Pielgrzymka zagraniczna (93)

Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji 
(red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.

Dziewięćdziesiąta trzecia podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 4-9 maja 2001 r. Celem były odwiedziny Grecji, Syrii oraz Malty.

Przebieg pielgrzymki

4-5 maja 2001 GRECJA

Cel pielgrzymki

Podróż szlakami św.Pawła Apostoła, będąca kontynuacją Roku Jubileuszowego, symbolem wyjścia chrześcijaństwa do wszystkich narodów oraz powrotem do początku i wyjściem w przyszłość; dialog z Kościołem prawosławnym.

Przebieg wizyty w Grecji

• 4 maja

ATENY: Przylot na lotnisko im. Elefteriosa Venizelosa i powitanie przez Andreasa Papandreu, szefa Ministerstwa Spraw Zagranicznych Grecji • Kurtuazyjna wizyta u prezydenta Grecji Costisa Stephanopoulosa • Przejazd do rezydencji zwierzchnika greckiego Kościoła prawosławnego arcybiskupa Aten i prymasa Grecji, Christodoulosa • Spotkanie w nuncjaturze z greckimi biskupami katolickimi • Prywatna wizyta w katolickiej katedrze św. Dionizego • Ekumeniczne spotkanie na Areopagu, w miejscu kazania św. Pawła do Ateńczyków • Spotkanie w nuncjaturze z abpem Christodoulosem

• 5

ATENY: Msza św. w Pałacu Sportowym w kompleksie Ośrodka Olimpijskiego (wzięło w niej udział od 45 do 50 tys. osób) • Pożegnanie na lotnisku • Odlot do Damaszku (Syria)

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielrzymki

Grecja była pierwszym etapem podróży szlakami św. Pawła - „Apostoła pogan" (Syria, Malta). Grecja to kraj, w którym ok. 97% ogółu ludności stanowią wierni należący do Autokefalicznego Prawosławnego Kościoła Grecji, 1% stanowią katolicy i protestanci, a 2% wyznawcy islamu. Ponad czterowiekowe panowanie Turcji sprawiło, że przynależność do Kościoła prawosławnego jest elementem tożsamości narodowej. W związku z wielowiekowym konfliktem i brakiem porozumienia pomiędzy Kościołami prawosławnym i rzymskokatolickim pielgrzymka Jana Pawła II budziła wiele kontrowersji w środowiskach prawosławnych w Grecji. Poprzedziły ją demonstracje oraz protesty duchowieństwa i wiernych Kościoła prawosławnego.

Jan Paweł II w przemówieniu powitalnym docenił wkład tradycji greckiej dla rozwoju kultury i cywilizacji europejskiej. Wspomniał o znaczeniu kultury hellenistycznej dla rozwoju chrześcijaństwa oraz roli, jaką odegrał język grecki w Kościele. Ważne są słowa, które Papież skierował do prezydenta Grecji na zakończenie przemówienia powitalnego: „Geografia i historia umieściły pański kraj pomiędzy Wschodem a Zachodem, co oznacza, że naturalnym powołaniem Grecji jest budowanie mostów i kształtowanie kultury dialogu. Ma to dziś kluczowe znaczenie dla przyszłości Europy".

Jednym z najważniejszych punktów programu papieskiej podróży była wizyta w siedzibie abpa Christodoulosa, w czasie której Jan Paweł II prosił o przebaczenie Kościół prawosławny „za wszystkie dawne i obecne sytuacje, w których synowie i córki Kościoła katolickiego zgrzeszyli czynem i zaniedbaniem przeciw swoim braciom i siostrom prawosławnym, niech Pan udzieli nam przebaczenia, o które Go prosimy! (...) Osąd należy wyłącznie do Boga i dlatego wielki ciężar przeszłości powierzamy Jego nieskończonemu miłosierdziu, prosząc Go o zaleczenie ran, które nadal jeszcze zadają ból sercu narodu greckiego. Winniśmy wspólnie pracować na rzecz tego uzdrowienia, jeżeli wyłaniająca się obecnie Europa pragnie być wierna swej tożsamości, która jest nieodłączna od chrześcijańskiego humanizmu podzielanego przez Wschód i Zachód". Słów tych słuchali członkowie Świętego Synodu Kościoła prawosławnego. Wypowiedź ta ma duże znaczenie w dialogu pomiędzy Kościołami katolickim i prawosławnym.

