Redemptoris missio

Z Centrum Myśli Jana Pawła II - WIKIJP2
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Treść hasła pochodzi z publikacji „Jestem z Wami: kompendium twórczości i nauczania Karola Wojtyły - Jana Pawła II”, Wydawnictwo M, Kraków 2010
Autor hasła: o. Maciej Zięba OP

Redemptoris missio (O stałej aktualności posłania misyjnego) - dwudziesta piąta rocznica ogłoszenia przez Sobór Watykański II Dekretu o działalności misyjnej Kościoła "Ad gentes" stała się dla Ojca Świętego okazją do napisania encykliki "Redemptoris missio", która została opublikowana 7 grudnia 1990 roku. Jest to encyklika – jak zaznacza autor w podtytule – o stałej aktualności powołania misyjnego.

Tezy encykliki

Problem powołania misyjnego – zdaniem Jana Pawła II – wymaga dziś szczególnego podkreślenia, gdyż w świecie współczesnym, w którym nader powszechna jest erozja chrześcijańskiej wiary, nastąpiło stopniowe zeświecczenie zbawienia i dzisiejszą pokusą jest sprowadzanie chrześcijaństwa do mądrości czysto ludzkiej. Istota zbawienia, jego wymiar transcendentny i eschatologiczny, stała się dziś drugorzędna: W tej perspektywie Królestwo [Boże] zmierza ku temu, by stać się rzeczywistością całkowicie ludzką i zeświecczoną, w której tym, co się liczy, są programy i walki o wyzwolenie społeczno-ekonomiczne, polityczne, a również kulturalne, ale z horyzontem zamkniętym na to, co transcendentne. W takiej perspektywie samą działalność misyjną chrześcijan traktuje się głównie jako pomoc dla ubogich, wkład w wyzwolenie uciśnionych, popieranie rozwoju, obronę praw człowieka. Oczywiście, w te wszystkie obszary życia społecznego Kościół winien głęboko się angażować i bez wątpienia w czasach Jana Pawła II Kościół zintensyfikował swe działania we wszystkich tych obszarach i dziedzinach. Trzeba jednak zarazem pamiętać, że podstawowym, ponadczasowym zadaniem Kościoła jest głoszenie Dobrej Nowiny; i że to właśnie Ewangelia inspiruje uczniów Jezusa do podjęcia różnych form zaangażowania społecznego.

Oprócz niebezpieczeństwa zredukowania nauczania Chrystusa oraz działalności Kościoła do aktywności społeczno-politycznej istnieje również drugie zagrożenie – relatywizacja wiary. Wobec wielości kultur i religii chrześcijanie mogą niekiedy zachowywać pewne milczenie w odniesieniu do Chrystusa oraz przyjąć postawę, która prowadzi do zepchnięcia [ich] na margines lub [do] niedoceniania Kościoła. Papież przypomina więc i uzasadnia prawdę, że Jezus Chrystus jest jedynym Zbawicielem, iż wszyscy ludzie, także niechrześcijanie, którzy dostępują zbawienia, otrzymują je za pośrednictwem Boga-Człowieka. Przypomina też, że ustanowiony przez Chrystusa Kościół jest znakiem i narzędziem zbawienia (rozdz. I) oraz że Królestwo Boże nie jest koncepcją, doktryną, programem, które można dowolnie dopracowywać, ale jest przede wszystkim osobą. Zostało ono ogłoszone, wypełnione i uobecnione w Chrystusie, a cały Kościół – to podstawowy sens i racja jego istnienia – nastawiony jest na służbę Królestwu (rozdz. II), dlatego też do samej natury Kościoła należy postawa misyjna. Papież podkreśla jej ponadczasowe i fundamentalne znaczenie. Kościół może zostać skutecznie zastąpiony we wszystkich dziedzinach życia, nawet w tak ważnych jak działalność charytatywna czy edukacyjna, ale żadna instytucja nie zastąpi go w jego powołaniu do głoszenia Ewangelii (rozdz. III). Następnie Jan Paweł II omawia obecną sytuację misji katolickich, ich zagrożenia i szanse (rozdz. IV–V), a na koniec podejmuje temat osób odpowiedzialnych za dzieło misyjne, rozważa problemy ich duchowości oraz budowania między nimi współpracy. Podkreśla też, że odpowiedzialność za pełnienie przez Kościół działalności misyjnej – stosownie do swojej pozycji i możliwości – spoczywa na każdym wierzącym. Cały Kościół ma charakter misyjny, albowiem wymiar misyjny wpisany jest już w dar chrztu świętego.

