Pielgrzymka zagraniczna (85)
Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.
Osiemdziesiąta piąta podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 22-28 stycznia 1999. Celem były odwiedziny Meksyku oraz Stanów Zjednoczonych.
Spis treści
Przebieg pielgrzymki
22-26 stycznia 1999 MEKSYK
Cel pielgrzymki
Uroczyste ogłoszenie posynodalnej adhortacji apostolskiej Ecclesia in America, będą¬cej owocem obrad Specjalnego Synodu Biskupów poświęconego Ameryce. Tematem przewodnim wizyty było hasło: Rodzi się tysiąclecie: umacniajmy wiarę!.
Przebieg wizyty w Meksyku
- 22 stycznia
- MEKSYK: Powitanie na lotnisku przez władze państwowe (m.in. prezydenta Meksyku Ernesto Zedillo Ponce de Leon) i kościelne oraz grupę indiańskich dzieci • Wizyta w Muzeum Historycznym i uroczyste wręczenie Ojcu Świętemu kluczy do miasta • Podpisanie posynodalnej adhortacji apostolskiej Ecclesia in America w siedzibie nuncjatury w obecności kardynałów i biskupów
- 23 stycznia
- MEKSYK: Msza św. w bazylice Matki Bożej z Guadalupe na zakończenie Specjalnego Synodu Biskupów poświęconego Ameryce. Poświęcenie kopii obrazu Matki Boskiej, która będzie pielgrzymowała po kościołach Meksyku w ramach przygotowań do Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. W uroczystości wzięło udział ponad 500 arcybisku¬pów i biskupów, 5 tys. kapłanów z różnych państw Ameryki oraz 40 tys. wiernych • Spotkanie z prezydentem Meksyku w jego rezydencji, w którym brało udział ok. 2 tys. osób • Spotkanie z członkami korpusu dyplomatycznego akredytowanego w Meksyku, reprezentującymi blisko 160 krajów
- 24 stycznia
- MEKSYK: Msza św. na autodromie im. Braci Rodriguez z udziałem ponad 2 min wiernych. Z Papieżem koncelebrowało 22 kardynałów, 500 arcybiskupów i biskupów oraz ok. 600 kapłanów. Odnowienie przez wiernych przyrzeczenia chrztu św. • Spotkanie z chorymi i personelem medycznym w Szpitalu Regionalnym im. Adolfo Lopeza Mateosa
- 25 stycznia
- MEKSYK: Msza św. w siedzibie nuncjatury dla ok. 300 osób • Spotkanie z kardynałami, przewodniczącymi 24 Konferencji Episkopatów kontynentu amerykańskiego • Spotkanie na stadionie Azteków z udziałem ok. 150 tys. wiernych i wygłoszenie homilii. W czasie spotkania łączono się drogą satelitarną z wiernymi zebranymi w innych krajach Ameryki (m.in. Argentynie, Brazylii, Dominikanie, Wenezueli i USA)
- 26 stycznia
- MEKSYK: Msza św. w kaplicy nuncjatury • Uroczystości pożegnalne na lotnisku i odlot do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej
Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki
Ojciec Święty przybył do Meksyku po raz czwarty w dwudziestą rocznicę swego pontyfikatu, który w 1979 r. zainaugurował właśnie tutaj, zawierzając swoje papieskie posługiwanie Matce Bożej z Guadalupe. Na pokładzie samolotu lecącego do Meksyku odbyła się konferencja prasowa, w czasie której Papież podkreślił zmiany, jakie nastąpiły na kontynencie amerykańskim w ciągu ostatnich 20 lat. Ich świadectwem był niedawny Synod, w którym uczestniczyły: Ameryka Północna, Południowa i Środkowa. Do takiego zjednoczenia doszło po raz pierwszy. Zmieniły się również relacje między Meksykiem a Watykanem za sprawą nawiązania stosunków dyplomatycznych. Odnosząc się do problemów ludności indiańskiej, Papież stwierdził: Dzisiaj próbuje się zastąpić teologię wyzwolenia teologią tubylczą, która byłaby tylko jeszcze jedną wersją marksizmu. Myślę, że właściwym rozwiązaniem jest solidarność. Na terenie Chiapas leżało kiedyś miasto Azteków. To oni są pierwszymi panami tej ziemi i dlatego mają swoje prawa. Dzisiaj w Meksyku istnieje demokratyczne państwo konstytucyjne, są prawa, które powinny rozwiązywać liczne problemy Indian i nie tylko Indian, w drodze dialogu.
