Pornografia

Z Centrum Myśli Jana Pawła II - WIKIJP2
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania 
Treść hasła pochodzi z publikacji „Wielka Encyklopedia Nauczania Jana Pawła II”, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2014
Autor hasła: bp Andrzej Franciszek DZIUBA


Pornografia – (gr. πόρνηczyt. porne - nierządnica,πορνεία czyt. porneia – rozpusta, γραφός czyt. grafos - piszący) – pisma, druki, przedstawienia teatralne, filmy, zdjęcia, obrazy, rysunki i inne przedmioty o treści nieprzyzwoitej, obliczone na wywołanie podniecenia erotycznego u odbiorców. Etymologii tego słowa na gruncie biblijnym należy szukać w pismach Nowego Testamentu (por. Mt 5,32; 21,31-32; 1 Kor 5,9-11; 6,18; Hbr 12,16; Ap 21,8). W tradycji patrystycznej występuje ono w związku z problematyką moralności [1]. Próby określenia pojęcia i natury pornografii podejmowane są w kręgu etyczno-moralnym oraz prawnym.

Karol Wojtyła i Jan Paweł II na temat pornografii

Karol Wojtyła pisał o pornografii w dziele Miłość i odpowiedzialność (1960), że jest w niej tendencja do takiego zaakcentowania w dziele sztuki momentu sexus w odtworzeniu ciała ludzkiego czy też odtworzeniu miłości osób, które ją przeżywają, która to tendencja zmierza do wywołania u odbiorcy tego dzieła, czytelnika lub widza, przeświadczenia, iż wartość seksualna jest jedyną wartością osoby, a miłość nie jest niczym więcej jak przeżywaniem czy też współprzeżywaniem tych tylko wartości. W katechezach Mężczyzną i niewiastą stworzył ich (1986) Jan Paweł II pyta, kiedy, w jakim wypadku, ta sfera działalności człowieka staje […] pod zarzutem „pornowizji”, podobnie jak działalność literacka […] pod zarzutem pornografii [2]. Faktycznie w pornografii chodzi o sferę wartości, wobec których człowiek nie może pozostawać obojętny ze względu na godność człowieczeństwa, na osobowy charakter ludzkiego ciała [3]. Zdaniem Jana Pawła II, pornografia ma miejsce wówczas, gdy zostaje przekroczona granica wstydu, czyli osobowej wrażliwości na to, co wiąże się z ciałem ludzkim, z jego nagością, gdy w utworze artystycznym lub przy pomocy technik reprodukcji audiowizualnej zostaje naruszone prawo intymności ciała i gdy zostanie naruszona prawidłowość daru i obdarowania [4].

Współcześnie szerzy się zalew pornografii w słowie mówionym lub pisanym, w obrazach, w przedstawieniach, a nawet w występach określanych jako „artystyczne”. Dochodzi niekiedy do stręczycielstwa, które dokonuje dzieła zniszczenia i deprawacji. Działalność ta jest nie tylko antychrześcijańska, lecz antyhumanitarna [5]. Dlatego też znając dobrze rozległe oddziaływanie tych środków, Kościół przestrzega przed fałszowaniem prawdy i rozmijaniem się z nią. O jakąż prawdę może chodzić w filmach, przedstawieniach, w programach radiowo-telewizyjnych zdominowanych na przykład przez pornografię? Czy jest to właściwa służba prawdzie o człowieku? [6]. Właśnie w związku z tym Papieska Rada ds. Rodziny przypomina, jak ważne jest właściwe wychowanie, mimo że natrafia dziś na szczególne trudności, również w związku z rozpowszechnianiem poprzez mass media pornografii, inspirowanej interesami komercyjnymi [7]. Papież apeluje natomiast: Strzeżcie waszych rodzin przed pornografią, która dzisiaj pod różnymi postaciami wdziera się w świadomość człowieka, zwłaszcza młodzieży i dzieci [8].

Dokument Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu „Pornografia i przemoc w środkach przekazu” stwierdza, że przez pornografię w środkach przekazu rozumie się naruszenie poprzez użycie technik audiowizualnych prawa do intymności ludzkiego ciała. To redukuje osobę ludzką i ludzkie ciało do przedmiotu przeznaczonego do nadużycia z motywów lubieżnych. Zatem dobrowolny udział w przygotowaniu czy rozpowszechnianiu tej wytwórczości powinien być uważany za poważne zło moralne. Następnie, ci, którzy kupują i oglądają wytwory pornograficzne, nie tylko wyrządzają szkodę moralną samym sobie, lecz także przyczyniają się do rozwoju tego zgubnego handlu. Poprzez swoją naturę i charakter sceny przemocy i permisywizmu seksualnego moralnie są nie do przyjęcia.

