Łotwa

Łotwa to kraj w północno-wschodniej Europie, położony nad Bałtykiem.

Niewielka populacja kraju (ok. 2 mln) (1) to tylko w 60-65% rdzenni Łotysze. Problemem kraju jest integracja licznej mniejszości rosyjskojęzycznej, pozostałej z czasów radzieckich. Na Łotwie istnieje także mniejszość polska, szacowana na ok. 40-50 tys. osób, tj. ok. 2-2,5% populacji.

Oficjalnym językiem kraju jest język łotewski, należący do rodziny języków bałtyckich i blisko spokrewniony z językiem litewskim.

Tereny obecnej Łotwy - część dawnych Inflant - były w przeszłości częścią kolejno pod wpływami niemieckimi (w tym Hanzy i Kawalerów Mieczowych, których państwo następnie uległo sekularyzacji i stało się lennem Rzeczpospolitej Obojga Narodów), polsko-litewskimi, następnie szwedzkimi i wreszcie rosyjskimi.

Łotwa jako niepodległe państwo powstała po I wojnie światowej - jednak w czasie II wojny światowej tę niepodległość podobnie jak pozostałe państwa bałtyckie - Estonia i Litwa - utraciła po pakcie Ribbentropp-Mołotow i aneksji przez Związek Radziecki w 1940 roku, przyłączona jako Łotewska Republika Radziecka. W 1991 roku Łotwa odzyskała niezależność, a w 2004 r. przystąpiła do Unii Europejskiej i NATO.

Stolicą Łotwy jest Ryga.

Kościół Katolicki na Łotwie

Przyniesienie chrześcijaństwa na tereny dzisiejszej Łotwy w połowie XI w. przypisywane jest niekiedy św. Kanutowi, królowi Danii - wtedy też na terenach Kurlandii zbudowany został prawdopodobnie pierwszy kościół katolicki. Więcej pewności istnieje nt. misji św. Meinarda, która od 1182 roku objęła tereny Liwonii, czyli tereny dzisiejszej Łotwy i Estonii. Starania pierwszych biskupów, Meinarda i Alberta, aby Liwonię poświęcić Matce Bożej, potwierdził papież Innocenty III na IV Soborze Laterańskim w 1215 roku ogłaszając nowo ochrzczoną ziemię „Ziemią Maryi” („Terra Mariana”). Późniejsze akcje ewangelizacji lokalnych plemion - Kurów, Łatgalów, Liwów, Semigalian - prowadzili arcybiskupi Rygi i kawalerowie mieczowi.

http://en.wikipedia.org/wiki/Catholicism_in_Latvia // spr. "Selonians"

W czasie Reformacji tereny Łotwy prawie w całości odeszły od katolicyzmu, jednak następnie nastąpiła częściowa rekatolicyzacja kraju przez misjonarzy, zwłaszcza polskich jezuitów (m.in. był w Rydze ks. Piotr Skarga, który założył tam kolegium jezuickie).

Katolicy na Łotwie są drugim po luteranizmie wyznaniem. Ich populacja stanowi wg różnych szacunków 17-21% populacji kraju, podobnie jak luteran. Część łotewskich katolików to Polacy, a także część rosyjskojęzycznych mieszkańcy Łotwy - Rosjan i innych narodowości pozostałych na Łotwie po rozpadzie Związku Radzieckiego. Kilkanaście procent populacji stanowią prawosławni. Jednak pewną, niemałą część populacji stanowią również ateiści.

Kraj posiada jedną archidiecezję - ryską i trzy diecezje: w Jelgawie, Lipawie i Rzeczycy-Agłonie (Rēzekne-Aglona).

Od odzyskania niepodległości do 2010r. Kościołowi na Łotwie przewodniczył arcybiskup Rygi, kardynał Janis Pujats. W czerwcu 2010 r. po rezygnacji kard. Pujatsa z powodu wieku - papież Benedykt XVI na stolicę biskupią w Rydze nominował łotewskiego Polaka abp. Zbigniewa Stankiewicza (Zbigņevs Stankevičs)

http://press.catholica.va/news_services/bulletin/news/25759.php

Watykan jest reprezentowany na Łotwie przez nuncjusza. Za czasów Jana Pawła II i obecnie nuncjaturę na Łotwie sprawuje wspólny nuncjusz dla Litwy, Łotwy i Estonii, rezydujący w Wilnie.

W Rydze swoją filię ma Papieski Uniwersytet Lateranum. // spr. czy to decyzja Jana Pawła II

Pielgrzymki papieskie

Jan Paweł II odwiedził Łotwę w czasie swojej pielgrzymki po krajach bałtyckich w dniach 8-10 września 1993 roku.
Podczas tej pielgrzymki nastąpiła kanonizacja pierwszego łotewskiego świętego - 8 września Papież potwierdził kanonizację św. Meinarda (łot. Svētais Meinards; ur. między 1130 a 1140, zm. prawdopodobnie 14 sierpnia 1196), apostoła i pierwszego biskupa Liwonii, którego kult wprawdzie istniał od wieku XIII, ale ze względów proceduralnych nie było jasne, czy ówczesna kanonizacja była ważna.