Po przybyciu do Meksyku Papież w swym przemówieniu powitalnym powiedział, że przybywa do kraju, w którego dziejach obecne są trzy rzeczywistości, nigdy nie mieszające się całkowicie ze sobą: starożytna i bogata kultura ludów indiańskich, chrześcijaństwo zakorzenione w duszach Meksykanów i współczesny racjonalizm typu europejskiego. Trzeba połączyć ze sobą te zasoby nurtów myślowych i kulturowych poprzez dialog i budowę lepszej przyszłości. Papież podkreślił kontynentalny wymiar swej podróży i fakt, że jest ona ściśle związana z uroczystym ogłoszeniem posynodalnej adhortacji apostolskiej Ecclesia in America, w której zawarte są idee i propozycje sformułowane przez Episkopat Ameryki. Zwrócił się do zebranych: Poprzez nową ewangelizację Kościół pragnie peł¬niej objawić swoje oblicze: być bliżej Chrystusa i jego słowa; ukazać, że jest wiarygodny i wolny od doczesnych uwarunkowań; lepiej służyć człowiekowi w świetle Ewangelii; być zaczynem jedności, a nie podziałów w społeczeństwie.
Za najważniejsze wydarzenie pielgrzymki należy uznać wizytę w bazylice Matki Bożej z Guadalupe. W czasie mszy św. w bazylice Ojciec Święty wręczył podpisaną wcześniej adhortację apostolską Ecclesia in America przewodniczącym Specjalnego Synodu oraz grupie wiernych i zawierzył Matce Bożej z Guadalupe przyszłość ewangelizacji kontynentu amerykańskiego. Uroczysta liturgia stanowiła uwieńczenie prac Specjalnego Synodu Biskupów poświęconego Ameryce, który obradował w Watykanie na przełomie listo¬pada i grudnia 1997 r. Posynodalna adhortacja apostolska, podpisana przez Papieża w stolicy Meksyku 22 I 1999, składa się z wprowadzenia i sześciu rozdziałów, których układ i treść wyznaczone zostały przez temat Specjalnego Synodu Biskupów: Spotkanie z Jezusem Chrystusem żywym drogą do nawrócenia, komunii i solidarności w Ameryce. Biskupi Ameryki wytyczyli wówczas główne kierunki dalszej pracy duszpasterskiej, zmierzające do stworzenia człowiekowi godnych warunków życia w społeczeństwach sprawiedliwych, wolnych od konfliktów i otwartych na postęp techniczny, któremu towarzyszył będzie niezbędny postęp moralny.
Jan Paweł II ogłosił, że święto Matki Bożej z Guadalupe, obchodzone w Meksyku 12 XII, będzie odtąd celebrowane we wszystkich Kościołach lokalnych całego kontynentu jako liturgiczne święto Matki Bożej z Guadalupe, a przedstawicielom tych Kościołów wręczył egzemplarze adhortacji, zawierające postulaty i sugestie duszpasterskie niedawnego Synodu.
Spotkanie na stadionie Azteków zgromadziło przedstawicieli czterech pokoleń ludności Meksyku i innych krajów Ameryki. Papież przedstawił najważniejsze zadania stojące przed każdym chrześcijaninem XXI w. oraz stwierdził, że Ameryka - ziemia Chrystusa i Maryi - ma ważną rolę do odegrania w budowaniu nowego świata. Powiedział: Wkrótce zakończy się stulecie i tysiąclecie, w których - mimo wielu konfliktów - wzrosła świadomość, że godność człowieka przewyższa struktury społeczne, polityczne i ekonomiczne. W tym kontekście nowa ewangelizacja przynosi także odpowiedź Kościoła na tę doniosłą przemianę perspektywy historycznej. Każdy z was powinien świadczyć swoim stylem życia i chrześcijańskim zaangażowaniem, w całej Ameryce i wszędzie na świecie, że Chrystus jest prawdziwym rzecznikiem godności i wolności człowieka".
Ojciec Święty po raz kolejny nawiązał do idei jedności Ameryki i solidarności jej narodów na spotkaniu z korpusem dyplomatycznym, mówiąc: W wymiarze ludzkim i geo¬graficznym Ameryka stanowi pewną całość, obejmującą przestrzeń od bieguna północnego do południowego. Chociaż jej korzenie sięgają do pierwotnych kultur takich ludów, jak Majowie, Olmekowie, Aztekowie czy Inkowie, od czasu nawiązania kontaktu 500 lat temu ze starym kontynentem i zarazem z chrześcijaństwem Ameryka stała się rzeczywistością połączoną wspólnym przeznaczeniem, wyjątkową w skali całego świata. Dlatego jest to obszar szczególnie sprzyjający szerzeniu wspólnych wartości, zdolnych prowadzić do rzeczywistej przemiany umysłów, zwłaszcza ludzi sprawujących odpowiedzialne funkcje na szczeblu krajowym i międzynarodowym".
W czasie mszy św. na autodromie Papież wezwał zebranych (ponad 2 mln pielgrzymów) do głoszenia nowej Ewangelii w swoim najbliższym otoczeniu. Przypomniał, iż współczesny świat zapomina czasem o wartościach ludzkiej osoby: o jej godności i wolności, o jej niezbywalnym prawie do życia i do bezcennego dobra, jakim jest rodzina, żyjąca w klimacie społecznej solidarności i zgodnego współistnienia. Na zakończenie swego wystąpienia dodał: Wiara w Chrystusa jest integralną częścią tożsamości narodu meksykańskiego, wpisała się bowiem na trwałe w jego dzieje.