Syntezę nauczania kościelnego na temat pornografii stanowi Katechizm Kościoła Katolickiego: Pornografia polega na wyrwaniu aktów płciowych, rzeczywistych lub symulowanych, z intymności partnerów, aby w sposób zamierzony pokazywać je innm. Znieważa ona czystość, ponieważ stanowi wynaturzenie aktu małżeńskiego, wzajemnego intymnego daru małżonków. Narusza poważnie godność tych, którzy się jej oddają (aktorzy, sprzedawcy, publiczność), ponieważ jedni stają się dla drugich przedmiotem prymitywnej przyjemności i niedozwolonego zarobku. Przenosi ona ich wszystkich w świat iluzoryczny. Pornografia jest ciężką winą. Władze cywilne powinny zabronić wytwarzania i rozpowszechniania materiałów pornograficznych [9].

Przypisy

  1. ↑ por. dzieła Pasterza Hermasa, św. Ireneusza z Lyonu, św. Bazylego Wielkiego, Orygenesa
  2. ↑ Mężczyzną i niewiastą stworzył ich, s. 61
  3. ↑ tamże, s. 62
  4. ↑ tamże
  5. ↑ Orędzie na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu 1981
  6. ↑ zob. List do rodzin Gratissimam sanae, 20
  7. ↑ zob. Papieska Rada ds. Rodziny. Ludzka płciowość: prawda i znaczenie. Wskazania dla wychowania w rodzinie, 1995, 45
  8. ↑ homilia podczas Mszy św. w Sandomierzu, 12.06.1999
  9. ↑ par. 2354

Bibliografia

Dzieła Jana Pawła II i Karola Wojtyły

  • List do rodzin Gratissimam sanae;
  • Orędzie na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, 1981;
  • Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa, red. T. Styczeń SDS, Lublin 2011. ISBN 8377021859;
  • Miłość i odpowiedzialność, Lublin 2000. ISBN 8373060243.

=Inne dokumenty Kościoła

  • Katechizm Kościoła Katolickiego 2354;
  • Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Pornografia i przemoc w środkach przekazu, 7.05.1989;
  • Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Ludzka płciowość: prawda i znaczenie. Wskazania dla wychowania w rodzinie (8.12.1995).

Publikacje innych autorów

  • J. Balicki, Zagadnienie reglamentacji rynku pornograficznego w społeczeństwie pluralistycznym: studium społecznoetyczne pornografii w USA, Gdańsk 1993;
  • D. A. Scott, Pornografia, jej wpływ na rodzinę, społeczeństwo, kulturę, Gdańsk 1995;
  • D. A. Scott, Pornografia – zagrożenie dla rodziny i społeczeństwa, Warszawa 1999;
  • A. Szymański, Pornografia a wychowanie do odpowiedzialnego rodzicielstwa, Warszawa 1993;
  • Pornografia a wychowanie do odpowiedzialnego rodzicielstwa. Zeszyty Dokumentacyjne Fundacji Stowarzyszenia PAX "Z Pomocą Rodzinie", 1993.

Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II o pornografii

Dar godnego życia — czyli trzeźwość, czystość, przeciwstawienie się rosnącej pornografii oraz uwrażliwienie na zagrożenie narkomanią, kultura życia na co dzień i prawda w życiu codziennym.


Narkotyki, a także pornografia i inne formy konsumizmu, wykorzystując nieodporność jednostek słabych, mają wypełnić duchową pustkę, jaka powstaje w człowieku. Pragnienie, by żyć lepiej, nie jest niczym złym, ale błędem jest styl życia, który wyżej stawia dążenie do tego, by mieć, aniżeli być, i chce więcej mieć nie po to, aby bardziej być, lecz by doznać w życiu jak najwięcej przyjemności.


Narkomania, alkoholizm, pornografia i rozwiązłość, przemoc: oto kilka wielkich problemów, wymagających poważnej reakcji całego społeczeństwa, w każdym kraju i na płaszczyźnie międzynarodowej. Ale są to też osobiste tragedie, na które trzeba reagować przez konkretne akty międzyludzkiej miłości i solidarności, przez głębokie uświadomienie sobie własnej odpowiedzialności wobec Boga, wobec bliźnich i wobec swojego sumienia. Jesteśmy stróżami naszych braci! (por. Rdz 4, 9).
Źródło: „http://www.wikijp2.pl/index.php?title=Pornografia&oldid=4386”