Inne związki z Janem Pawłem II

Pontyfikat: 1978-1989

1981 r. - Jan Paweł II nadał kościołowi w Agłonie, narodowym sanktuarium Łotwy, tytuł basilica minor. // spr. datę

2 lutego 1983 r. Jan Paweł II podczas konsystorza nominował 18 nowych kardynałów, w tym administratora apostolskiego "ad nutum Sanctae Sedis" Rygi i Lipawy - bp. Julijansa Vaivodsa (innymi mianowanymi byli wówczas m.in. abp Gniezna i Warszawy - prymas Polski Józef Glemp, arcybiskup Paryża Jean-Marie Lustiger, arcybiskup Berlina Joachim Meisner i francuski teolog, jezuita Henri de Lubac). Następnego dnia Papież przyjął na audiencji nowo nominowanego kardynała i towarzyszących mu kilkunastu łotewskich pielgrzymów na audiencji, podczas której w odpowiedzi na przemówienie kardynała również wygłosił przemówienie, po którym udzielił im apostolskiego błogosławieństwa.

Wspólnota ta [wspólnota katolicka w Rydze i Lipawie - przypis Redakcji] wyróżnia się głęboką wiarą, szczerym przywiązaniem do Stolicy Apostolskiej, a zwłaszcza głębokim nabożeństwem do Matki Bożej. Za łaską Boga znamiona te są również żywe w innych wspólnotach katolickich, rozsianych w różnych regionach Związku Radzieckiego. Wspólnoty te zawsze noszę głęboko w sercu, a świadectwo ich wiary i oddania mogło znaleźć słuszne uznanie w akcie powołania Księdza Biskupa do Kolegium Kardynałów.

Uroczystość ta odbyła się w dniu 2 lutego, w święto Oczyszczenia Najświętszej Marii Panny. Do Niej też kieruję teraz moją modlitwę, aby przedłożyła Bogu Wszechmogącemu uczucia naszej wdzięczności, naszej synowskiej i ufnej nadziei, i aby macierzyńską miłością ochraniała swe dzieci na Łotwie, jak również wszystkich katolików żyjących na tamtych terenach.

— Przemówienie podczas audiencji dla pielgrzymów łotewskich przybyłych na konsystorz, Rzym, 3 lutego 1983r. (NP, VI,1, s. 152-153)

26 czerwca - 28 czerwca 1986 r. - rzymskie obchody 800-lecia chrystianizacji Łotwy;

Najmilsi, dzięki misyjnej ofiarności Meinarda ziarno słowa Bożego osiem wieków temu zapuściło korzenie na Łotwie.

(...) Drodzy Łotysze, Chrystus zwyciężył swiat! Trwajcie przeto wiernie przy Jego imieniu, poza Nim bowiem nie dano ludziom pod niebem żadnego innego, w którym mogliby być zbawieni (por. Dz 4,12). Jesteście dziedzicami szlachetnej tradycji. Bądźcie jej godnymi świadkami wobec obecnego pokolenia.

(...) Wy, bracia Łotysze, którzy w ojczyźnie lub innych stronach świata nie przestajecie wierzyć, walczyć i mieć nadzieję, w duchowej więzi z waszymi przodkami. Olbrzymi zastęp tych, którzy was poprzedzili w wierze w ciągu tych ośmiuset lat, spogląda na was z nieba. Niech ich wstawiennictwo pomaga wam w codziennych decyzjach, do których wzywa was Ewangelia!

Niech w szczególności wspiera was wstawiennictwo tej, którą wasi przodkowie obrali za specjalną Opiekunkę i Patronkę. Niech Najświętsza Maryja Panna zwróci swoje spojrzenie na tę ziemię, która od wieków szczyci się imieniem "ziemi Maryi".

— Homilia podczas mszy św. z okazji 800-lecia chrystianizacji Łotwy, Rzym, 26 czerwca 1986r. (NP, IX,1, s. 960-964)

Pontyfikat: od 1990 do śmierci

30 listopada 1991 r. nuncjuszem apostolskim dla Łotwy (a także Litwy i Estonii), pierwszym po odzyskaniu przez kraj niepodległości, został decyzją Jana Pawła II abp Justo Mullor García. (3)

28 października 1993 r., w półtora miesiąca po odwiedzinach Łotwy, Papież przyjął nową ambasador Łotwy przy Stolicy Apostolskiej p. Aiję Odinę i wygłosił do niej przemówienie, w którym dziękował za ciepłe przyjęcie podczas pielgrzymki z 1993 r. przez Łotyszy i ich prezydenta Guntisa Ulmanisa. Wspomniał również o radości, z jaką przyjął ponowne nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Watykanem i Łotwą.