Podczas wizyty w Grecji ważnym wydarzeniem z punktu widzenia dialogu ekumenicznego było spotkanie Jana Pawła II i abpa Christodoulosa na ateńskim Areopagu. Obaj hierarchowie ogłosili deklarację, w której wezwali do zgody i pokoju wśród „wszystkich, którzy na każdym miejscu wzywają imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa" oraz potępili wszelkie uciekanie się do przemocy, prozelityzmu i fanatyzmu w imię religii.

Pielgrzymka do Grecji była bardzo ważnym krokiem w dialogu ekumenicznym pomiędzy Kościołem katolickim a Kościołem prawosławnym. Papież zburzył przeszkodę nieufności i wrogości, która (od schizmy wschodniej w 1054 r.) dzieliła te wspólnoty chrześcijańskie. (EB-W)

5-8 maja 2001 SYRIA

Cel pielgrzymki

Podróż szlakami św. Pawła Apostoła, będąca kontynuacją Roku Jubileuszowego, symbolem wyjścia chrześcijaństwa do wszystkich narodów oraz powrotem do początku i wyjściem w przyszłość; odwiedziny lokalnej wspólnoty katolickiej, dialog z islamem.

Przebieg wizyty w Syrii

• 5 maja

DAMASZEK: Przylot z Grecji • Powitanie na lotnisku • Wizyta u prezydenta [[Syria}Syrii]] Baszara Al-Asada • Spotkanie ekumeniczne w prawosławnej katedrze pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny

• 6 maja

DAMASZEK: Msza św. na Stadionie Abbasydów, w której wzięło udział ok. 50 tys. osób • Modlitwa Regina coeli • Spotkanie z patriarchami i biskupami Syrii w patriarchacie melchickim • Spotkanie z duchowieństwem i świeckimi z Kościołów prawosławnych i katolickich w katedrze syryjskoprawosławnej pw. św. Jerzego • Odwiedziny miejsca upamiętniającego św. Jana Chrzciciela w Meczecie Omajadów oraz spotkanie z przywódcami muzułmańskimi

• 7 maja

DAMASZEK: Nawiedzenie kościoła św. Pawła na Murach, zwanego też Oknem św. Pawła

AL-KUNAJTIRA: Modlitwa o pokój i pojednanie • Nawiedzenie kościoła greckoprawosławnego zniszczonego w czasie wojny bliskowschodniej • Poświęcenie drzewka oliwnego, które zostało zasadzone w „ogrodzie przyjaźni" • Spotkanie z żołnierzami austriackiego kontyngentu ONZ

DAMASZEK: Liturgia Słowa i spotkanie z młodzieżą w melchickiej katedrze pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny. W spotkaniu wzięło udział ok. 5 tys. osób

• 8 maja

DAMASZEK: Pożegnanie na lotnisku i odlot na Maltę

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielrzymki

Wizyta Jana Pawła II w Syrii była częścią 93. podróży apostolskiej, uważanej za najtrudniejszą pielgrzymkę pontyfikatu. Jej trasa prowadziła z Grecji do Syrii i dalej na Maltę. Syria, jako jeden z niewielu krajów arabskich, nie ma w konstytucji zapisu o islamie jako religii państwowej, a chrześcijan oraz wyznawców innych religii nie spotyka prześladowanie ze strony islamskiej większości. W strukturze wyznaniowej tego kraju dominują sunnici, którzy stanowią 70% ogółu ludności kraju, akawici i druzowie stanowią 16%, a chrześcijanie różnych obrządków 10%. Na terenie Syrii istnieje 9 kościołów chrześcijańskich, w tym 6 katolickich (melchicki, maronicki, ormiański, syryjski, chaldejski, łaciński) i 3 prawosławne (grecki, syryjski, jakobicki).

