniach Ojca Świętego."
  • "Karol przyrzekł sobie nie imać się pióra literackiego, póki nie skończy studiów i nie zostanie wyświęcony. A więc zamiar odcięcia się od pokus artystycznych był stanowczy i należało go uszanować. Myślę, że to bardzo istotny szczegół charakteru i postawy Karola, świadectwo prawdziwego powołania."

Przypisy

  1. Tygodnik Salwatorski 25/340 z 24 czerwca 2007
  2. Danuta Michałowska (wybór, komentarze), ...trzeba dać świadectwo : 50-lecie powstania Teatru Rapsodycznego, ArsNova-Zjednoczeni Wydawcy, Kraków 1991. ISBN 8385166068
  3. Tadeusz Kudliński, Głos teatromana do młodzieńczej biografii Jana Pawła II [w:] Młodzieńcze lata Karola Wojtyły, red. Juliusz Kydryński, Oficyna Cracovia, Kraków 1990, s. 55-56

Bibliografia

  • Alfabet Jana Pawła II, Wydawnictwo Kluszczyński, Kraków 2005, ISBN 83-7447-023-2
  • Tadeusz Kudliński, Głos teatromana do młodzieńczej biografii Jana Pawła II [w:] Młodzieńcze lata Karola Wojtyły, red. Juliusz Kydryński, Oficyna Cracovia, Kraków 1990, s. 43-62. ISBN 8300025405 W bibliotece.jpg

Linki zewnętrzne

Zobacz także