(HM)
26-27 stycznia 1999 STANY ZJEDNOCZONE
Cel pielgrzymki
Hasło pielgrzymki stanowiły słowa z listu apostolskiego Tertio millennio adveniente: Aby wszyscy mieli udział w zbawczej mocy.
Przebieg wizyty w Stanach Zjednoczonych
- 26 stycznia
- ST. LOUIS: Przylot z Meksyku i powitanie na lotnisku przez władze państwowe (m.in. prezydenta Billa Clintona) i kościelne, korpus dyplomatyczny oraz grupy wiernych • Spotkanie z młodzieżą w Kiel Center z udziałem ok. 20 tys. wiernych. Przekazanie listu do chorych dzieci, przebywających w Szpitalu Pediatrycznym im. kard. J. Glennona
- 27 stycznia
- ST. LOUIS: Msza św. na stadionie Trans World Dome z udziałem ponad 100 tys. wiernych. Mszę wraz z Papieżem koncelebrowali kardynałowie z USA, 250 arcybiskupów i biskupów oraz 1200 księży • Nieszpory w katedrze St. Louis • Uroczyste pożegnanie na lotnisku i odlot do Rzymu
Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki
Kolejna, siódma już wizyta Ojca Świętego w Stanach Zjednoczonych była drugim i zarazem ostatnim etapem Jego 85. podróży apostolskiej poza granice Włoch.
W przemówieniu powitalnym Ojciec Święty streścił pokrótce przebieg swego pobytu w Meksyku, gdzie uroczyście zakończył Specjalny Synod Biskupów poświęcony Ameryce. Celem Synodu było m.in. przygotowanie Kościoła do wejścia w nowe tysiąclecie oraz rozbudzenie na nowo solidarności między narodami kontynentu. Witając zgromadzonych, Papież nawiązał do historii miasta St. Louis, przygotowującego się do obchodów 200-lecia „zakupienia" Luizjany przez prezydenta Thomasa Jefferso¬na w 1804r. Ojciec Święty wezwał przy tej okazji do religijnej i obywatelskiej odnowy całej społeczności. W czasie spotkania z młodzieżą w Kiel Center, którego tematem były słowa: „Wy jesteście światłem świata" (Mt 5,14), Papież, opierając się na słowach Pawła Apostoła do Tymoteusza: Ćwicz się w pobożności (1 Tm 4,7), wskazał konieczność swoistego treningu, który pomoże młodzieży pełniej przeżywać wiarę w Jezusa.
Najbardziej oczekiwanym wydarzeniem tej pielgrzymki była z pewnością msza św. na stadionie Trans World Dome, która zgromadziła ponad 100 tys. wiernych. Kształt ołtarza nawiązywał do symbolu miasta St. Louis, którym jest Gateway Arch (łuk wyobrażający bramę na Zachód) i Ojciec Święty w swej homilii odwołał się do tego lokalnego symbolu. Jan Paweł II podziękował katolikom za wielki wkład w rozwój Kościoła na ziemi amerykańskiej i zachęcił ich do jeszcze gorliwszego apostolstwa. Po raz kolejny zwrócił uwagę na konieczność obrony życia, małżeństwa i rodziny, mówiąc: Nowa ewangelizacja potrzebuje uczniów Chrystusa, którzy bezwarunkowo opowiadają się po stronie życia; którzy będą w każdej sytuacji głosić Ewangelię życia, sławić ją i służyć jej. Zaapelował również o zniesienie kary śmierci, która jest odebraniem godności życiu ludzkiemu, nawet jeśli człowiek dopuścił się wielkiego zła. Ojciec Święty stwierdził, że aborcja, eutanazja i samobójstwo wspomagane są przejawami odrzucenia Bożego daru życia i miłości i uznał potrzebę tworzenia kultury życia, która chroniłaby uznawanych za nieprzydatnych. Na zakończenie pozdrowił Polonię amerykańską oraz przedstawicieli innych wyznań, obecnych na mszy św.
Nieszpory w katedrze St. Louis były ostatnim spotkaniem Papieża z Kościołem Ameryki w czasie jego podróży. W nabożeństwie udział wzięli: wiceprezydent USA Albert Gore, przedstawiciele władz stanowych, kapłani, zakonnicy, zakonnice i seminarzyści oraz reprezentanci różnych religii. Jako symbol wspólnego oczekiwania na Wielki Jubileusz Kościoła Jan Paweł II położył pieczęć na Drzwiach Świętych katedry. Została ona zdjęta wraz z otwarciem Drzwi Świętych w rzymskich bazylikach patriarchalnych.
(HM)
Źródła
Bibliografia
- (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 237, 245-247, 262, 277-278.
- Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Wydawnictwo M, Kraków 2006, s. 355-367, 155-162.
- Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana, Rzym 1982, t.XXII,1, s.113-280.