W 1997 r. z nominacji Jana Pawła nuncjuszem apostolskim na Litwie, w Łotwie i Estonii został abp Erwin Josef Ender (4)

8 stycznia 1998 r. w Rydze zaprezentowano łotewskie tłumaczenie książki Przekroczyć próg nadziei. 13 stycznia pani ambasador przekazała Janowi Pawłowi II to tłumaczenie jako dar od Łotwy. 21 lutego tego samego roku Papież nominował grupę kolejnych członków Kolegium Kardynalskiego, pozostawiając jednak dwa nazwiska nowych kardynałów "w sercu" (in pectore) - tj. nieujawnione. Upublicznił je dopiero 3 lata później - 28 stycznia 2001 - podczas niedzielnej modlitwy Anioł Pański - byli to arcybiskup Lwowa Mirosław Jaworski oraz arcybiskup Rygi, prymas Łotwy - Janis Pujats.

28 maja 1998 r. Jan Paweł II przywitał nowo nominowanych ambasadorów z 9 krajów z Europy, Azji i Afryki, między którymi był nowy ambasador Łotwy - Atis Sjanits. Do ambasadora Łotwy zwrócił się z dodatkowymi słowami, przypominając pielgrzymkę z 1993 r. oraz mówiąc o wolności.

// uzupełnić - 15 maja 2003 r.

13 marca 2004 r. Jan Paweł II za pośrednictwem satelity połączył się z dziesięcioma stolicami państw przystępujących do Unii Europejskiej i przemówił do zgromadzonych w poszczególnych stolicach na maryjnym czuwaniu młodych uczestników II Europejskiego Dnia Akademickiego. Do młodych zgromadzonych w Rydze papież po łotewsku powiedział:

Z miłością myślę o tobie, droga młodzieży uniwersytecka z Rygi na Łotwie.

— Słowa do młodych Łotyszy wygłoszone przez łącze satelitarne podczas II Europejskiego Dnia Akademickiego, Rzym, 13 marca 2004

Po śmierci Jana Pawła II

W 2005 r. podczas pogrzebu Jana Pawła II Łotwę reprezentowała pani prezydent kraju Vaira Vīķe-Freiberga

Poczta łotewska wydała znaczki z okazji zarówno pielgrzymki w 1993r. jak i z okazji śmierci Jana Pawła II.

// uzupełnić 17 października 2005 r.

17 grudnia 2009 r. papież Benedykt XVI podczas audiencji dla nowego ambasadora łotewskiego - Einarsa Semanisa - przypomniał m.in. 20. rocznicę Bałtyckiej Drogi (łańcucha ludzi, który połączył 3 republiki bałtyckie od Wilna po Tallinn, zapoczątkowując proces odzyskiwania niepodległości przez Litwę, Łotwę i Estonię) oraz pielgrzymkę Jana Pawła II z 1993 roku.

1 maja 2011r. w Rzymie nastąpiła beatyfikacja Jana Pawła II. Łotwę reprezentował podczas niej Einars Semanis, łotewski ambasador przy Stolicy Apostolskiej. . Tego samego dnia w Rydze z tej okazji odbyła się konferencja z udziałem elity intelektualnej i politycznej kraju, a także władz Kościoła na Łotwie - poświęcona przypomnieniu dorobku Papieża i Jego związkom z Łotwą - pt. "Jānis Pāvils II - jaunās pasaules vēstnesis".

Przypisy

• (1) uzupełnić najnowsze dane
• (2)
• (3)
• (4)

Źródła

Bibliografia

• Jan Paweł II, Nauczanie Papieskie, Wyd. PAX - (używany skrót: NP)
• Antoni Jackowski, Izabela Sołjan (red.), Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II, Wyd. WAM, Kraków 2005, s.124-126. ISBN 83-7318-613-1
• Jānis Pāvils II - jaunās pasaules vēstnesis, Wyd. KALA Raksti, Riga 2011. ISBN 978-9984-871-04-2

Linki zewnętrzne =

• hasło "Łotwa, Łotysze" w Zindeksowanej Bazie Tekstów Papieskich [dostęp 21-03-2014]
• http://en.wikipedia.org/wiki/Catholicism_in_Latvia [dostęp 20-02-2013]

Zobacz także

• Europa, Związek Radziecki, Litwa, Estonia
• Janis Pujats, Raimonds Vaivods

/// spr. co to: http://www.jp2mi.ca/index.html#/latvia-1/ /// http://www.mfa.gov.lv/en/news/press-releases/2013/january/10-3/