W encyklice tej, jak w wielu innych, można dostrzec strategię charakterystyczną dla nauczania Jana Pawła II polegającą na: primo, wyrazistym zarysowaniu nauczania Kościoła; secundo, przedstawieniu wątpliwości i zarzutów, które wobec tej nauki pojawiają się niekiedy w Kościele i świecie; tertio, naszkicowaniu pozytywnych rozwiązań, które zachowując integralność nauczania Kościoła, pomagają rozproszyć wiele obaw oraz wyjaśnić istniejące wątpliwości. Na początku encykliki Papież przypomina zatem w sposób precyzyjny tradycyjną naukę Kościoła, akcentując zwłaszcza te fragmenty prawdy objawionej, którym dziś szczególnie zagraża fałszywa interpretacja. Jednakże bardzo często już samo przypominanie o absolutnym charakterze owej prawdy, zwłaszcza w naszym postmodernistycznym świecie, niesie za sobą oskarżenie o fundamentalizm i nietolerancję. Jan Paweł II jest świadom tego swoistego znaku naszego czasu. Trzeba więc podkreślić, że Ojciec Święty – a jest to nie zawsze dostrzegana, lecz bardzo ważna i charakterystyczna cecha nauczania Jana Pawła II – nie przeciwstawia wolności prawdzie, lecz umieszcza je w dialektycznym napięciu. Istnienie prawdy absolutnej nie zagraża i nie ogranicza ludzkiej wolności. Więcej, warunkiem koniecznym do odkrycia owej prawdy jest wolność. Dlatego – podkreśla Papież – metodą działania Chrystusa oraz Jego Kościoła jest poszanowanie ludzkiej wolności. Wiara w Chrystusa jest propozycją skierowaną do wolności człowieka, a Kościół zwraca się do człowieka w pełnym poszanowaniu jego wolności ... Kościół proponuje, niczego nie narzuca. Jednoznaczne przypomnienie przez Jana Pawła II absolutnego charakteru prawdy objawionej nie wyklucza więc postawy dialogu. Nie ma też wymiaru antyekumenicznego i nie absolutyzuje kultury Zachodu. Wręcz przeciwnie, jest ono warunkiem prawdziwego dialogu między kulturami, wyznaniami chrześcijańskimi oraz innymi religiami, zabezpieczając go przed spłyceniem – indyferentyzmem oraz irenizmem, budujących łatwe, lecz pozorne porozumienie między partnerami. Prawdziwy dialog zawsze musi się odbywać w duchu prawdy i z poszanowaniem wolności wszystkich partnerów. Jeśli bowiem rezygnujemy z prawdy, wówczas dialog traci swój sens; gdy natomiast naruszamy przestrzeń wolności, dialog staje się swym przeciwieństwem.

Także w tej encyklice Jan Paweł II z całą mocą podejmuje problem inkulturacji, dialogu między religiami oraz problem ekumenizmu.

Warto też zwrócić uwagę na pojawiający się w encyklice termin współczesne areopagi, który – podkreślając tym samym jego znaczenie – w późniejszych latach przywoła Papież wielokrotnie, choćby w swojej książce "Przekroczyć próg nadziei" oraz w liście apostolskim "Tertio millennio adveniente". Owe areopagi to – jak definiuje je Jan Paweł II – wielkie obszary współczesnej kultury, polityki i ekonomii, na które, w sposób kompetentny i z pełnym szacunkiem dla ludzkiej wolności, powinni wkroczyć chrześcijanie, aby głosić współczesnemu światu wyzwalające orędzie Ewangelii. Twórcza obecność chrześcijan w miejscach, w których tworzy się współczesna kultura, jest także uczestniczeniem w misji Kościoła, jest głoszeniem Dobrej Nowiny.

Linki zewnętrzne

Encyklika Redemptoris missio

Opracowania nt. encykliki Redemptoris missio

  • o. Maciej Zięba OP, Jestem z Wami: kompendium twórczości i nauczania Karola Wojtyły - Jana Pawła II, Wydawnictwo M, Kraków 2010, s. 92-94 ISBN 9788375952520 W bibliotece.jpg
  • Adam Boniecki, Katarzyna Kolenda-Zaleska, Zrozumieć papieża : rozmowy o Janie Pawle II, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2012 ISBN 9788324019380 W bibliotece.jpg
  • Jan Andrzej Kłoczowski, Zawierzyć prawdzie : o encyklikach Jana Pawła II : próba osobistej lektury, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006 ISBN 8308038875 W bibliotece.jpg
  • Jan Krucina, Co mówi Papież : nauczanie społeczne Jana Pawła II, TUM, Wrocław 2005 ISBN 8388301985 W bibliotece.jpg
  • Encyklika Redemptoris missio Ojca Świętego Jana Pawła II O stałej aktualności posłania misyjnego / Jan Paweł II ; komentarz Jan Krucina, TUM, Wrocław 1995 ISBN 8386204745 W bibliotece.jpg
  • Wojciech Rzeszowski, Odnowa katechezy w świetle ewangelizacyjnych zadań Kościoła nakreślonych w encyklice Jana Pawła II Redemptoris Missio, Wydawnictwo Missio-Polonia, Warszawa 2001 ISBN 838627140X
  • Jan Morcinek, Program nowej ewangelizacji Ruchu Dzieci Maryi w świetle encykliki Jana Pawła II Redemptoris Missio, Księgarnia Św[iętego] Jacka, Katowice 2001 ISBN 8370303943
  • Wojciech Kluj, Teologiczne podstawy misji według Jana Pawła II, Instytut Papieża Jana Pawła II, Warszawa 2008 ISBN 9788392499732 W bibliotece.jpg

Zobacz także

Ewangelizacja - nowa ewangelizacja

Wiara

Ekumenizm

Dialog