Tereny współczesnej Syrii były związane z nawróceniem i początkami działalności misyjnej św. Pawła. W pierwszym okresie swojego życia należał on do grona przeciwników chrześcijaństwa. Dzieje Apostolskie podają, że to on był młodzieńcem, u którego stóp osoby kamienujące św. Szczepana złożyły swoje szaty. W Syrii znajduje się Antiochia Syryjska, miasto, które w pierwszych wiekach chrześcijaństwa było jednym z ważniejszych jego duchowych centrów. Tam bowiem ścierały się nurty teologiczne, które wywarły duży wpływ na obecną doktrynę chrześcijańską. Współczesne problemy tego kraju znalazły odbicie w homilii wygłoszonej podczas mszy św. w Damaszku. Papież powiedział do zebranych: Wraz z waszymi współobywatelami, bez względu na przynależność do innych wspólnot, kontynuujcie nieustannie swe wysiłki, mając na uwadze budowanie społeczeństwa braterskiego, sprawiedliwego i solidarnego, gdzie każdy byłby w pełni uznany w swej ludzkiej godności i podstawowych prawach. Na tej świętej ziemi chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi są wezwani do współpracy z ufnością i odwagą i doprowadzenia do tego, by wkrótce nastał dzień, w którym każdy naród doczeka się poszanowania swoich zasadniczych praw i będzie mógł żyć w pokoju i wzajemnej zgodzie.

Najistotniejszym wydarzeniem pielgrzymki i jednym z najważniejszych w historii pontyfikatu była wizyta w Wielkim Meczecie Omajadów w Damaszku. Jan Paweł II był pierwszym w historii papieżem, który odwiedził meczet. Miejsce to w szczególny sposób jest związane ze św. Janem Chrzcicielem, ponieważ znajdują się tam jego relikwie. Św. Jan Chrzciciel w tradycji islamskiej uważny jest za jednego z proroków.

Wiele miejsca Papież poświęcił modlitwie o pokój. Apelował w Al-Kunajtirze, aby wszyscy wierzący w jednego Boga podjęli działania mające na celu przywrócenie pokoju na Bliskim Wschodzie. Do zebranych powiedział m.in.: Z tego miejsca, tak okaleczonego przez wojnę, pragnę wznieść me serce w modlitwie o pokój w Ziemi Świętej i na świecie. Prawdziwy pokój jest darem od Boga. Nasza otwartość na ten dar wymaga przemiany serca i sumienia Jego prawu.

Na zakończenie pielgrzymki Papież spotkał się z katolicką młodzieżą. W swoim przesłaniu nawiązał do posłania ze Światowego Dnia Młodzieży w Rzymie. Powiedział m.in.: Droga młodzieży, przyszłość chrześcijaństwa w waszym kraju jest związana ze wzajemnym zbliżeniem i współpracą między Kościołami i wspólnotami kościelnymi. Zdajecie sobie z tego sprawę i już nad tym pracujecie. W codziennym życiu, w waszych szkołach umacniajcie to, co was łączy, wspólnie medytujcie nad Ewangelią. Papież zachęcał również młodzież do budowania cywilizacji miłości.

Podróż Jana Pawła II miała wielkie znaczenie dla mieszkającej w Syrii mniejszości chrześcijańskiej. Była dla niej wsparciem i zachętą do dalszego pielęgnowania wiary i tradycji chrześcijańskiej.

(EB-W)

Źródła

Bibliografia

• (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 428-430, 462, 464-465, 362-364.
• Jan Paweł II, "Dzieła zebrane", Wydawnictwo M, Kraków 2006, t. XIII, s. 1065-1082, 1097-1103, 291-297.
• "Insegnamenti di Giovanni Paolo II", Libreria Editrice Vaticana, Rzym 1982, t.XXIV,1, s.849-937.

Zobacz także

Podróże apostolskie Jana Pawła II